Dự thảo nghị định sửa đổi, bổ sung nêu rõ Bộ Công an chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về an ninh, trật tự đối với hoạt động kinh doanh dịch vụ đòi nợ.
Cụ thể, Bộ Công an có trách nhiệm chỉ đạo lực lượng công an các cấp kiểm tra, giám sát, hướng dẫn thực hiện các quy định tại nghị định này và các quy định khác của pháp luật có liên quan đến hoạt động kinh doanh dịch vụ đòi nợ; cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự theo quy định của Chính phủ cho các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ đòi nợ.
Bộ Công an có trách nhiệm thu hồi giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự đối với các doanh nghiệp có hành vi vi phạm pháp luật, gây mất trật tự, an toàn xã hội; tổ chức kiểm tra, xử lý theo thẩm quyền các hành vi vi phạm quy định về an ninh, trật tự trong hoạt động kinh doanh dịch vụ đòi nợ.
Đồng thời, áp dụng các biện pháp nghiệp vụ cần thiết để phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, tội phạm liên quan đến hoạt động kinh doanh dịch vụ đòi nợ; phối hợp với Bộ Tài chính trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung các quy định về kinh doanh dịch vụ đòi nợ.
Theo Tờ trình của Bộ Tài chính gửi Chính phủ, do tính chất nhạy cảm của hoạt động kinh doanh dịch vụ đòi nợ nên trên thực tế, hoạt động của các công ty kinh doanh dịch vụ đòi nợ vẫn còn nhiều hạn chế, đặc biệt còn xảy ra các vi phạm về an ninh, trật tự.
Cụ thể, dịch vụ này sử dụng nhân viên không đủ điều kiện, tiêu chuẩn; hoạt động không đúng địa chỉ, không đúng nội dung ghi trong giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh;
Công tác kiểm tra, giám sát của các cơ quan chức năng còn hạn chế do các doanh nghiệp (doanh nghiệp) thường xuyên không thực hiện báo cáo theo quy định. Bộ Tài chính cũng chỉ rõ một số sai phạm liên quan đến an ninh trật tự như một số công ty đòi nợ có hành vi "khủng bố", nhân viên có cấu kết với các đối tượng xã hội đen bắt cóc, tống tiền để đòi nợ…
Theo Bộ Tài chính, nguyên nhân chính của các hạn chế là do các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ đòi nợ vẫn chưa thực hiện đúng các quy định tại Nghị định 104, chủ yếu vi phạm các quy định về điều kiện kinh doanh dịch vụ đòi nợ và vi phạm về an ninh trật tự xã hội. Vai trò của các cơ quan quản lý nhà nước còn mờ nhạt, chỉ khi xảy ra các vụ việc thì lực lượng công an mới tham gia xử lý để ổn định an ninh, trật tự xã hội.
Tuy nhiên, tại Nghị định 104, trách nhiệm Bộ Công an chưa được quy định, lực lượng công an lại không có thẩm quyền phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh dịch vụ đòi nợ. Do đó, đòi hỏi phải có quy định rõ ràng hơn để kiểm tra, giám sát các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ đòi nợ, đồng thời cần nâng cao vai trò của lực lượng công an nhân dân trong việc quản lý nhà nước đối với hoạt động này do chỉ có lực lượng công an mới có đủ lực lượng, phương tiện và nghiệp vụ để đưa hoạt động này vào nề nếp.
Được biết, hiện nay, việc quản lý nhà nước đối với các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ đòi nợ được thực hiện như sau: đối với doanh nghiệp nhà nước thì bộ chuyên ngành sẽ thực hiện quản lý nhà nước đối với các doanh nghiệp (như Bộ Tài chính đối với các doanh nghiệp Bảo hiểm, Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh Vốn Nhà nước (SCIC); Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đối với các ngân hàng; Bộ Giao thông vận tải đối với các doanh nghiệp giao thông, vận tải,...). Bộ Tài chính có trách nhiệm chủ trì xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành chế độ tài chính đối với các doanh nghiệp nhà nước.
Đối với các doanh nghiệp khác thì Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì xây dựng và trình cấp có thẩm quyền ban hành Luật Doanh nghiệp và các văn bản hướng dẫn liên quan; Bộ Tài chính có trách nhiệm giám sát doanh nghiệp thực hiện chính sách thuế.
