Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đặt vấn đề về sự tác động của ùn tắc giao thông đối với sự phát triển của thành phố.
Ông Phan Công Bằng, Phó giám đốc Sở Giao thông Vận tải TP. HCM báo cáo, các chỉ số liên quan đến lĩnh vực giao thông của thành phố thường chiếm ¼ cả nước nên áp lực hệ thống giao thông rất lớn. Được đánh giá là địa phương ùn tắc giao thông nghiêm trọng, mỗi năm thành phố thiệt hại khoảng 6 tỷ USD (hơn 138.000 tỷ đồng).
Thống kê các chỉ số về giao thông tại thành phố nằm trong khoảng 25-30% của cả nước. Ví dụ, sản lượng cảng biển chiếm 26% sản lượng hàng hóa cả nước với 174 triệu tấn; lưu lượng hành khách qua sân bay Tân Sơn Nhất là 41,1 triệu lượt/năm, đạt khoảng 25% cả nước; lượng đăng ký phương tiện giao thông khoảng 8,7 triệu, tương đương 26% cả nước... Điều này dẫn đến áp lực hệ thống giao thông rất lớn và ùn tắc nghiêm trọng tại TP. HCM.
Theo Sở Giao thông Vận tải TP. HCM, từ năm 2020, thành phố có 18 điểm nguy cơ ùn tắc giao thông, tập trung tại khu vực Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất, khu vực cảng Cát Lái, khu vực trung tâm và cửa ngõ.
Kết quả khảo sát tại khu vực cửa ngõ, trung tâm và cảng hàng không cho thấy lưu lượng giao thông tại các giao lộ đã tiệm cận và vượt khả năng thông hành của giao lộ.
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đánh giá ách tắc giao thông đang là cản trở lớn nhất đối với sự phát triển của TP. HCM. Ông dẫn chứng thành phố Manila đóng góp tới 30% GDP của Philippines nhưng vấn đề ách tắc giao thông đã làm giảm khoảng 8% GDP của quốc gia này. Hoặc như Bangkok (Thái Lan) đã làm 30 năm nay vẫn chưa xử lý xong được tình trạng ùn tắc giao thông.
Theo Bộ trưởng, ách tắc giao thông không chỉ là vấn đề của giao thông mà còn liên quan tới không gian, quy hoạch, phân bố phát triển, văn hóa.
Về vấn đề này, Chủ tịch UBND TP. HCM Phan Văn Mãi cho biết thành phố đang triển khai đề án tổ chức lại giao thông công cộng để tác động hành vi, thói quen tham gia giao thông của người dân.
Theo Chủ tịch UBND TP. HCM, việc tổ chức lại hệ thống metro cần cách tiếp cận khác, nếu làm rời rạc từng tuyến như hiện nay thì tới năm 2045 cũng không xong, mà xong cũng khó dùng được, mặt khác, cần phát huy giao thông thủy.
Hiện tại quy hoạch mạng lưới đường sắt quốc gia với 9 quy hoạch thành phần đã có, nhưng nếu tiếp cận với góc độ kết nối vùng thì tích hợp 9 thành phần thành một đề án kết nối vùng sẽ quyết được những vấn đề cơ bản.
Giai đoạn 2016-2020, TP. HCM đóng góp cao nhất vào tốc độ tăng trưởng của vùng Đông Nam Bộ và vùng kinh tế trọng điểm phía Nam với 3,48 điểm phần trăm, các địa phương còn lại của vùng Đông Nam Bộ đóng góp 2,03 điểm phần trăm vào tốc độ tăng trưởng 5,51% của cả vùng.
