Trái phiếu (bond) là chứng chỉ nợ hay chứng khoán tài chính do các doanh nghiệp hoặc chính phủ phát hành để vay vốn dài hạn. Thông thường trái phiếu được phát hành cho thời hạn nhiều năm và có lãi suất cố định. Hàng năm, người giữ trái phiếu được hưởng lợi tức ghi trên cuống phiếu (gọi là coupon) và khi trái phiếu đến hạn, người giữ trái phiếu được nhận lại vốn gốc bằng mệnh giá của trái phiếu (giá mua trái phiếu). Trái phiếu công ty có thể chuyển đổi thành cổ phần ưu đãi hoặc thông thường.
Trái phiếu được mua đi bán lại trên thị trường trái phiếu. Giá thị trường của trái phiếu biến động thường xuyên để đảm bảo cho lãi suất phổ biến trên thị trường.
(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)
Bởi vì trái phiếu lãi suất cố định sẽ trả cùng một tỷ lệ phần trăm giá trị của nó theo thời gian, giá thị trường của trái phiếu sẽ biến động khi coupon đó trở nên hấp dẫn hoặc không với lãi suất hiện hành tại một thời điểm nhất định. Ví dụ, nếu một trái phiếu được phát hành khi lãi suất hiện hành là 5% với mệnh giá 1.000 đô la mệnh giá và coupon 5%/năm, trái chủ sẽ được có $ 50 trong thu nhập lãi hàng năm. Trái chủ sẽ bàng quan với việc mua trái phiếu hay tiết kiệm cùng một khoản tiền với lãi suất hiện hành.
Tuy nhiên, nếu lãi suất trong nền kinh tế giảm xuống còn 4%, trái phiếu sẽ tiếp tục trả 5% lãi suất, khiến cho nó trở thành một lựa chọn hấp dẫn hơn. Các nhà đầu tư sẽ mua các trái phiếu này, đấu thầu giá lên đến mức cao nhất cho đến khi lãi suất hiệu quả trái phiếu bằng 4%. Mặt khác, nếu lãi suất tăng lên 6%, lãi suất 5% không còn hấp dẫn và giá trái phiếu sẽ giảm, bán với mức chiết khấu cho đến khi lãi suất hiệu quả là 6%.
Bởi vì cơ chế này, giá trái phiếu di chuyển ngược với lãi suất.
