Tại phiên chất vấn Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, đại biểu Nguyễn Phương Thuỷ, Đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội đã đề đến vấn đề được nhiều cử tri quan tâm là diễn biến bất thường của thị trường vàng miếng trong nước, đặc biệt là từ đầu năm 2022 đến nay.
Theo đại biểu, diễn biến trong thời gian qua có nhiều điểm bất ổn và bất hợp lý, đặc biệt là chênh lệch quá cao về giá vàng tại Việt Nam với giá vàng trên thị trường thế giới, có lúc lên đến trên 20 triệu đồng một lượng. Sự chênh lệch “khắc nghiệt” giữa giá vàng miếng SJC với giá vàng trang sức SJC hoặc với giá vàng miếng của các thương hiệu khác đã gây tâm lý lo lắng, bất an cho người dân, làm giảm niềm tin vào giá trị của đồng tiền Việt Nam và làm gia tăng lạm phát.
Đại biểu Nguyễn Phương Thuỷ đề nghị Thống đốc cho biết trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước đối với tình trạng nêu trên, đồng thời đặt nghi vấn đề sự bắt tay, thao túng về giá vàng miếng SJC trên thị trường hiện nay. “Đến thời điểm nào thì Ngân hàng Nhà nước sẽ đề xuất Chính phủ sửa đổi Nghị định 24 năm 2012 để có thể xử lý một cách căn cơ các vấn đề bất cập của hoạt động kinh doanh vàng trong suốt thời gian qua?”, đại biểu đặt câu hỏi.
Trước vấn đề này, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết giá vàng trên thị trường quốc tế trong thời gian qua có diễn biến rất phức tạp và khó lường. Giá vàng chịu tác động bởi nhiều yếu tố như chỉ số đồng USD, căng thẳng chính trị giữa Ukraine – Nga cùng một loạt các sự kiện về thương mại, chính trị khác.
Thống đốc cho biết theo tổng hợp và đánh giá thấy rằng giá vàng trong nước có cùng xu hướng với giá vàng thế giới, nhưng tốc độ điều chỉnh tăng của giá vàng trong nước nhanh hơn và tốc độ điều chỉnh xuống lại chậm hơn giá vàng thế giới.
“Chúng tôi nhận thấy giá vàng của các thương hiệu khác ngoài SJC, tức là vàng nguyên liệu, chênh lệch giá trong nước so với quốc tế là khoảng 2 triệu đồng một lượng. Riêng giá vàng SJC tăng ở mức lớn hơn, có khoảng 16-17 triệu trên một lượng”, Thống đốc cho biết.
Trước tình trạng này, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng đã nêu 2 nguyên nhân.
Thứ nhất, thực hiện chủ trương chống vàng hóa trong nền kinh tế, thực hiện Nghị định số 24 và đặc biệt là từ năm 2014 trở lại đây, Ngân hàng Nhà nước không nhập vàng về để sản xuất vàng miếng. Nguồn cung vàng miếng trong nước đã giảm đi, vì có thể một phần vàng trong đó được chuyển sang sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ.
Thứ hai, theo Thống đốc, với biến động của giá vàng thế giới, bản thân các doanh nghiệp kinh doanh vàng miếng khi niêm yết giá cũng rất lo ngại về rủi ro, do đó thường niêm yết giá rất cao. Đối với SJC, thương hiệu vàng được người dân ưa chuộng, cũng không ngoại lệ.
Trên thực tế theo dõi, giá vàng niêm yết, giá vàng mua và giá vàng bán của các tổ chức về cơ bản chênh lệch khoảng 1 triệu hoặc 1,5 triệu đồng một lượng.
Với vai trò quản lý nhà nước về vấn đề vàng, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết Ngân hàng Nhà nước đã chuẩn bị các phương án để can thiệp nếu cần thiết. Tuy nhiên, trong thời gian qua, theo tổng hợp số liệu của các tổ chức kinh doanh vàng, Thống đốc cho biết người dân không có nhu cầu mua vàng miếng nhiều. Số liệu mà Ngân hàng Nhà nước nắm được là bán ròng, nghĩa là khi giá càng cao thì nhiều người dân mang đi bán để lấy tiền.
“Chúng tôi chưa tổ chức thực hiện nhập khẩu về để can thiệp vào diễn biến giá vàng nhưng chúng tôi đã xây dựng phương án, trong trường hợp cần thiết sẽ thực hiện. Việc nhập khẩu vàng cho các biện pháp can thiệp sẽ sử dụng dự trữ ngoại hối Nhà nước. Nhưng với nhu cầu thị trường hiện nay thì Ngân hàng Nhà nước chưa triển khai giải pháp này”, Thống đốc cho biết.
