Thời gian qua, một số ý kiến cho rằng các quy định tại Điều 7, dự thảo “Luật Đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc” là không hợp lý. Nguy hiểm hơn, các ý kiến này còn cho rằng Điều 7 khiến Việt Nam đang đánh mất quyền tài phán tại các đặc khu.
Liên quan đến luồng ý kiến này, chuyên gia Nguyễn Minh Đức mới đây đã có những chia sẻ, nhận định mang tính phản biện và khẳng định quan điểm nêu trên là sai lầm. VietnamFinance xin trích đăng phân tích của ông Đức:
“Quyền tài phán là quyền ra các quyết định pháp lý đối với một vụ việc nào đó. Quyền tài phán bao gồm tài phán của các cơ quan hành chính và tài phán của các cơ quan tư pháp.
Trong quyền tài phán về tư pháp, lại phụ thuộc vào loại vụ việc mà chia nhỏ ra tiếp, gồm vụ án hình sự, vụ án hành chính, tranh chấp dân sự và việc dân sự.
Trong quyền tài phán về tranh chấp dân sự (vụ án dân sự) lại chia thành tranh chấp về dân sự, tranh chấp về hôn nhân gia đình, về lao động, về kinh doanh thương mại.
Vậy Điều 7 của dự thảo Luật đặc khu nhượng lại những quyền gì?
Trong quyền tài phán về hành chính và về tư pháp, chúng ta không nhượng lại quyền tài phán về hành chính. Tức là toàn bộ các cơ quan hành chính vẫn có quyền như bình thường.
Trong quyền tài phán về tư pháp, chúng ta không nhượng lại quyền tài phán về vụ án hình sự, về vụ án hành chính, về việc dân sự. Tức là các vụ án hình sự, vụ án hành chính, các việc dân sự vẫn thuộc thẩm quyền của toà án Việt Nam như bình thường.
Trong quyền tài phán về tranh chấp dân sự, chúng ta không nhượng lại các vụ án hôn nhân gia đình, dân sự, lao động.
Chúng ta chỉ nhượng duy nhất quyền tài phán về tranh chấp kinh doanh thương mại, gọi nhanh là tranh chấp giữa các doanh nghiệp hoặc nội bộ doanh nghiệp.
Nhưng có phải toàn bộ các tranh chấp giữa các doanh nghiệp sẽ được toà án nước ngoài giải quyết?
Câu trả lời là: Không.
Thứ nhất, Việt Nam vẫn giữ lại thẩm quyền riêng biệt. Thẩm quyền riêng biệt lớn nhất là các vụ án có liên quan đến bất động sản trên lãnh thổ Việt Nam. Tức là nếu hai doanh nghiệp nước ngoài tranh chấp kinh doanh thương mại mà có liên quan đến bất động sản tại Việt Nam thì vẫn thuộc quyền của toà án Việt Nam.
Thứ hai, Điều 7 xác định rõ là chỉ khi nào có một bên trong tranh chấp là nước ngoài, tức là khi doanh nghiệp Việt Nam có quan hệ làm ăn kinh doanh với doanh nghiệp nước ngoài thì mới có thể thuộc thẩm quyền của toà án nước ngoài. Còn nếu 2 doanh nghiệp Việt Nam kinh doanh với nhau thì vẫn thuộc toà án Việt Nam.
Thứ ba, thẩm quyền của toà án nước ngoài vẫn phải xếp sau sự thoả thuận của các bên. Ví dụ, khi doanh nghiệp Việt Nam ký hợp đồng với doanh nghiệp nước ngoài và trong hợp đồng ghi rõ “nếu có tranh chấp thì ra toà án Việt Nam” thì toà án Việt Nam vẫn có quyền.
Về vấn đề áp dụng luật, quyền tài phán và thi hành pháp quyết, trong các vụ án có yếu tố đa quốc gia (các bên tranh chấp khác quốc tịch, tài sản tranh chấp, sự kiện pháp lý nằm tại các quốc gia khác nhau) thì luôn có 3 câu hỏi đặt ra: (1) luật nào sẽ được áp dụng? (2) cơ quan/toà án nào có thẩm quyền giải quyết? và (3) phán quyết của cơ quan/toà án đó được công nhận và thi hành tại đâu? Và 3 câu hỏi này độc lập với nhau.
Chuyện một tranh chấp thương mại được xử theo luật của Pháp, do toà án Úc xử và thi hành phán quyết tại Trung Quốc là điều vẫn thường thấy trong thương mại quốc tế.
Câu hỏi hiện nay là Việt Nam đã mở đến đâu?
Với thế giới hội nhập như ngày nay, quan hệ kinh doanh có yếu tố nước ngoài là hết sức bình thường. Khi các doanh nghiệp nước ngoài đến Việt Nam ký kết hợp đồng với doanh nghiệp Việt Nam, cả 2 bên sẽ phải lo về rủi ro hợp đồng, nếu bên kia không tuân thủ thì mình làm thế nào?
Trong 3 câu hỏi nêu ra ở phần trên, câu hỏi 1 được trả lời một cách rộng mở nhất. Nhiều trường hợp, các bên sẵn sàng thoả thuận với nhau rằng nếu có tranh chấp, chúng ta sẽ áp dụng luật của Anh, của Mỹ, của Trung Quốc… Phần 5 của Bộ luật Dân sự Việt Nam đã mở vấn đề này lâu rồi và đó là mức độ mở của chúng ta vẫn còn là rất đóng so với các nước khác.
Câu hỏi thứ 2 về quyền tài phán thì Việt Nam cũng đã mở, cho phép các bên lựa chọn trọng tài trong nước và nước ngoài, nhưng bây giờ cho phép thêm các bên lựa chọn toà án nước ngoài. Đó là một bước mở thêm nhằm thu hút đầu tư.
Thông lệ quốc tế gọi vấn đề này là quyền tài phán ngoài lãnh thổ (Extraterritorial Jurisdiction) và nó rất phổ biến, đặc biệt trong những vấn đề kinh doanh thương mại.
Như vậy, việc mở rộng thêm cho toà án nước ngoài giải quyết tranh chấp kinh doanh thương mại, khi có một bên là nước ngoài, khi không dính đến bất động sản của Việt Nam, và khi không thoả thuận dùng toà án Việt Nam là một thứ mở rất tí hon về mặt chủ quyền, nhưng lại có ý nghĩa lớn trong thu hút đầu tư”.
| Điều 7, dự thảo Luật đặc khu quy định về giải quyết tranh chấp trong hoạt động đầu tư kinh doanh: “1. Tranh chấp trong hoạt động đầu tư kinh doanh tại đặc khu được giải quyết theo quy định của pháp luật về đầu tư, pháp luật có liên quan, điều ước quốc tế và quy định tại các khoản 2, 3 và 4 Điều này. 2. Tranh chấp giữa các nhà đầu tư liên quan đến hoạt động đầu tư kinh doanh tại đặc khu, trong đó có ít nhất một bên là nhà đầu tư nước ngoài hoặc tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được giải quyết thông qua một trong những cơ quan, tổ chức sau đây: a) Trọng tài Việt Nam; b) Trọng tài nước ngoài; c) Trọng tài quốc tế; d) Trọng tài do các bên tranh chấp thỏa thuận thành lập; đ) Tòa án Việt Nam. 3. Ngoài các cơ quan, tổ chức quy định tại khoản 2 Điều này, tranh chấp giữa các nhà đầu tư liên quan đến hoạt động đầu tư kinh doanh tại đặc khu, trong đó có ít nhất một bên là nhà đầu tư nước ngoài còn có thể được giải quyết tại Tòa án nước ngoài, trừ tranh chấp thuộc thẩm quyền giải quyết riêng biệt của Tòa án Việt Nam theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự. 4. Tranh chấp giữa nhà đầu tư nước ngoài với cơ quan nhà nước có thẩm quyền liên quan đến hoạt động đầu tư kinh doanh tại đặc khu được giải quyết thông qua Trọng tài Việt Nam hoặc Tòa án Việt Nam, trừ trường hợp có thỏa thuận khác theo hợp đồng hoặc điều ước quốc tế có liên quan. 5. Bản án, quyết định dân sự của Tòa án nước ngoài, phán quyết của Trọng tài nước ngoài, Trọng tài quốc tế, Trọng tài do các bên tranh chấp thỏa thuận thành lập được công nhận và cho thi hành tại Việt Nam phù hợp với quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, điều ước quốc tế. Việc công nhận và cho thi hành bản án, quyết định dân sự của Tòa án nước ngoài, phán quyết của Trọng tài nước ngoài, Trọng tài quốc tế, Trọng tài do các bên tranh chấp thỏa thuận thành lập không được gây phương hại đến quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng theo quy định của luật và không được trái với những nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự Việt Nam”. |
Tags:
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Hàng loạt dự án nhà ở xã hội tại Đà Nẵng như An Trung 2, Đại Địa Bảo, Ecohome Hòa Hiệp… đang được đẩy nhanh tiến độ, cung cấp hàng nghìn căn hộ cho thị trường, đáp ứng nhu cầu an cư của người thu nhập thấp.
