Dự thảo Luật Quy hoạch: Băn khoăn về ‘siêu Hội đồng’

Lập quy hoạch các cấp theo quy trình "2 xuống - 1 lên"

Sáng 25/10, Quốc hội đã thảo luận về dự án Luật Quy hoạch. Dự thảo Luật gồm 6 chương, 72 điều và 2 phụ lục. Theo đánh giá của các đại biểu, những vướng mắc, lấn cấn trong việc sửa đổi Luật Quy hoạch tại kì họp thứ 3 đã được khắc phục. Vì vậy, việc xem xét thông qua Luật Quy hoạch tại kì họp thứ 4 này là cần thiết, nhằm chuẩn bị cho Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2030.

Tuy nhiên, một số đại biểu vẫn còn băn khoăn về quy trình lập quy hoạch. Theo đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội), Điều 16, dự thảo Luật quy định quy trình lập quy hoạch lần lượt từ tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển, quy hoạch sử dụng đất sau đó mới lập quy hoạch ngành quốc gia, vùng quốc gia và quy hoạch tỉnh. Như vậy là bảo đảm trình tự quy hoạch cao hơn lập trước, quy hoạch thấp lập sau.

Mặc dù vậy, đại biểu Hoàng Văn Cường lưu ý thời gian hoàn thành toàn bộ quy hoạch từ cấp cao đến cấp thấp nhất và các quy hoạch kỹ thuật chuyên ngành sẽ rất mất thời gian, và không thể dưới 5 năm - đây là thực tế đã và đang diễn ra.

Ngay ở Hà Nội, quy hoạch chung đã được phê duyệt năm 2011 nhưng đến nay có huyện vẫn chưa lập xong quy hoạch. Vậy, nếu lập quy hoạch cấp dưới chậm như vậy, sau 5 năm quy hoạch cấp trên sẽ đến kỳ điều chỉnh, quy hoạch cấp dưới sẽ dựa vào đâu?

Một băn khoăn nữa là quy định quy hoạch cấp dưới khi lập và gặp phải vấn đề mâu thuẫn vẫn phải điều chỉnh để phù hợp với quy hoạch cấp trên. Trong khi, quy hoạch cấp dưới là cụ thể hóa quy hoạch cấp cao. Khi cụ thể hóa không phù hợp vẫn không được điều chỉnh, điều này khiến quy hoạch mang tính miễn cưỡng?

Với những lý lẽ nêu trên, một số đại biểu đề nghị cần điều chỉnh lại quy trình lập quy hoạch. Theo đó, tích hợp ngay trong quá trình lập quy hoạch các cấp theo quy trình "2 xuống - 1 lên".

Điều này có nghĩa là dự thảo quy hoạch quốc gia, sau đó dự thảo quy hoạch ngành, dự thảo quy hoạch vùng, tỉnh. Kế tiếp đề xuất điều chỉnh quy hoạch vùng, ngành, rồi đến điều chỉnh quy hoạch quốc gia; từ đó phê duyệt quy hoạch quốc gia, ngành, vùng, tỉnh. Nếu tiến hành đồng thời như vậy, trong khoảng 2 - 3 năm sẽ có thể hoàn thành toàn bộ hệ thống quy hoạch.

Băn khoăn về "siêu Hội đồng"

Đại biểu Nguyễn Tiến Sinh (Hòa Bình) tỏ ra băn khoăn về quy định tại Điều 32 - Hội đồng thẩm định quy hoạch. Ông Sinh cho rằng cần làm rõ cơ sở pháp lý, chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền và trách nhiệm của Hội đồng thẩm định quy hoạch.

Theo dự thảo Luật, Hội đồng thẩm định được giao thẩm quyền rất lớn tuy nhiên chúng ta lại không xác định rõ Hội đồng thẩm định là cơ quan nào? Đây là cơ quan tư vấn, cơ quan quản lý, hay cấp trên của chính quyền địa phương? Điều này kiều khiến ông Nguyễn Tiến Sinh lo ngại về năng lực của "siêu Hội đồng" này.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Tiến Sinh phát biểu về Hội đồng thẩm định quy hoạch

Do vậy, vấn đề đặt ra là cần xem lại quy định về Hội đồng thẩm định quy hoạch. Đặc biệt, cần quán triệt tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6, Khóa XII vừa qua là "một việc chỉ giao một cơ quan thực hiện" đồng thời thực hiện nguyên tắc phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho chính quyền địa phương.

Ví dụ quy hoạch cấp tỉnh, Hội đồng thẩm định quy hoạch cấp tỉnh là cơ quan tư vấn cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh trong việc quy hoạch, quy trình quy hoạch và trình HĐND cấp tỉnh xin ý kiến, ban hành Nghị quyết, sau đó trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo quy định – chứ không phải thêm một bước xin ý kiến Hội đồng thẩm định quy hoạch do Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, sau đó lại đưa về địa phương xin ý kiến của HĐND trước khi trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt như dự thảo.

Thực tiễn cho thấy, trước khi phê duyệt, Thủ tướng Chính phủ đã xin ý kiến của các bộ, ngành có liên quan (có Bộ Kế hoạch và Đầu tư). Một quy hoạch cấp tỉnh mà 2 lần Bộ Kế hoạch và Đầu tư thẩm định là chưa hợp lý.

Hội đồng thẩm định quy hoạch chỉ nên là cơ quan tư vấn giúp việc cho Thủ tướng Chính phủ và chỉ những thành phố lớn mới cần có Hội đồng thẩm định cấp tỉnh. Còn những tỉnh quy mô nhỏ có thể giao trực tiếp cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư tư vấn, cho ý kiến. Thủ tục đơn giản và trách nhiệm phải rõ ràng hơn.