Phó Thủ tướng: 'Nghiên cứu thêm cả phương án phá sản công ty nông lâm nghiệp yếu kém'

Chính phủ hiện đang chuẩn bị sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết 30-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị định số 118/2014/NĐ-CP về sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông lâm nghiệp trong tháng 10/2019.

Thống kê cho thấy, hiện cả nước đã có 160 công ty hoàn thành sắp xếp, chuyển sang hoạt động theo mô hình mới (chiếm 62,5%). Dự kiến năm nay có 69 công ty sẽ hoàn thành sắp xếp, chuyển sang hoạt động theo các mô hình mới.

Theo báo cáo của các địa phương, đến 30/6/2019, còn 27 công ty chưa thực hiện hiện sắp xếp, chiếm 10,54% tổng số công ty phải sắp xếp theo phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ.

Bước đầu đã có một số công ty phát triển được sản xuất và hiệu quả kinh doanh. Ví dụ, Tổng công ty Lâm nghiệp Việt Nam, trước khi sắp xếp có vốn chủ sở hữu là 2.306 tỷ đồng thì nay tăng 190% lên 4.387 tỷ đồng, lợi nhuận tăng từ 164 tỷ đồng lên 834 tỷ đồng.

Tổng công ty Cao su Việt Nam, mặc dù mới bán ít vốn Nhà nước, nhưng chuyển đổi thành công ty niêm yết. Vốn chủ sở hữu tăng từ 18.915 tỷ đồng lên 21.851 tỷ đồng sau 4 năm thực hiện sắp xếp. Doanh thu tăng từ 15.537-22.686 tỷ, lợi nhuận tăng từ 3.696 lên 3.800 tỷ đồng.

Theo Thứ trưởng Thường trực Bộ NN&PTNT Hà Công Tuấn, vấn đề hiện nay là khi sắp xếp, chuyển thành công ty cổ phần thì Nhà nước vẫn nắm giữ cổ phần chi phối, nên khó thu hút vốn đầu tư của tư nhân. Còn nếu Nhà nước không nắm giữ cổ phần chi phối thì khó thực hiện bảo vệ rừng và gắn kết hài hoà tổ chức sản xuất và ổn định hộ gia đình nhận khoán đất.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết, để hoàn thành sắp xếp, chuyển đổi các công ty nông lâm nghiệp vào năm 2020 theo Nghị quyết của Bộ Chính trị và Chính phủ thì cần nghiên cứu thêm cả hình thức phá sản đối với các công ty chờ giải thể như đề nghị của một số địa phương.

“Tỷ lệ công ty giải thể thấp do tắc nghẽn các thủ tục và xử lý trách nhiệm tài chính thì cũng nên để cho phá sản theo thông lệ thị trường. Chúng ta cần đánh giá lại việc tại sao không cho các nông lâm trường phá sản. Nếu không phá sản mà chỉ giải thể, thì Nhà nước phải nghiên cứu cơ chế tài chính đặc thù để hỗ trợ hoặc sáp nhập vào các công ty nông lâm trường khác?”, Phó Thủ tướng đặt vấn đề.

Đối với cổ phần hoá, Phó Thủ tướng cho rằng cần tính toán rõ trường hợp nào Nhà nước phải nắm cổ phần chi phối, trường hợp nào bán hết cho thành phần kinh tế khác, trường hợp nào Nhà nước giữ quyền phủ quyết với tỷ lệ nắm giữ 36% cổ phần. Về việc này, Phó Thủ tướng cho rằng Chính phủ sẽ để thẩm quyền này cho địa phương, đơn vị quyết định để xử lý các vấn đề sau cổ phần hoá và đề nghị các địa phương cần có ý kiến cụ thể.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng đặt ra vấn đề nghiên cứu đối với các công ty nông lâm nghiệp, nếu Nhà nước không giữ quyền chi phối thì pháp luật có nên cho phép thu hút nhà đầu tư chiến lược không?

“Quá trình đổi mới, sắp xếp các công ty nông, lâm nghiệp thời gian qua là tích cực. Mục tiêu phấn đấu đến năm 2020 cơ bản sắp xếp xong các công ty nông lâm nghiệp. Tuy nhiên, việc sắp xếp các công ty nông, lâm nghiệp chỉ là giai đoạn đầu. Đổi mới, phát triển nông cao hiệu quả hoạt động của các công ty này mới là điều quan trọng”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.