Xuất khẩu hạt điều của Việt Nam ước đạt 208.000 tấn, trị giá 1,24 tỷ USD; giảm 3,2% về lượng và gần3% về giá trị trong 5 tháng đầu năm 2022 so với cùng kỳ năm 2021.
Một trong những nguyên nhân quan trọng của sự sụt giảm là do trong những tháng đầu năm lượng hàng dự trữ của các nhà nhập khẩu còn khá. Mặt khác chi phí vận chuyển quá cao trong khi nhiều nước mở cửa trở lại nền kinh tế làm cho nhiều nhà nhập khẩu chưa vội ký hợp đồng mới.
Một yếu tố quan trọng khác là nhiều nhà nhập khẩu muốn đa dạng hóa nguồn cung, giảm phụ thuộc và một số nước truyền thống là Việt Nam hay Ấn Độ. Cùng với đó là sự vươn lên trong lĩnh vực chế biến để sẵn sàng thế chân Việt Nam của một số nước như Campuchia, Myanmar hay Bờ Biển Ngà…
Cụ thể, theo số liệu từ Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Campuchia cho thấy, trong quý 1/2022, nước này xuất khẩu hạt điều thô đạt 272.000 tấn, giảm gần 40%, hầu hết xuất sang Việt Nam. Trong khi điều chế biến của Campuchia xuất khẩu đạt tới 213 tấn, tăng 312%. Trung Quốc là nước mua nhiều hạt điều chế biến của Campuchia nhiều nhất với 123 tấn, tiếp theo là Thái Lan 76 tấn, Nhật Bản 12 tấn…
Không chỉ Campuchia mà một số nước khác như: Myanmar, Bờ Biển Ngà… cũng đang trở thành đối thủ mới nổi và bắt buộc của ngành điều Việt Nam phải chia sẻ thị phần ở nhiều nước.
Theo Tổng cục Hải quan Trung Quốc, trong tháng 4.2022, Trung Quốc chi 21,5 triệu USD nhập khẩu hạt điều, tăng 113% so với năm trước. Lũy kế 4 tháng đầu năm 2022, nhập khẩu hạt điều của Trung Quốc đạt 55 triệu USD, tăng 42,5% so với cùng kỳ năm 2021. Thị phần hạt điều của Việt Nam trong tổng kim ngạch nhập khẩu của Trung Quốc giảm từ 96,5% xuống còn 82% trong năm 2022. Trong khi đó, Trung Quốc lại tăng mạnh nhập khẩu hạt điều từ Myanmar 4 tháng đầu năm, nhập khẩu hạt điều của từ Myanmar gần đạt 8 triệu USD. Thị phần hạt điều của Myanmar chiếm 14,4% tổng kim ngạch nhập khẩu của Trung Quốc.
Một thị trường khác của hạt điều Việt Nam là Pháp, trong quý I thị phần của Việt Nam cũng giảm từ 69% xuống còn 64% so với cùng kỳ năm trước. Dù vậy, nhưng tổng lượng nhập khẩu hạt điều của Pháp đạt 4.500 tấn, tương đương 34 triệu USD, tăng 5% về lượng và tăng 3% về trị giá so với cùng kỳ năm 2021. Pháp giảm nhập khẩu hạt điều từ Việt Nam nhưng tăng nhập khẩu từ Ấn Độ, Bờ Biển Ngà. Thị phần hạt điều của Bờ Biển Ngà trong tổng lượng nhập khẩu của Pháp tăng từ 0,3% lên 9,1% trong quý I/2022.
Do đầu ra thắt chặt nên nhiều doanh nghiệp chế biến điều chưa dám đẩy mạnh nhập khẩu điều nguyên liệu. Trong 4 tháng đầu năm 2022, cả nước nhập khẩu gần 729.000 tấn hạt điều, kim ngạch đạt hơn 1,1 tỷ USD, giảm 39% về lượng và giảm 42% về kim ngạch so với cùng kỳ năm 2021.
