Thủ tướng Iceland từ chức sau áp lực dữ dội từ vụ 'Hồ sơ Panama'

Theo The Guardian, Bộ trưởng Nông nghiệp và Ngư nghiệp Iceland - ông Sigurdur Ingi Johannsson, tuyên bố trước đài truyền hình nhà nước RUV rằng Thủ tướng Gunnlaugsson đã từ chức và rằng ông sẽ là người thay thế vị trí này của ông Gunnlaugsson.

"Gunnlaugsson vẫn sẽ là lãnh đạo của đảng Tiến bộ", ông Johannsson nói. Phương tiện truyền thông trong nước cho biết động thái này của ông Gunnlaugsson cần sự đồng ý của cả Đảng Độc lập cánh hữu - liên minh của Gunnlaugsson - và Tống thống Iceland, Ólafur Ragnar Grímsson, trước khi trở thành chính thức.

Trước khi từ chức ông Gunnlaugsson cũng đã đề nghị Tổng thống President Olafur Ragnar Grimsson giải thể Quốc hội và tổ chức bầu cử sớm sau khi phe đối lập đòi bỏ phiếu tín nhiệm.

Tuy nhiên, Tổng thống Grimsson đã từ chối: "Tôi không sẵn sàng chấp thuận lời đề nghị giải tán Quốc hội của Thủ tướng cho đến khi thảo luận với lãnh đạo các đảng".

Như vậy, Thủ tướng Sigmundur Gunnlaugsson được xem là nhân vật đầu tiên chịu hậu quả trong số hàng loạt các chính trị gia, quan chức, nhân vật giàu có, nổi tiếng được cho là có liên quan tới việc trốn thuế và rửa tiền sau vụ rò rỉ thông tin "Hồ sơ Panama" từ Công ty luật Mossack Fonseca.

Trước đó, ông Gunnlaugsson đã thẳng thừng từ chối cáo buộc và khẳng định không làm gì vi phạm luật và không có ý định từ chức. Phát biểu tại quốc hội, ông cho biết các tài sản đó không phải "được cất giấu trong một thiên đường thuế" như báo chí đưa, mà đã được khai báo đầy đủ và đóng thuế tại Iceland.

Ngày 4/4, hàng nghìn người biểu tình đã tập trung bên ngoài tòa nhà quốc hội ở trung tâm thủ đô Reykjavik để phản đối ông Gunnlaugsson. 

Các đảng đối lập tại Iceland thậm chí đã kêu gọi tiến hành một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm Thủ tướng trong tuần này và một kiến nghị trực tuyến đòi ông Gunnlaugsson từ chức.

Hàng nghìn người biểu tình chống Thủ tướng Sigmundur Gunnlaugsson tại Reykjavik, Iceland ngày 4/4/2016. Ảnh: BI

Theo The Guardian, "Hồ sơ Panama" được tiết lộ tối 3/4 cho thấy vào năm 2007, Thủ tướng Gunnlaugsson và vợ ông là bà Anna Sigurlaug Pálsdóttir đã mua công ty Wintris Inc có trụ sở tại Virgin Islands, thuộc Vương quốc Anh, từ công ty luật Mossack Fonseca tại Panama.

Khi trở thành thành viên Quốc hội Iceland năm 2009, ông Gunnlaugsson đã bán 50% cổ phần công ty Wintris Inc cho công ty Pálsdóttir của gia đình bên vợ với số tiền tượng trưng 1 USD ngay sau khi ông đắc cử nghị sĩ lần đầu tiên.

Nhà lãnh đạo của Đảng Tiến bộ này lên nắm quyền vào năm 2013 với cam kết chấm dứt chính sách thắt chặt tiền tệ đã được áp dụng từ năm 2008, sau khi 3 ngân hàng lớn nhất nước này là Landsbanki, Kaupthing và Glitnir vỡ nợ.

Sau đó, ngân hàng trung ương nước này đã phải đàm phán với các chủ nợ về khoản nợ phải trả gấp 10 lần GDP nước này của 3 ngân hàng đã phá sản năm 2008.

Tuy nhiên, tiết lộ từ Hiệp hội Nhà báo điều tra Quốc tế (ICIJ) cho thấy vợ của ông Gunnlaugsson lại đang sở hữu công ty Wintris tại quần đảo British Virgin Islands, một thiên đường thuế, đang nắm giữ hàng triệu USD trái phiếu phát hành bởi 3 ngân hàng phá sản trên.

Mặc dù cả hai kiên quyết khẳng định tất cả quá trình thành lập công ty cũng như hoạt động của chúng là hợp pháp, đồng thời đóng thuế đầy đủ cũng như đã khai báo với chính phủ Iceland nhưng tiết lộ của ICIJ khiến người dân Iceland vô cùng phẫn nộ. Với tiết lộ trên, Thủ tướng Gunnlaugsson có khả năng bị cáo buộc tội che giấu thông tin nhằm hưởng lợi từ các quyết định của chính phủ.

Hiệp hội Nhà báo điều tra Quốc tế (ICIJ) công bố một vụ rò rỉ tài liệu mật lớn nhất và gây chấn động nhất từ trước đến nay từ một công ty luật Mossack Fonseca ở Panama, do một nguồn giấu tên cung cấp cho báo Sueddeutsche Zeitung (Đức). 
​
Tài liệu nặng 3 Terabyte còn gọi là "Panama Papers" (tạm dịch là "Hồ sơ Panama"), ghi lại hoạt động hàng ngày của Công ty luật Mossack Fonseca trong suốt 40 năm (từ khoảng thập niên 1970), trong đó cho thấy thông qua việc lập 214.000 công ty ma ở nước ngoài, công ty này đã giúp các nhân vật che giấu tài sản nhằm rửa tiền và trốn thuế.

Những tài liệu này cho thấy sự dàn xếp tài chính liên quan đến 140 chính trị gia và quan chức đang đương nhiệm và đã nghỉ hưu trên toàn thế giới. Trong đó, bạn bè của Tổng thống Nga Vladimir Putin, họ hàng của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Thủ tướng Anh, Iceland và Pakistan, Tổng thống Ukraine, nhà vua Ả Rập Xê Út,... và hàng loạt các chính khách, tỷ phú và người nổi tiếng trong nhiều lĩnh vực.