Khi Hoa Kỳ và Trung Quốc đang tiến gần hơn đến một cuộc chiến thương mại toàn diện, các nhà kinh tế và các nhà đầu tư lo lắng về một tình huống xấu nhất có thể ảnh hưởng đến Mỹ và cả nền kinh tế toàn cầu.
Trung Quốc đã tuyên bố hôm thứ tư rằng họ có thể áp đặt mức thuế trị giá 50 tỷ USD vào hàng hóa của Hoa Kỳ để trả đũa kế hoạch áp thuế 25% đối với sản phẩm của Trung Quốc.
Trong vài năm gần đây, Trung Quốc đã mua nhiều trái phiếu kho bạc Mỹ một phần bởi vì nước này cần đồng USD cần phải chi tiêu. Giống như bất kỳ nhà đầu tư nào, Trung Quốc muốn đưa số đồng bạc xanh mà nước này thu được từ việc xuất khẩu sang Hoa Kỳ vào các khoản đầu tư an toàn và không có gì an toàn hơn trái phiếu kho bạc Mỹ.
Trung Quốc, nước vốn sở hữu hơn 1 nghìn tỷ USD trái phiếu Mỹ trong nhiều năm, vẫn tiếp tục nắm giữ các tài sản này và thu hàng tỷ USD tiền lãi. Con số này đã giảm vào cuối năm 2016 và đầu năm 2017 để bù lại sự tăng giá của đồng Nhân dân tệ, nhưng cuối cùng nước này đã mua lại phần lớn số lượng bán ra.
Jeff Mills, đồng trưởng bộ phận chiến lược đầu tư tại PNC Financial Services Group, cho biết nếu Trung Quốc quyết định bán những trái phiếu này để nhắm vào Tổng thống Donald Trump, động thái này có thể gây ra sự tàn phá nghiêm trọng trên thị trường quốc tế.
"Tác động lớn nhất là lên lãi suất và giá trái phiếu", ông nói.
Nếu Trung Quốc làm trái phiếu kho bạc Mỹ tràn ngập thị trường, giá trái phiếu sẽ giảm và lãi suất sẽ tăng lên. Nếu lãi suất tăng lên thì sẽ khó khăn hơn đối với các công ty và người tiêu dùng Hoa Kỳ cần vay vốn và điều đó sẽ làm cho kinh tế Mỹ chậm lại.
Và điều đó cũng làm mọi thứ trở nên đắt đỏ hơn đối với chính phủ Mỹ khi phát hành trái phiếu. Họ sẽ phải trả mức lãi suất cao hơn cho người đi vay, trong khi 15 nghìn tỷ USD trái phiếu nắm giữ bởi chính phủ và các nhà đầu tư sẽ bị giảm giá trị.
Thị trường chứng khoán cũng sẽ bị ảnh hưởng khi lãi suất leo thang.
Trung Quốc nắm giữ khoảng 20% nợ của Mỹ ở nước ngoài, nhưng chỉ chiếm khoảng 5% tổng nợ.
"Tuy nhiên, nếu Trung Quốc quyết định bán ra trái phiếu kho bạc Mỹ, điều này có thể làm cho những người khác hoảng sợ và tiếp tục bán tháo", Vincent Reinhart chiến lược gia của BNY Mellon nói.
Chủ tịch Tập Cận Bình chắc hẳn sẽ cân nhắc việc bán trái phiếu kho bạc Mỹ, bởi vì việc bán tháo sẽ có tác động tiêu cực đến tình hình tài chính Trung Quốc.
Ông Reinhart nói: "Nó giống như việc chĩa súng vào đầu mình và nói tôi có một con tin".
Nếu các nước khác cũng bán ra, giá trái phiếu giảm mạnh thì Trung Quốc có thể mất hàng tỷ USD.
Đồng USD cũng sẽ giảm. Một đồng bạc xanh thấp hơn sẽ làm cho xuất khẩu của Hoa Kỳ trở nên hấp dẫn hơn, điều này sẽ làm tổn thương thị trường xuất khẩu của Trung Quốc.
"Lãi suất có thể tăng lên, nhưng đồng USD sẽ giảm và tác động ròng của nó là gì? Đây có vẻ như không phải là một chiến lược hoàn hảo", Mark Zandi, chiến lược gia của Moody's Analytics cho biết.
Jeff Mills, đồng trưởng bộ phận chiến lược đầu tư tại PNC Financial Services Group, cho biết: "Không có gì chắc chắn về việc bán trái phiếu của Mỹ sẽ mang đến nhiều tác động. Nếu các quốc gia khác bước vào mua những trái phiếu này, lãi suất có thể vẫn ổn định".
Trái phiếu của Mỹ hiện tại vẫn được coi là tài sản an toàn mà mọi nhà đầu tư và mọi quốc gia đều mua khi nền kinh tế toàn cầu đi theo chiều hướng xấu.
Chiến lược gia Reinhart cho rằng, Trung Quốc thay vì bán tháo trái phiếu Hoa Kỳ thì chỉ cần ngừng việc mua trái phiếu mới khi trái phiếu cũ đáo hạn. Cùng với chính sách thắt chặt kinh tế gần đây của Hoa Kỳ, nguồn cung trái phiếu có thể tăng nhẹ và đẩy lãi suất lên cao.
