Vừa qua, dư luận được một phen sôi sục bởi hàng loạt thông tin về các doanh nghiệp nước ngoài dính phải bê bối về thuế ở Việt Nam, trong đó có nhiều doanh nghiệp có tên tuổi, tiếng tăm trên thế giới; nhưng vấn đề là họ đã hoạt động ở Việt Nam được một thời gian rất dài cho tới khi bị truy thu thuế. Vậy, trách nhiệm thuộc về ai?
Trong thời gian rất ngắn, đã có 4 doanh nghiệp bị "lên thớt" bởi nhiều vi phạm về thuế, đó là Uber, Grab, Google, Facebook. Điểm chung duy nhất của cả 4 doanh nghiệp này chính là hình thức hoạt động của họ là kinh doanh dịch vụ công nghệ, hay nói cách khác là họ chỉ bán phần mềm.
Đầu tiên, Uber và Grab. Đây là 2 doanh nghiệp cung cấp dịch vụ phần mềm vận tải đã có mặt ở khắp nơi trên thế giới, được rất nhiều người sử dụng bởi hàng loạt ưu thế về giá cả, vệ sinh, thái độ phục vụ… Riêng ở Việt Nam, đội ngũ xe Uber, Grab đã lấn át gần như hoàn toàn xe taxi truyền thống.
Sau một thời gian hoạt động vô cùng "hiệu quả" tại thị trường Việt Nam, thì đột nhiên xuất hiện hàng loạt văn bản kiến nghị của Hiệp hội taxi Hà Nội, TP. HCM phản đối Nghị định 24 cho phép thí điểm Uber, Grab để dẫn tới việc bùng nổ số lượng xe, nhập nhằng về thuế như hiện nay.
Đến lúc này, các cơ quan chức năng mới ngã ngửa, bởi đúng là từ trước tới nay, không có chính sách, cơ chế nào về thuế để kiểm soát Uber, Grab. Điều đó khiến 2 doanh nghiệp này hàng năm đưa ra nước ngoài hơn 3.600 tỷ đồng, trung bình mỗi ngày hơn 10 tỷ đồng.
Vậy mà ở Việt Nam, họ vẫn báo lỗ, lỗ thê thảm. Cụ thể, theo báo cáo của Tổng cục Thuế, Grab đã bị lỗ 938,2 tỷ đồng trong khi có vốn pháp định là 20 tỷ đồng; còn Uber đang bị truy thu 66 tỷ đồng các khoản thuế chi cho các cá nhân.
Không chỉ lỗ ở Việt Nam, mà ở hàng loạt quốc gia khác, 2 doanh nghiệp này cũng rơi vào tình trạng lỗ như vậy. Nhưng điểm mấu chốt ở đây, chính là số lượng tiền khổng lồ mà nhà cũng cấp dịch vụ phần mềm Uber, Grab thu về; họ hoàn toàn có lãi, nhưng lỗ lại là quốc gia sử dụng chịu.
Ở Việt Nam, đội ngũ xe Uber, Grab đã lấn át gần như hoàn toàn xe taxi truyền thống.
Tương tự, Google và Facebook là 2 "ông lớn" trong công nghệ, họ kiếm tiền bằng cách quảng cáo cho các website lớn, cá nhân… nhưng lại không phải đóng một đồng thuế nào, trong khi Facebook chỉ riêng năm 2015 đã thu về hơn 3.000 tỷ từ quảng cáo trực tuyến ở Việt Nam. Rồi Google cũng không kém miếng khi thu về hơn 2.000 tỷ đồng.
Sự việc trên đã được Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam gửi văn bản tới Uỷ ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội về khoản 4, điều 34, Dự thảo luật an ninh mạng Việt Nam.
Theo đó, việc kiểm soát, đánh thuế đối với Google và Facebook cần phải được xem xét, điều chỉnh ngay lập tức, đề nghị Facebook và Google đưa máy chủ về Việt Nam, chấm dứt tình trạng sử dụng Việt Nam như một nơi để kinh doanh tự do.
Nhiều ý kiến cho rằng, việc đánh thuế Google và Facebook là chưa cần thiết, bởi lợi ích mà 2 dịch vụ này mang lại cho các doanh nghiệp… Nhưng đó là một suy nghĩ ích kỷ, chỉ quan tâm tới lợi ích cá nhân mà gạt bỏ hoàn toàn vấn đề an ninh quốc gia – một vấn đề còn quan trọng hơn nhiều sang một bên.
Tuy cách thức hoạt động có khác nhau, nhưng cả 4 doanh nghiệp trên đều mang một đặc điểm chung, đó là cả 4 đều là doanh nghiệp cung cấp dịch vụ công nghệ và tại thị trường Việt Nam.
Đồng thời, họ đều không đáp ứng được các yêu cầu mà khoản 4, điều 34, Dự thảo luật an ninh mạng Việt Nam đã nêu ra, đó là: "Các doanh nghiệp nước ngoài khi cung cấp dịch vụ viễn thông, internet tại Việt Nam phải tôn trọng chủ quyền, pháp luật và an ninh quốc gia của Việt Nam. Đồng thời, các doanh nghiệp này phải có giấy phép hoạt động, cơ quan đại diện và máy chủ quản lý dữ liệu người dùng".
Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cũng cho rằng, việc các doanh nghiệp đang hoạt động ở Việt Nam gặp vấn đề về thuế là chuyện bình thường, bởi đã là doanh nghiệp thì họ sẽ luôn tìm mọi cách để lách luật, trốn thuế. Có như vậy, họ mới giảm thiểu chi phí trong sản xuất, kinh doanh.
Tuy nhiên, mỗi quốc gia và Việt Nam cũng vậy đều có những điều khoản, quy định rõ ràng cho các doanh nghiệp về thuế, để đảm bảo nguồn thu cho ngân sách Nhà nước, đồng thời đảm bảo môi trường cạnh tranh lành mạnh với các doanh nghiệp khác.
Tại Việt Nam, quy định về thuế đối với các doanh nghiệp nước ngoài đã được Bộ Tài chính nêu rõ trong Thông tư số 103/2014/TT-BTC hướng dẫn thực hiện nghĩa vụ thuế áp dụng đối với tổ chức, cá nhân nước ngoài kinh doanh tại Việt Nam hoặc có thu nhập phát sinh tại Việt Nam.
Theo đó, người nộp thuế ở đây là các nhà thầu, nhà thầu nước ngoài, nhà thầu phụ nước ngoài; tổ chức được thành lập và hoạt động theo pháp luật Việt Nam, tổ chức đăng ký hoạt động theo pháp luật Việt Nam, tổ chức khác và cá nhân sản xuất kinh doanh.
Các loại thuế áp dụng bao gồm: thuế giá trị gia tăng (GTGT), thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), thuế thu nhập cá nhân (TNCN).
Thu nhập chịu thuế TNDN của Nhà thầu nước ngoài, Nhà thầu phụ nước ngoài là thu nhập phát sinh từ hoạt động cung cấp, phân phối hàng hóa; cung cấp dịch vụ, dịch vụ gắn với hàng hóa tại Việt Nam trên cơ sở hợp đồng nhà thầu, hợp đồng nhà thầu phụ.
Nếu chiếu theo những điều khoản trên thì Uber, Grab, Facebook và Google đang hoạt động ở Việt Nam dưới dạng cung cấp dịch vụ và nằm trong danh sách những doanh nghiệp phải đóng thuế.
Cho dù, cả 4 doanh nghiệp đều có máy chủ, công ty mẹ ở nước ngoài nhưng một cách chính thức họ đang kinh doanh trên lãnh thổ Việt Nam.
Google và Facebook là 2 "ông lớn" trong công nghệ, họ kiếm tiền bằng cách quảng cáo cho các website lớn, cá nhân…
Chuyên gia Trí Long chia sẻ thêm rằng, nếu 4 doanh nghiệp này không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ, trách nhiệm về thuế thì điều đầu tiên họ mất chính là uy tín, hình ảnh của doanh nghiệp.
Bởi, trong một môi trường kinh doanh khốc liệt như hiện nay, khi mà Nhà nước đang cố gắng hết sức, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp có một môi trường cạnh tranh lành mạnh mà có những cá thể nhất định không muốn, né tránh quy luật đó thì dĩ nhiên sớm muộn họ cũng sẽ bị đánh giá, thậm chí loại bỏ.
Vấn đề thứ 2 mà vị chuyên gia này đề cập tới, đó là việc trốn thuế, lách luật sẽ chỉ thiệt hại cho doanh nghiệp, bởi hành vi đó đã vi phạm luật pháp Việt Nam, nếu có thái độ đúng mực, sửa sai thì sẽ được khoan hồng. Còn nếu tiếp tục vi phạm một cách trắng trợn thì họ sẽ đối mặt với nguy cơ bị truy tố hình sự.
Chuyên gia Long cho rằng, 4 doanh nghiệp này đều đã có một thời gian rất dài hoạt động tại Việt Nam, nhưng tại sao đến bây giờ mới phát hiện ra những vấn đề này? Ông Long cho rằng, đây là trách nhiệm của các cơ quan chức năng, và trách nhiệm lớn nhất thuộc về Tổng cục Thuế.
Bởi cơ quan này đã không kiểm tra, đánh giá được các doanh nghiệp trên mà để họ tự do hoạt động. Cho đến khi chính Nhà nước đang phải chịu những khoản lỗ khổng lồ, những thiệt hại không thể thống kê nổi thì mới có những kiến nghị, đề nghị sửa đổi, xem xét luật…
Dù rằng, việc phát hiện ra những sai phạm này của 4 doanh nghiệp trên là muộn nhưng hy vọng rằng, trong tương lai các cơ quan có thẩm quyền sẽ quan tâm, chú trọng hơn tới việc kiểm tra doanh nghiệp trước khi cho phép hoạt động tại Việt Nam.
Việc kiểm tra, thanh tra các doanh nghiệp khi làm ăn ở Việt Nam chỉ để phục vụ 2 mục đích chính. Thứ nhất, đó là quy định, thủ tục của luật pháp Việt Nam; chỉ những doanh nghiệp được đánh giá tốt mới được cho phép vào hoạt động, như vậy không chỉ đảm bảo một môi trường cạnh tranh lành mạnh mà còn đảm bảo nguồn thu cho ngân sách Nhà nước.
Thứ 2, đó là lợi ích cho người tiêu dùng, muốn nâng cao chất lượng đời sống của người dân thì phải đảm bảo cung cấp cho họ những sản phẩm đảm bảo chất lượng.
Tags:
(VNF) - Dự án Phước Kiển của QCG mới đây đã được đề xuất vào danh mục thí điểm theo Nghị quyết 171/2024/QH15, cho phép thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất.
(VNF) - Chuyên gia kinh tế, PGS.TS Ngô Trí Long cho rằng, Việt Nam hội tụ đủ điều kiện mà nhiều quốc gia mất hàng thập kỷ mới có được, qua đó có cơ hội cạnh tranh với các trung tâm tài chính trên thế giới nhờ sở hữu nhiều điều kiện thuận lợi.
(VNF) - Vay ngân hàng mua nhà rồi rơi vào thất nghiệp, mất thu nhập, trong khi khoản vay vẫn đều đặn đến hạn, trở thành bài học điển hình về rủi ro tài chính cho nhiều người trẻ khi mua nhà bằng đòn bẩy vay vốn.
(VNF) - Tập đoàn Daikin Industries (Nhật Bản) vừa đạt thỏa thuận thâu tóm một doanh nghiệp Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực giải pháp công nghệ và quản lý năng lượng cho tòa nhà, thông qua công ty thành viên tại thị trường Việt Nam.
(VNF) - Thị trường chứng khoán "đại hạ giá", danh sách cổ phiếu tăng mạnh tuần qua chủ yếu ghi nhận sự góp mặt của các mã penny.
(VNF) - Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua đã thay đổi căn bản cách tính và ngưỡng chịu thuế đối với người cho thuê nhà. Từ năm 2026, chỉ những trường hợp doanh thu lớn mới phải nộp thuế, đồng thời cách tính cũng “dễ thở” hơn so với quy định hiện hành.
(VNF) - Bộ Tài chính đề xuất cơ chế bán vốn linh hoạt hơn, cho phép giảm giá khởi điểm và mở rộng phương thức bán theo lô nhằm tháo gỡ “nút thắt” thoái vốn tại gần 40 doanh nghiệp Nhà nước do SCIC quản lý nhưng nhiều năm không tìm được nhà đầu tư.
(VNF) - Chủ tịch VSDC cho biết, các cấu phần kỹ thuật để thực hiện giao dịch hợp đồng tương lai vàng về cơ bản đã được thiết kế trên nền tảng công nghệ KRX.
(VNF) - Đại diện Dragon Capital cho rằng cần trao vai trò lớn hơn cho hệ thống ngân hàng thương mại trong việc phân phối sản phẩm quỹ. Khi có thể được tiếp cận dễ dàng hơn, chứng chỉ quỹ có thể chuyển mình từ một thị trường “ngách” trở thành kênh tài sản chính thống và phổ biến.
(VNF) - Theo Phó Chủ tịch UBCKNN Bùi Hoàng Hải, tỷ trọng nhà đầu tư cá nhân quá lớn là một trong những nguyên nhân khiến thị trường chứng khoán Việt Nam có mức độ biến động cao.
(VNF) - Bà Lương Thị Mỹ Hạnh - Giám đốc Quản lý tài sản, Khối trong nước, Dragon Capital Việt Nam - cho biết mức độ hiểu biết về tài chính của người Việt dưới mức 25%, theo một nghiên cứu của PwC.
(VNF) - Nhu cầu mua sắm tăng mạnh vào những tháng cuối năm khiến nhiều người tìm đến các khoản vay tiêu dùng để đáp ứng chi tiêu. Theo ông Nguyễn Tiến Sỹ - Phó Giám đốc Khối Tài chính số, Công ty tài chính EVF - việc vay tiêu dùng chỉ thực sự hiệu quả khi người vay có kế hoạch tài chính rõ ràng, hiểu đúng về lãi suất và lựa chọn kênh vay an toàn.
(VNF) - Việc khai thông nguồn hàng từ doanh nghiệp tư nhân đã phát đi tín hiệu tích cực với làn sóng IPO, niêm yết vừa qua, trong khi nguồn hàng từ doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) cũng như doanh nghiệp FDI vẫn còn là bài toán bỏ ngỏ.
(VNF) - Sắc đỏ bao trùm toàn bộ các nhóm ngành trong phiên hôm nay (12/12), kéo VN-Index giảm sâu 52 điểm bất chấp thanh khoản có dấu hiệu cải thiện ở thời điểm mở cửa.
(VNF) - Kết quả đấu giá cho thấy 6 nhà đầu tư đã mua hết 23,21% vốn Petrosetco do PVN sở hữu, giá trúng bình quân 36.500 đồng/cổ phiếu.
(VNF) - Trước khi bị NHNN xử phạt 702 triệu đồng, VietCredit đã báo lãi 654 tỷ đồng trong 9 tháng năm 2025 nhờ chuyển hướng sang nền tảng số.
(VNF) - Đó là nhận định của ông Nguyễn Đức Hiển, Phó Trưởng ban Chính sách, chiến lược Trung ương, tại Diễn đàn Triển vọng thị trường vốn Việt Nam 2026 với chủ đề “Bứt phá trên nền tảng mới” do Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam (VFCA) và Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance tổ chức.
(VNF) - Làn sóng niêm yết của các công ty chứng khoán trong nước đang tăng nhiệt, nhưng con đường lên sàn ấy lại thiếu vắng bóng dáng các công ty chứng khoán ngoại.
(VNF) - Năm 2025 được xem là giai đoạn bản lề đối với Công ty Tài chính Tổng hợp Cổ phần Điện lực (EVF) khi công ty cùng lúc triển khai chiến lược tái định vị thương hiệu và đặt ra mục tiêu kinh doanh đầy thách thức với lợi nhuận trước thuế 960 tỷ đồng. Trước thềm kết thúc năm tài khóa 2025, các chỉ số tài chính tích cực cho thấy EVF đang củng cố vững chắc nền tảng tài chính, qua đó tạo đà tăng tốc cho những tháng cuối năm.
(VNF) - Công ty cổ phần Công nghệ tài chính Encapital (Encapital Fintech) mới công bố thông tin về việc phát hành thành công lô trái phiếu ECF12502 trị giá 280 tỷ đồng.
(VNF) - Thu nhập từ chuyển nhượng tài sản số như Bitcoin, Ethereum... sẽ chịu mức thuế 0,1%, theo quy định tại Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi có hiệu lực từ 1/7/2026.
(VNF) - Nhựa Bình Thuận phát hành 260 tỷ đồng trái phiếu xanh kỳ hạn 7 năm, được GuarantCo bảo lãnh thanh toán, tài trợ dự án nhà máy nhựa Hưng Yên và pallet tái chế.
(VNF) - Chuyên gia cho rằng, ngưỡng doanh thu miễn thuế 500 triệu được Quốc hội thông qua ngày 10/12 sẽ giúp khoảng 90% hộ kinh doanh không bắt buộc sử dụng hoá đơn và sổ sách kế toán.
(VNF) - Đứng giữa giá chung cư Hà Nội và áp lực an cư, nhiều gia đình rơi vào vòng tranh luận giữa tối ưu vốn và nhu cầu ổn định cuộc sống. Trao đổi với VietnamFinance, chuyên gia hoạch định tài chính cá nhân Trần Đức Trung cho rằng, để giải bài toán này không phải chọn bên nào thắng, mà cần một chiến lược dung hòa – vừa đảm bảo tăng trưởng tài sản, vừa tạo sự yên tâm cho gia đình.
(VNF) - Luật Viên chức (sửa đổi) được thông qua chuyển cơ chế quản lý và trả lương sang vị trí việc làm từ 1/7/2026, kèm theo các quy định khuyến khích sự đổi mới, sáng tạo.
(VNF) - Dự án Phước Kiển của QCG mới đây đã được đề xuất vào danh mục thí điểm theo Nghị quyết 171/2024/QH15, cho phép thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất.
(VNF) - Dự án cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng có tổng mức đầu tư lên đến 11.029 tỷ đồng dự kiến sẽ chính thức thông tuyến vào ngày 19/12.
