Đề xuất thành lập lực lượng thanh tra đăng kiểm

Cục Đăng kiểm Việt Nam vừa kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải đề xuất Chính phủ thành lập lực lượng thanh tra trong lĩnh vực đăng kiểm để tăng cường quản lý Nhà nước về kiểm định xe cơ giới sau hàng loạt sai phạm diễn ra thời gian qua.

Theo ông Nguyễn Vũ Hải, Phó Cục trưởng phụ trách Cục Đăng kiểm Việt Nam, lĩnh vực đăng kiểm hiện nay không có chức năng thanh tra, vì vậy, theo Luật Thanh tra 2022, việc xây dựng lực lượng thanh tra tại các đơn vị quản lý chuyên ngành là cần thiết.

Phó Cục trưởng Nguyễn Vũ Hải cho hay, năm 2022 là năm khó khăn nhất của cả hệ thống đăng kiểm trong suốt gần 60 năm thành lập và phát triển. Đặc biệt từ cuối năm 2022 đến nay, Cảnh sát điều tra Công an một số tỉnh, thành phố đã khám xét, điều tra làm rõ hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực kiểm định xe cơ giới tại 28 trung tâm đăng kiểm xe cơ giới; trong đó có 5 trung tâm, 1 chi nhánh và phòng Kiểm định xe cơ giới thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam.

Cảnh sát điều tra Công an TP. HCM đã ra quyết định khởi tố 3 người thuộc phòng Kiểm định xe cơ giới thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam.

Trong lĩnh vực xe nhập khẩu đã phát hiện 7 xe cơ giới, 3 xe máy chuyên dùng, 1 xe mô tô, xe gắn máy không đạt chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường. Cục Đăng kiểm Việt Nam đã tiến hành kiểm tra 43 cơ sở sản xuất, lắp ráp xe mô tô, xe gắn máy, phát hiện và xử lý 2 cơ sở vi phạm các quy định; tiến hành kiểm tra 72 cơ sở sản xuất lắp ráp ô tô, sơ mi rơ moóc, phát hiện và xử lý 2 cơ sở vi phạm liên quan đến sản xuất, lắp ráp và kiểm tra chất lượng.

Cũng theo ông Nguyễn Vũ Hải, những sai phạm xảy ra cho thấy những hạn chế, yếu kém, bất cập trong tổ chức thực hiện đăng kiểm và rút ra những bài học rất đắt giá.

Cụ thể, các văn bản quy phạm pháp luật đã được xây dựng trong một thời gian khá dài trước đây nên nhiều nội dung không còn phù hợp. Cùng một lĩnh vực nhưng có nhiều văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh dẫn đến thiếu tính hệ thống, gây khó khăn trong quá trình áp dụng pháp luật của công chức, viên chức, người dân, doanh nghiệp liên quan; các quy định còn chồng chéo, mâu thuẫn, chưa kịp thời điều chỉnh để đáp ứng với xu hướng phát triển kinh tế xã hội.
Bên cạnh đó, một số đơn vị, cá nhân chưa thực sự thay đổi nhận thức về nâng cao chất lượng đăng kiểm và phòng chống tham nhũng, tiêu cực; ý thức, trách nhiệm, đạo đức công vụ còn nhiều hạn chế.

Trong khi đó, sự ra đời của nhiều đơn vị đăng kiểm đã dẫn đến việc cạnh tranh thiếu lành mạnh trong hoạt động kiểm định. Một số đơn vị xã hội hóa chưa chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, nhân lực không ổn định, không đảm bảo nhân sự cho hoạt động kiểm định theo quy định.

Theo thống kê, cả nước có 280 trung tâm, chi nhánh đăng kiểm với 492 dây chuyền kiểm định tại 63 tỉnh, thành phố trên cả nước được trang bị thiết bị kiểm định hiện đại. Toàn hệ thống đăng kiểm hiện có 2.745 đăng kiểm viên ở tất cả các lĩnh vực đăng kiểm. Trong đó có 2.004 đăng kiểm viên kiểm định xe cơ giới, 59 đăng kiểm viên chất lượng xe cơ giới, 36 đăng kiểm viên thử nghiệm xe cơ giới, 18 đăng kiểm viên thử nghiệm khí thải, 206 đăng kiểm viên tàu biển và công trình biển, 400 đăng kiểm viên phương tiện thủy nội địa, 22 đăng kiểm viên phương tiện đường sắt. Các đăng kiểm viên đều được tập huấn nghiệp vụ, sát hạch, công nhận đúng quy định, tiêu chuẩn.

Phát biểu tại Hội nghị tổng kết năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023 của Cục Đăng kiểm Việt Nam chiều 16/1, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng cho hay, những ngày cận Tết, nhu cầu vận chuyển hàng hoá, đi lại phục vụ nhân dân rất lớn, Cục Đăng kiểm Việt Nam cần tích cực khắc phục, tháo gỡ tình trạng ùn tắc tại các trung tâm đăng kiểm, không để gián đoạn công tác kiểm định xe, ảnh hưởng đến nhu cầu đi lại của nhân dân.

Thời gian qua, cả nước đã có hơn 80 cá nhân vi phạm bị bắt giữ hoặc tạm giam để điều tra trong vụ án: "Môi giới hối lộ," "Đưa hối lộ," "Nhận hối lộ" và "Giả mạo trong công tác" xảy ra tại các Trung tâm đăng kiểm trên địa bàn TP. HCM, Long An, Tiền Giang, Sóc Trăng, Đồng Tháp, Bến Tre, Bắc Ninh và Bắc Giang…

Tại Hội nghị tổng kết năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023 của Cục Đăng kiểm Việt Nam mới đây, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng yêu cầu lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam nhận thức những sai phạm và nghiêm túc sửa chữa, bởi những vụ việc xảy ra cho thấy những tồn tại, hạn chế, yếu kém trong công tác tổ chức thực hiện đăng kiểm. 

"Cục Đăng kiểm Việt Nam cần rà soát lại 4 vấn đề trọng tâm: Xây dựng thể chế, ban hành các quy định liên quan đến đăng kiểm, tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, thực hiện phân cấp phân quyền; đồng thời, khẩn trương trình sửa đổi ngay Nghị định 139/2018/NĐ-CP quy định về điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới, trên cơ sở những tồn tại, lỗ hổng để xảy ra các sai phạm thời gian qua. Trong quá trình nghiên cứu sửa đổi phải làm việc với các địa phương, bộ, ngành để có những góp ý toàn diện, thống nhất, điều chỉnh những nội dung không còn phù hợp với thực tiễn", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng yêu cầu.

Ngoài ra, Cục Đăng kiểm Việt Nam có trách nhiệm quản lý thanh tra, kiểm tra, xây dựng quy định tổ chức các hoạt động thanh tra, kiểm tra đối với hoạt động kiểm định xe cơ giới, có đủ tiền kiểm, hậu kiểm một cách cụ thể, chi tiết; ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong hoạt động kiểm định; thu hồi giấy phép hoạt động đối với các cơ sở đăng kiểm không đáp ứng được yêu cầu, vi phạm pháp luật và tập trung nguồn nhân lực vận hành trở lại các trung tâm đăng kiểm phục vụ nhu cầu người dân.