Những trạm BOT thu phí “đặt nhầm chỗ”
Trong tờ trình chính phủ của Bộ Giao thông Vận tải về đề xuất dùng hơn 10.600 tỷ ngân sách nhà nước để “cứu” 8 BOT, một trong các khó khăn, vướng mắc dẫn đến tình trạng các BOT thua lỗ đó là có 2 trạm thu phí nằm ngoài phạm vi của dự án.
Cụ thể, dự án BOT Quốc lộ 1 đoạn tránh thành phố Thanh Hóa được đầu tư bởi Công ty cổ phần BOT Đường tránh Thanh Hóa, dự kiến thu phí hoàn vốn tại trạm Bỉm Sơn trên Quốc lộ 1, thuộc địa phận phường Bắc Sơn, thị xã Bỉm Sơn, tỉnh Thanh Hóa, vị trí trạm cách phạm vi tuyến tránh khoảng gần 40 km.
Sau khi tuyến đường này hoàn thành đã không thể sử dụng Trạm thu phí Bỉm Sơn để hoàn vốn, do vấp phải sự phản đối của các doanh nghiệp, lái xe và người dân, với lý do tuyến đường đầu tư một nơi nhưng đặt trạm thu phí một nẻo.
Còn hạng mục đầu tư mở rộng hầm Hải Vân thuộc Dự án BOT hầm Đèo Cả do Công ty cổ phần Đầu tư Đèo Cả làm chủ đầu tư được cho phép thực hiện cơ chế thu phí trên đường Hồ Chí Minh đoạn La Sơn - Túy Loan (hướng tuyến song song với Quốc lộ 1) để hỗ trợ nhằm bảo đảm phương án tài chính khi đầu tư mở rộng hầm Hải Vân thay vì nhà nước tham gia bằng ngân sách.
Sau khi đầu tư bổ sung hạng mục hầm Cù Mông và mở rộng hầm Hải Vân vào dự án xây dựng hầm đường bộ qua Đèo Cả, để bảo đảm hiệu quả tài chính, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý thành lập trạm thu phí trên tuyến La Sơn - Túy Loan để thu phí hoàn vốn cho dự án xây dựng hầm đường bộ qua Đèo Cả.
Bộ GTVT cũng cho hay, việc đặt trạm thu phí trên tuyến La Sơn - Túy Loan (đầu tư bằng ngân sách Nhà nước) để hoàn vốn cho dự án xây dựng hầm đường bộ qua Đèo Cả sẽ bất cập do "đầu tư một nơi, thu phí một nơi", có thể gây phản ứng của người tham gia giao thông. Đến nay, dự án đã hoàn thành đưa vào khai thác nhưng Bộ GTVT chưa cho phép thành lập trạm thu phí do nằm ngoài phạm vi dự án, đồng thời báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét thay thế cơ chế hỗ trợ bằng vốn nhà nước.
Ngoài 2 dự án được nêu trên, thực tế vẫn còn những trạm BOT trong tình trạng “đặt nhầm chỗ”, gây bức xúc cho người dân và doanh nghiệp. Đơn cử như, Trạm BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài là trạm thu phí để hoàn vốn cho dự án xây dựng quốc lộ 2, đoạn tránh TP Vĩnh Yên (Vĩnh Phúc), do Công ty cổ phần BOT Vietracimex 8 làm chủ đầu tư đã gây bức xúc nhiều năm và không ít lần người dân tụ tập, phản đối.
Hay như trạm BOT Bến Thủy - Nghệ An do Cienco4 làm chủ đầu tư gây bức xúc cho người dân do phải mất một khoản phí đi qua chặng đường ngắn. Theo thông tin từ Cienco4, từ 0 giờ ngày 29/12/2023, phí sử dụng dịch vụ đường bộ qua Trạm thu phí Bến Thủy (Bến Thủy 1 và Bến Thủy 2) được chủ đầu tư tăng lên. Theo đó, giá vé mỗi lượt khi qua trạm thu phí này tăng từ 8.000 – 23.000 đồng/phương tiện. Việc tăng giá vé với 2 trạm thu phí Bến Thủy 1 và Bến Thủy khiến nhiều người dân và chủ phương tiện cảm thấy không hợp lý, vì tuyến đường này đang xuống cấp nghiêm trọng, không được sửa chữa đúng mức.
Trước đó, Cục Đường bộ Việt Nam cũng ra lệnh, nếu Cienco 4 không hoàn thành khắc phục hư hỏng trên Quốc lộ 1A thì sẽ yêu cầu ngừng thu phí cầu Bến Thủy.
Có nên “cứu” bằng tiền ngân sách
Theo đánh giá của Ủy ban Kinh tế Quốc hội, đề xuất của Bộ GTVT về dùng ngân sách Nhà nước trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 để “cứu” 8 trạm BOT giao thông gặp khó khăn, vướng mắc, trong đó có nguyên nhân do bất cập về vị trí đặt trạm, không được sự đồng thuận của người dân địa phương, là không hợp lý bởi chưa đủ cơ sở pháp lý và thực tiễn cho việc xem xét, quyết định dùng tiền ngân sách mua lại.
Các chuyên gia về giao thông cho rằng, khi đầu tư BOT theo hình thức PPP, bản chất là hợp đồng xây dựng - kinh doanh chuyển giao giữa doanh nghiệp và nhà nước. Không thể ký hợp đồng triển khai đầu tư nhưng khi thấy không hiệu quả thì đề nghị trả lại hay đề xuất dùng ngân sách Nhà nước để hỗ trợ.
Việc các trạm BOT đặt sai vị trí có nhiều lý do, nhưng trách nhiệm đầu tiên phải là của cơ quan quản lý Nhà nước khi đồng ý cho đầu tư.
“Nếu thực hiện đúng từ đầu sẽ không phát sinh vấn đề này, do đó cần phải đánh giá lại việc đầu tư và sự chia sẻ của các bên, chứ không thể khi xảy ra rủi ro đẩy về vai Nhà nước. Bản thân nhà đầu tư khi đề xuất cũng đã phải đánh giá được hiệu quả đầu tư, do đó họ cũng phải chịu trách nhiệm”, một vị Chuyên gia nói.
Theo TS.Nguyễn Hữu Đức - Chuyên gia giao thông, khi dự án BOT bị thất bại, giải pháp đưa ra thường là các bên tham gia dự án gồm Nhà nước, nhà đầu tư và ngân hàng phải chia sẻ rủi ro. Tuy nhiên, ngân hàng không ký hợp đồng với Nhà nước mà đứng sau nhà đầu tư, nên chỉ còn lại Nhà nước và nhà đầu tư tham gia thực hiện dự án.
Ông Đức cũng cho rằng, những khó khăn của các dự án BOT đang được đề xuất gỡ vướng có những vấn đề thuộc về phía Nhà nước. “Nếu có phương án để hỗ trợ các nhà đầu tư đỡ thiệt thòi, có thể xem xét áp dụng giải pháp kéo dài thời gian thu phí, đồng thời có thể giảm thuế, ưu đãi tín dụng hay sử dụng công cụ tài chính khác, …. ngoài giải pháp mua lại dự án như đề xuất của Bộ GTVT. Quan điểm là “cứu” bằng phương án chứ không dùng tiền ngân sách”, ông Đức nhấn mạnh.
Theo thống kê, trong tổng số 140 dự án BOT triển khai trước thời điểm Luật PPP ban hành, có 50 dự án triển khai giai đoạn trước năm 2010, 63 dự án triển khai giai đoạn 2011 - 2015 và 27 dự án triển khai giai đoạn sau năm 2016. Về cơ bản, khó khăn, vướng mắc hiện nay tập trung chủ yếu tại các dự án triển khai giai đoạn trước năm 2015.
Hiện nay, các nhà đầu tư BOT gặp khó khăn do doanh thu thấp, có 4 dự án thu dưới 30% so với dự toán hợp đồng ban đầu, lưu lượng xe thực tế thấp hơn so với dự kiến, các trạm thực hiện giảm phí, không được tăng phí theo lộ trình quy định trong hợp đồng dự án, từ đây tiềm ẩn nguy cơ nợ xấu và trả nợ vay ngân hàng vì trên 85% vốn của dự án là vốn vay.
| Tám BOT thua lỗ đồng loạt xin cứu: Hơn 10.000 tỷ lấy đâu ra? Có 5 dự án được đề xuất chấm dứt hợp đồng, 3 dự án sửa đổi hợp đồng, bổ sung vốn nhà nước tham gia theo tỷ lệ từ 49 – 70% để thay thế cơ chế hoàn vốn… với ngân sách nhà nước dự kiến hơn 10.600 tỷ đồng. |
Tags:
(VNF) - Ông Nguyễn Việt Thắng, Tổng Giám đốc Tập đoàn Hòa Phát kiêm Chủ tịch HĐQT HPA, cho biết doanh nghiệp sẽ chi trả cổ tức bằng tiền mặt hàng năm, không có kế hoạch huy động vốn thông qua phát hành thêm cổ phiếu.
(VNF) - Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ vừa có báo cáo gửi Ủy ban Chứng khoán về nghị quyết phương án nhân sự tạm thời để điều hành hoạt động doanh nghiệp, trong lúc hàng loạt lãnh đạo chủ chốt nghỉ phép.
(VNF) - Đồng Nai dự kiến đấu giá 3 khu đất trên địa bàn, trong đó có 1 lô giá hơn 5.000 tỷ đồng, phiên đấu giá được tổ chức trong tháng 12.
(VNF) - Nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng đất hiếm đang trở thành tài nguyên chiến lược của Việt Nam và thế giới, vì vậy cần có cơ chế quản lý - bảo vệ đặc biệt, tránh nguy cơ khai thác bừa bãi, xuất khẩu thô và thất thoát nguồn lực quốc gia.
(VNF) - Với mức giá gần 2,7 tỷ đồng, hiện biển số xe máy 99AA-999.99 tỉnh Bắc Ninh đang là một trong những biển số xe máy có giá cao nhất từ trước đến nay.
(VNF) - Theo cáo buộc, sau khi chiếm đoạt tiền của nhà đầu tư, Thân Văn Thoại (Tổng Giám đốc Công ty BBA) đã nhờ người mua 63 mảnh đất tại tỉnh Hòa Bình.
(VNF) - Nghị quyết 72 và Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035 được kỳ vọng tạo ra bước đột phá về chăm sóc sức khỏe nhân dân.
(VNF) - Cổ phiếu VIC của Tập đoàn Vingroup tăng tốc ấn tượng đưa tài sản của tỷ phú Phạm Nhật Vượng lên mức cao nhất từ trước đến nay.
(VNF) - Được thiết kế như một giai phẩm Xuân, số đặc biệt mừng Xuân Bính Ngọ 2026 sẽ được Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance dự kiến xuất bản vào tháng 1/2026.
(VNF) - TS.Trần Đình Thiên cho rằng Việt Nam đang đứng trước cơ hội hiếm có để tạo bước nhảy vọt, nếu dám theo đuổi mục tiêu tăng trưởng hai con số một cách thực chất và bền vững. Trong bối cảnh kinh tế thế giới phân hóa mạnh, đây chính là “cách Việt Nam vượt lên chính mình”, thoát khỏi quỹ đạo tăng trưởng trung bình và hình thành sức bật mới cho nền kinh tế.
(VNF) - Giữa những ngày cuối năm se lạnh, ước mơ về một mái nhà kiên cố của mẹ con bà Nguyễn Thị Phúc ở xã Thạch Khê, Hà Tĩnh đã thành hiện thực. VietnamFinance Foundation – chương trình thiện nguyện của Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, cùng chính quyền địa phương và đơn vị tài trợ đã khánh thành, bàn giao căn nhà tình thương 70m², mang đến điểm tựa mới cho gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn này.
(VNF) - Từ ngày 15/12, nhiều hành vi vi phạm liên quan đến căn cước, cư trú và sử dụng VNeID sẽ bị xử phạt nặng theo Nghị định 282/2025. Người dân cần cập nhật quy định để tránh rủi ro pháp lý khi cầm cố, cho thuê hoặc sử dụng trái phép thẻ căn cước.
(VNF) - Tại Việt Nam, có 81/169 máy bay A320, A321 bị ảnh hưởng do lệnh khẩn cấp của nhà sản xuất Airbus và cơ quan An toàn hàng không châu Âu (EASA).
(VNF) - Bộ Tài chính đề nghị điều chỉnh mức doanh thu không phải nộp thuế lên 500 triệu đồng/năm, tức là gấp 5 lần so với mức đang áp dụng theo Luật Thuế TNCN hiện hành.
(VNF) - Các nhóm đối tượng đã cấu kết với một số nhân viên ngân hàng, sử dụng giấy tờ giả mở hơn 1.000 tài khoản doanh nghiệp “ma” và mua khoảng 10.000 tài khoản cá nhân không chính chủ.
(VNF) - Khi cuộc khủng hoảng bất động sản Trung Quốc tiếp tục chìm sâu, giới đầu tư trên mọi thị trường của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới khó lòng làm ngơ.
(VNF) - Theo quyết định của Bộ Chính trị, ông Vũ Đại Thắng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh, được điều động tham gia Ban chấp hành, Ban Thường vụ, giữ chức Phó bí thư Thành ủy Hà Nội.
(VNF) - Ông Nguyễn Đức Trung sẽ thôi giữ chức vụ chủ tịch UBND thành phố Hà Nội vì lý do cá nhân.
(VNF) - Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (TP. HCM) nêu thực tế nhiều dự án trọng điểm đang bị chậm do quy trình nội bộ kéo dài, làm tăng chi phí và giảm sức cạnh tranh của nền kinh tế.
(VNF) - Quá trình điều tra vụ án xảy ra tại thẩm mỹ viện Mailisa, cơ quan chức năng thu giữ 3 tỷ đồng, 400.000 USD, 300 lượng vàng SJC, 100 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
(VNF) - Doanh nghiệp chuyển đổi xanh đang cần các cơ chế khuyến khích, nội dung này đã được nêu bật tại Diễn đàn Kinh tế mùa thu 2025 diễn ra tại TP. HCM.
(VNF) - Năm 2025 khép lại với những dư chấn của thời tiết cực đoan và các hình thái thiên tai bất thường liên tiếp xuất hiện. Những thiệt hại về người và của không chỉ tạo áp lực lên hoạt động sản xuất – đời sống dân sinh, mà còn đặt nền kinh tế Việt Nam trước bài toán cân bằng giữa phục hồi ngắn hạn và tăng trưởng dài hạn.
(VNF) - Chính phủ vừa có buổi làm việc với lãnh đạo các doanh nghiệp về dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, trong đó có THACO và Vinspeed.
(VNF) - Một doanh nghiệp xin làm đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam nhưng không trình bày được năng lực tài chính, có doanh nghiệp thì chỉ có 70 lao động, cũng có doanh nghiệp không tìm được địa chỉ để liên hệ làm việc.
(VNF) - Tổng Giám đốc Công ty Zarubezhneft (Liên bang Nga) Sergei Kudryashov cho biết công ty mong muốn mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực như năng lượng, khoáng sản, đặc biệt mong muốn xây dựng một trung tâm năng lượng tại Việt Nam.
(VNF) - Ông Nguyễn Việt Thắng, Tổng Giám đốc Tập đoàn Hòa Phát kiêm Chủ tịch HĐQT HPA, cho biết doanh nghiệp sẽ chi trả cổ tức bằng tiền mặt hàng năm, không có kế hoạch huy động vốn thông qua phát hành thêm cổ phiếu.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
