Tại hội thảo công bố Báo cáo kinh tế Việt Nam quý II/2016, VEPR cho hay đã có sự thay đổi đáng kể kể trong thị trường vàng. Nếu như quý I, giá vàng trong nước chỉ tăng nhẹ và hầu như không chênh lệch với giá vàng thế giới thì đến cuối quý II, ngay sau khi Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) quyết định giữ nguyên lãi suất hiện tại và sự kiện Brexit xảy ra, giá vàng trong nước và thế giới đã có những phiên tăng mạnh liên tiếp những ngày gần đây.
Theo VEPR, tính đến cuối quý II, giá vàng trong nước đã tăng 5,6% so với cuối quý 1/2016 và tăng 6,4% so với cuối năm 2015.
Cũng trong quý II, vấn đề "huy động vàng trong dân" đã được Hiệp hội kinh doanh vàng Việt Nam kiến nghị với Chính phủ và NHNN, theo đó sẽ thành lập Sở giao dịch vàng quốc gia để huy động khoảng 500 tấn vàng trong dân.
Mới đây nhất, trong cuộc họp thường kỳ tháng 6, Thủ tướng đã giao cho NHNN chủ trì nghiên cứu, xem xét vấn đề huy động nguồn lực trong dân (bao gồm cả vàng và tiền), tạo nguồn vốn phục vụ tăng trưởng kinh tế.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng VEPR cho rằng cho rằng bản chất của việc huy động vàng là đi ngược với nguyên tắc kinh tế. Vàng, hiện được cất giữ trong dân, mang bản chất như mọi tài sản khác và chỉ ưu việt hơn về việc cất giữ, bảo quản.
"Nếu thực hiện huy động, vàng sẽ mang thêm chức năng là phương tiện lưu thông tương tự như tiền. Khi có thêm chức năng này, nhu cầu về vàng sẽ tăng lên thay vì giảm xuống. Cộng với những kích hoạt khác từ phía cầu (như trường hợp Brexit khiến giá vàng thế giới tăng hiện nay) sẽ tạo ra những cú sốc tích trữ, đầu cơ, khiến thị trường bất ổn và dễ tổn thương hơn. Đây sẽ là nguyên nhân chính dẫn tới hiện tượng vàng hóa trở lại. Điều này cũng đúng với đô la hóa, khi các NHTM đặt mức lãi suất huy động dương với đồng USD", ông phân tích.
Vẫn theo ông Thành, thời gian qua NHNN đã lần lượt loại vàng và ngoại tệ ra khỏi hệ thống các tổ chức tín dụng. Vì vậy, NHNN cần thực hiện việc này một cách nhất quán, quyết đoán, tránh lặp lại sai lầm không cần thiết. "Không nên có tư duy huy động vàng theo cách đưa vàng trở lại ngân hàng và trả lãi suất", ông nói.
