Theo South China Morning Post, các lệnh trừng phạt của tổng thống Mỹ Donald Trump nhắm vào Trung Quốc đối với quyết định áp đặt luật an ninh quốc gia tại Hong Kong có thể đánh dấu sự khởi đầu của quá trình giảm nguồn tiếp cận USD cho chính quyền Bắc Kinh.
Mặc dù các biện pháp cụ thể từ phía Mỹ vẫn chưa rõ ràng, nhưng các lệnh trừng phạt cực đoan có thể nhắm tới các công ty và tổ chức tài chính Trung Quốc. Ngoài ra, nếu Mỹ tiếp tục đối đầu với Trung Quốc về vấn đề Hong Kong, thỏa thuận thương mại giai đoạn I của hai bên có thể sẽ sụp đổ triệt để.
Thực tế cho thấy USD vẫn là đồng tiền giao dịch quốc tế chính trên toàn cầu và cho các hoạt động kinh doanh, thanh toán và đầu tư. Nếu kéo dài căng thẳng với Mỹ, Trung Quốc có thể thiếu USD để duy trì các hoạt động thương mại.
Trung Quốc đạt thặng dư thương mại kỷ lục 62,93 tỷ USD trong tháng 5, phần lớn do nhu cầu nhập khẩu nội địa giảm mạnh. Ảnh: Tân Hoa Xã.
Mỹ có thể gia tăng các hạn chế để kìm hãm quan hệ tài chính và thương mại với Trung Quốc, từ đó dần bóp nghẹt nguồn cung đồng USD của chính quyền Bắc Kinh. Với Đạo luật Dân chủ và Nhân quyền Hong Kong được thông qua năm ngoái, chính quyền Nhà Trắng sẽ thực hiện xử phạt cá nhân và tổ chức Trung Quốc vi phạm đạo luật này như một biện pháp trừng phạt.
Tùy thuộc vào bản chất của các lệnh trừng phạt mà Mỹ áp dụng, các tổ chức tài chính quốc tế có thể hạn chế hoặc thậm chí cắt đứt hoàn toàn mối quan hệ với các ngân hàng Trung Quốc, đóng sập cửa các ngân hàng này tiếp cận thị trường đồng USD toàn cầu.
Tuy nhiên, các biện pháp trừng phạt từ phía Mỹ vẫn chưa cụ thể. Ví dụ, Michael Every, chiến lược gia cấp cao khu vực châu Á - Thái Bình Dương tại Rabobank, lo ngại nếu điều này xảy ra thì liệu các ngân hàng Trung Quốc khi thực hiện giao dịch quốc tế với những cá nhân đó có phải chịu lệnh trừng phạt tương tự hay không.
Trong phần lớn thập kỷ, Trung Quốc luôn duy trì tình trạng thặng dư USD. Cuối năm 2019, Trung Quốc dư 40,5 tỷ USD. Tuy nhiên bước sang quý I/2020, quốc gia này đã thâm hụt 29,7 tỷ USD, trở thành nước xuất khẩu ròng đồng USD lớn trên thế giới.
Trong giai đoạn dịch Covid-19 bùng phát trên toàn cầu, Trung Quốc cần một lượng ngoại tệ, cụ thể là USD lớn để nhập khẩu hàng hóa và chi trả phí tiêu dùng. Sự thiếu hụt nguồn cung USD của Trung Quốc sẽ trở nên trầm trọng hơn khi cuộc thương chiến Mỹ - Trung ngày càng căng thẳng.
Trung Quốc có thể thiếu lượng lớn đồng USD nếu Mỹ thi hành các biện pháp trừng phạt. Ảnh: SCMP.
Nhiều nhà phân tích dự đoán trong trung hạn, cán cân thương mại Trung Quốc có thể chuyển về gần bằng không. Mặt khác, vị thế thương mại của Trung Quốc có thể tuột dốc hơn nữa nếu chính phủ các nước Mỹ, Nhật Bản và Liên minh châu Âu kêu gọi các công ty sản xuất rút khỏi Trung Quốc để đảm bảo chuỗi cung ứng.
Trung Quốc kẹt giữa tình thế khó khăn khi vừa phải giảm bớt áp lực từ vấn đề thiếu hụt đồng USD, vừa phải cân bằng các điều khoản trong thỏa thuận thương mại với Mỹ. Chính quyền Bắc Kinh hy vọng các nỗ lực cải cách tài chính trong nước sẽ thúc đẩy dòng vốn đầu tư chảy vào thị trường nội địa, trong đó có các chính sách liên kết cổ phiếu và trái phiếu cho các nhà đầu tư nước ngoài.
"Trung Quốc phải chèo chống trong việc duy trì dòng chảy USD trong hoạt động thương mại, hoặc sức mạnh của đồng USD toàn cầu sẽ loại trừ Trung Quốc. Điều này tương đương với việc đặt một "tấm màn tre" vây quanh Trung Quốc và phần còn lại của thế giới", ông Micheal Every bình luận.
