Tại buổi họp báo chuyên đề về công tác triển khai thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước quý I/2016 và hướng dẫn quyết toán thuế thuế thuế thu nhập cá nhân và thế thu nhập doanh nghiệp do Tổng cục Thuế tổ chức ngày 25/3, một vấn đề được đặt ra là năm 2014, nhà nước lập dự toán ngân sách dựa trên giá dầu 100 USD/thùng nhưng ngay sau đó giá dầu giảm xuống 80 USD/thùng; năm 2015, cơ quan nhà nước dự toán ngân sách 2016 dựa trên giá dầu 60 USD/thùng và giá dầu cũng giảm còn 40-45 USD/thùng.
Câu hỏi được đưa ra là trong khi các cơ quan nhà nước không tính được giá dầu thì có nên để giá dầu trong dự toán ngân sách nữa hay không? Nên chăng tách riêng nguồn thu từ dầu để đầu tư vào hạ tầng, an sinh xã hội hoặc để dành cho con cháu sau này?
Trước ý kiến này, ông Vũ Hồng Long, Vụ trưởng Vụ Dự toán (Tổng cục Thuế) cho biết, giá dầu hiện nay phức tạp, khó dự đoán và việc xây dựng giá dầu hiện vẫn dựa trên cơ sở các tổ chức uy tín thế giới và có kiểm tra của các cơ quan trong nước.
Cũng về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Phụng, Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp lớn, Tổng cục Thuế cho hay, một số nước trên thế giới do ngân sách dồi dào và Hiếp pháp từ lâu đã quy định thu từ dầu, tài nguyên sẽ để riêng vào một quỹ, giữ lại cho thế hệ sau. Còn trên cơ sở Hiến pháp, chúng ta có các luật, văn bản luật quy định hầu hết các nguồn thu của nhà nước đều cho vào ngân sách nhà nước.
Đại diện Tổng cục Thuế cũng cho biết, mặc dù dầu thô chiếm tỷ trọng không nhiều trong thu ngân sách nhưng khi giá dầu biến động kéo theo một loạt các vấn đề về lao động, các ngành dịch vụ, ngành công nghiệp phục vụ dầu khí. Giá dầu xuống, nhà thầu cũng cắt giảm chi phí, dẫn đến giảm thu của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ khoan, dịch vụ lao động, tư vấn thiết kế,... Do vậy, giá dầu có tác động nhiều chiều.
Ngoài ra, dầu thô cũng là cơ sở để tính toán giá dầu tinh, nguyên liệu đầu vào cho nền kinh tế. Trong khi ngân sách tính số thu phải dựa vào cả nền kinh tế, thì việc đưa giá dầu thô vào dự toán ngân sách cũng là để cân đối kinh tế vĩ mô, ông Phụng cho hay.
Trong khi đó, ông Nguyễn Đại Trí, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục thuế cho hay: "Ý tưởng đưa nguồn thu từ dầu ra khỏi ngân sách là rất đáng suy nghĩ". Theo ông Trí, thực ra vấn đề này ít nhiều cũng có người đặt ra rồi chỉ có điều là nó không thuộc thẩm quyền của ngành thuế. Ngoài ra, nếu đưa nguồn thu này ra khỏi ngân sách cũng phải tính đến nhiều tác động kèm theo.
