Lý do nào khiến Bitcoin trở thành một loại tài sản được nhiều người săn đón bất chấp những biến động khó lường về giá trị của đồng tiền kỹ thuật số này?
Đồng tiền điện tử Bitcoin.
Bitcoin là đồng tiền kỹ thuật số ra đời từ cách đây hơn 1 thập kỷ, vào ngày 31/10/2008, trong bối cảnh thế giới đang vật lộn với cuộc khủng hoảng tài chính. Đồng tiền này được cho là sự lựa chọn mới so với hệ thống tài chính truyền thống, vốn bị nghi ngờ sau sự sụp đổ của ngân hàng Lehman Brothers tại Mỹ. Trong hơn 10 năm qua, đồng tiền Bitcoin đã ngày càng lớn mạnh và có vai trò không nhỏ đối với hệ thống tài chính toàn cầu.
Niềm tin của thị trường tạo nên giá trị của tiền kỹ thuật số
Trong bối cảnh đại dịch và khủng hoảng y tế hiện nay, tiền điện tử có tiềm năng trở thành một giải pháp thay thế tương đương trong thanh toán không dùng tiền mặt, đặc biệt là trong thời đại kỹ thuật số. Sự phát triển của tiền kỹ thuật số đã trở thành động lực để các quốc gia nghiên cứu và phát triển đồng tiền kỹ thuật số do ngân hàng trung ương phát hành (CBDC).
Là phương án số hóa đồng tiền pháp định của quốc gia (tiền được luật pháp công nhận), CBDC cho phép các cá nhân và doanh nghiệp trực tiếp gửi tiền tại ngân hàng trung ương để thực hiện các giao dịch thanh toán và chuyển tiền trực tuyến.
Ngoài tiền giấy, cho đến nay, chỉ các thể chế tài chính như các ngân hàng thương mại mới được phép tiếp cận tiền ở ngân hàng trung ương. Ngân hàng trung ương các nước giờ đây đang quan tâm đến việc phát hành đồng tiền kỹ thuật số vì lo sợ mất kiểm soát nguồn cung tiền vào các hệ thống thanh toán bằng đồng tiền điện tử, như Bitcoin hay đồng Diem của “người khổng lồ” Facebook (Mỹ).
Giới quan sát đã đặt câu hỏi rằng sự ra đời của CBDC liệu có thể "xóa sổ" các loại tiền điện tử phi tập trung khi mà bản chất của CBDC và tiền kỹ thuật số mã hóa như Bitcoin vốn khác nhau?
Khi Bitcoin được giới thiệu vào năm 2008, người sở hữu đồng tiền điện tử này kỳ vọng vào một loại tiền tệ phổ biến toàn cầu, không chịu sự quản lý của bất kỳ ngân hàng trung ương nào và bất kỳ ai cũng có có thể tiếp cận, sở hữu và giao dịch chúng.
Tiền kỹ thuật số, hoạt động dựa trên nền tảng blockchain (chuỗi khối), được ví như nơi trú ẩn an toàn trong trường hợp thị trường tiền pháp định suy thoái. Đến nay đã có 2.000 đồng tiền kỹ thuật số ra đời sau Bitcoin.
Tuy nhiên, trên thực tế, những biến động khó lường về giá trị của đồng Bitcoin khiến nhiều người hoài nghi về khả năng Bitcoin có thể trở thành một hình thức thanh toán rộng rãi. Giá trị quy đổi của đồng Bitcoin đã tăng "phi mã" từ mức 20.000 USD năm 2017 lên đỉnh 65.000 USD ghi nhận giữa tháng 4/2021.
Tuy nhiên, sau đó, đồng tiền này “lao dốc” mạnh, có thời điểm giảm gần 50% xuống dưới ngưỡng 30.000 USD. Trong phiên giao dịch ngày 26/7 tại châu Á, giá Bitcoin giao dịch ở mức 39.850 USD.
Và cũng chính vì sự biến động giá lớn, tiền điện tử đã trở thành tài sản có tính đầu cơ cao. Giá của Bitcoin giờ đây có thể được coi là một tín hiệu phản ánh tâm lý ưa thích đầu tư vào các tài sản có mức độ rủi ro.
Đó cũng là lý do giải thích tại sao thị trường tiền kỹ thuật số thế giới đã tăng trưởng theo cấp số nhân trong năm nay, khi ngày càng trở nên thu hút sự quan tâm hơn của các tên tuổi lớn trên Phố Wall.
Morgan Stanley trở thành ngân hàng lớn đầu tiên tại Mỹ cung cấp dịch vụ sử dụng quỹ đầu tư Bitcoin cho các khách hàng của mảng quản lý tài sản. Ngân hàng này cho biết động thái trên là một bước quan trọng để chấp nhận Bitcoin như một loại tài sản. Một “ông lớn” khác trên Phố Wall là Goldman Sachs cũng được dự đoán sẽ có bước đi tương tự cho các khách hàng của mảng quản lý tài sản tư nhân.
Không chỉ ở Mỹ, nhu cầu đầu tư vào tiền điện tử cũng rất lớn. Ở nhiều quốc gia, tình trạng suy thoái kinh tế, lạm phát cao, đồng nội tệ mất giá và sự thiếu hụt USD để đầu tư đã trở thành "cú hích" đối với tiền kỹ thuật số.
Trong bối cảnh đó, để tìm kiếm nơi “trú ẩn an toàn” cho những khoản đầu tư ngày một cạn kiệt của mình, nhiều người đã đổ tiền vào các đồng tiền ảo. Đối với những người muốn tiết kiệm tiền trong giai đoạn khó khăn, “vàng kỹ thuật số” là một lựa chọn hấp dẫn trong bối cảnh lãi suất thấp.
Người sáng lập quỹ SkyBridge Capital, Anthony Scaramucci, nhận định rằng Bitcoin không cần phải trở thành một hình thức thanh toán được sử dụng rộng rãi để thành công và vẫn có thể “thịnh vượng” với vị thế là một phương tiện lưu trữ giá trị.
Các gói kích thích tài chính và tiền tệ của Mỹ nhằm giảm thiểu tác động của đại dịch Covid-19 cũng có thể khiến Bitcoin trở thành một tài sản đáng mơ ước trước sự xói mòn giá trị của đồng USD.
Quản lý hay cấm đoán - phương thức nào hiệu quả?
Trước sự bùng nổ của Bitcoin, nhiều quốc gia cho rằng nếu không có hình thức quản lý hợp lý và hiệu quả, các đồng tiền kỹ thuật số phi tập trung có thể sẽ gây ra những hệ lụy khác ảnh hưởng đến hiệu quả chính sách tiền tệ, tạo ra sự hỗn loạn trong xã hội, gây bất ổn kinh tế vĩ mô.
Nhiều nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm mới chỉ được nghe kể về những câu chuyện làm giàu từ đồng Bitcoin và nghĩ rằng họ cũng có thể trở nên giàu có như vậy. Ngày càng có nhiều vụ lừa đảo người sở hữu tiền điện tử nhập tên và mật khẩu đăng nhập của họ trên các trang web hay ứng dụng giả mạo để đánh cắp thông tin và tài khoản của họ.
Bên cạnh đó là các hành vi chiếm đoạt tiền của nhà đầu tư thông qua các sàn giao dịch tiền kỹ thuật số trái phép hay mô hình đa cấp Ponzi - một kiểu vay tiền của người này để trả nợ người khác - và các hình thức gian lận khác.
Theo nghiên cứu của công ty phân tích blockchain Chainalysis, tiền điện tử hấp dẫn đối với tội phạm chủ yếu do tính chất ẩn danh của nó và sự dễ dàng chuyển tiền ngay lập tức ở mọi nơi trên thế giới.
Phản ứng của các chính phủ đối với tiền kỹ thuật số mới là những động thái trái chiều. Một số quốc gia ban hành lệnh cấm toàn diện trong khi một số khác đang tiến hành thảo luận và có thể tiến tới áp đặt các khung quy định nhằm quản lý “dòng chảy” của các đồng tiền kỹ thuật số.
El Salvador là quốc gia đầu tiên trên thế giới chấp nhận Bitcoin là phương tiện thanh toán, công nhận tính hợp pháp của đồng tiền kỹ thuật số này. Chính phủ coi đây giao dịch bằng đồng tiền kỹ thuật số này là cách nhanh nhất để chuyển hàng tỷ USD kiều hối về nước và ngăn chặn thất thoát hàng triệu USD cho các bên trung gian.
Đồng tiền điện tử Bitcoin.
Bên cạnh đó, với việc công bố Luật Bitcoin, đã có nhiều nhà đầu tư bày tỏ sự quan tâm tới thị trường El Salvador. Chính phủ quốc gia Trung Mỹ này cũng thông báo kế hoạch xây dựng một nhà máy “đào" Bitcoin bằng năng lượng địa nhiệt từ núi lửa, được coi là 100% sạch, có thể tái tạo và không gây khí thải độc hại.
Nhật Bản, Hàn Quốc cũng là những quốc gia có cách tiếp cận “cởi mở” đối với hoạt động sở hữu và giao dịch tiền điện tử. Nhật Bản thì thành lập Hiệp hội các sàn giao dịch tiền điện tử Nhật Bản (JVCEA) bao gồm một số nhà điều hành sàn giao dịch lớn nhất ở Nhật Bản, đã được thành lập năm 2018, nhằm đưa ra các quy định giúp quản lý tài sản của nhà đầu tư hiệu quả và an toàn hơn. Hàn Quốc vào năm 2020 đã ban hành bộ luật để điều chỉnh và hợp pháp hóa các đồng tiền kỹ thuật số và các hoạt động giao dịch tiền kỹ thuật số.
Ngược lại, Trung Quốc là quốc gia đi đầu trong việc đưa ra những biện pháp mạnh để kiểm soát và hạn chế các hoạt động giao dịch và khai thác tiền điện tử. Ngoài việc cấm sử dụng tiền kỹ thuật số trong các giao dịch, Trung Quốc cũng đóng cửa các trang trại đào tiền điện tử trên khắp đất nước.
Làn sóng kiểm soát tiền điện tử trên toàn cầu đã lan sang Anh. Các nhà quản lý tại đây đã cấm sàn giao dịch tiền điện tử hàng đầu thế giới Binance ngừng thực hiện các hoạt động kinh doanh theo luật định.
Về phía Mỹ, năm 2020, chính quyền của cựu Tổng thống Donald Trump đã đề xuất một dự luật về chống rửa tiền bằng tiền kỹ thuật số. Dự luật này yêu cầu những người đang giữ các đồng tiền điện tử trong ví kỹ thuật số cá nhân phải xác thực danh tính nếu họ thực hiện các giao dịch có giá trị từ 3.000 USD trở lên.
Tuy nhiên, các chuyên gia công nghệ tài chính khuyến nghị, về mặt kỹ thuật, không có cách nào ngăn chặn hoặc truy vết trực tuyến các giao dịch tiền ảo khi chúng hoạt động trên nền tảng công nghệ chuỗi khối. Giám đốc của sàn giao dịch Coinswitch Sharan Nair chỉ ra rằng các quốc gia ban hành lệnh cấm tiền ảo đều chứng kiến thị trường ngầm bùng nổ và sự phát triển của các giao dịch "chợ đen" sẽ càng khó kiểm soát hơn.
Một số chuyên gia khác cho rằng các những quốc gia "kém cởi mở" với đồng tiền kỹ thuật số sẽ đi lùi so với những nước khác bởi tiền điện tử sẽ ngày càng phổ biến, các công ty công nghệ tài chính có thể vì thế mà di chuyển sang thị trường khác.
Ví dụ, Trung Quốc từ lâu giữ vị trí hàng đầu thế giới trong lĩnh vực khai thác Bitcoin. Giờ đây, Mỹ - nơi có số trang trại “đào” Bitcoin lớn thứ hai thế giới, có thể tiến đến giành vị trí số 1 của Trung Quốc. Theo các số liệu của Đại học Cambridge, trước khi Trung Quốc siết chặt “gọng kìm” đối với các nhà khai thác Bitcoin, nhiều trang trại “đào” tiền kỹ thuật số đã dần di chuyển sang khu vực Bắc Mỹ.
Tại đây, các máy tính hoạt động hết công suất để giải mã thuật toán có thể sử dụng nguồn điện từ năng lượng tái tạo hoặc khí đốt giá rẻ nhờ hưởng lợi từ các tín chỉ năng lượng tái tạo (REC - công cụ giao dịch được sử dụng để đáp ứng các mục tiêu tiêu thụ năng lượng tái tạo).
Nhiều năm qua, Mỹ đã phát triển năng lực hạ tầng và công nghệ, máy móc thiết bị để thu hút các nhà khai thác Bitcoin. Kết hợp với việc Trung Quốc quy định cấm đào Bitcoin, Mỹ đã nhanh chóng trở thành “vùng trũng” thu hút đầu tư trong lĩnh vực khai thác tiền kỹ thuật số. Tính đến tháng 4/2021, “thợ đào” Bitcoin ở Mỹ chiếm 17% số lượng hoạt động khai thác tiền điện tử này trên khắp thế giới, tăng 151% so với tháng 9/2020.
Darin Feinstein, người sáng lập công ty khai thác tiền điện tử Blockcap and Core Scientific, cơ sở hạ tầng phục vụ hoạt động khai thác Bitcoin tại Mỹ đã tăng mạnh, nhiều công ty tìm cách chuyển đến Bắc Mỹ.
Các số liệu của họ chưa tính đến ảnh hưởng của hoạt động “di cư” hàng loạt trang trại đào Bitcoin lớn khỏi Trung Quốc, do đó, các chuyên gia nhận định thị phần của Mỹ trên thị trường khai thác tiền điện tử thậm chí còn lớn hơn những con số đã được công bố.
Số liệu của Đại học Cambridge cho thấy, trước khi Trung Quốc cấm đào Bitcoin, nước này chiếm tỷ lệ hơn 46% hashrate của thế giới, hashrate là đơn vị đo lường khả năng giải thuật toán của thiết bị “đào” tiền kỹ thuật số. Con số này giảm đáng kể so với tỷ lệ 75,5% trong tháng 9/2019./.
(VNF) - Chính quyền tỉnh Niigata của Nhật Bản dự kiến sẽ thông qua quyết định khởi động lại nhà máy điện hạt nhân lớn nhất thế giới vào ngày 22/12, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong nỗ lực quay trở lại với năng lượng hạt nhân của nước này kể từ sau thảm họa Fukushima năm 2011.
(VNF) - Tòa án Tối cao bang Delaware (Mỹ) đã ra phán quyết khôi phục gói thù lao mà tỷ phú Elon Musk nhận được từ Tesla vào năm 2018 trị giá 56 tỷ USD -- hiện được ước tính khoảng 139 tỷ USD dựa trên giá cổ phiếu Tesla tại thời điểm đóng cửa phiên giao dịch hôm 20/12. Nếu có hiệu lực, tỷ phú Elon Musk sẽ trở thành người đầu tiên có tài sản ròng vượt 700 tỷ USD.
(VNF) - Tại 1 đại lý du lịch ở Ấn Độ, lực lượng chức năng thu giữ nhiều tài sản giá trị, gồm: 13 tỷ đồng tiền mặt, 313kg bạc, 6kg vàng, tổng trị giá hơn 48 tỷ đồng.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến nhiều dự án công nghệ được kỳ vọng cao nhưng không đạt được kết quả như mong đợi. Từ robot hình người, trí tuệ nhân tạo đến xe điện và tiền điện tử, một số sản phẩm đã gặp khó khăn trong quá trình triển khai, trong khi những dự án khác chịu tác động từ chính trị, thị trường và phản ứng xã hội.
(VNF) - Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa ghi thêm một “chiến thắng” nữa khi hàng loạt tập đoàn dược phẩm hàng đầu chấp nhận hạ giá thuốc tại thị trường Mỹ, đổi lại các ưu đãi về thuế
(VNF) - Sau thời kỳ tăng trưởng nóng, cổ phiếu Pop Mart bất ngờ lao dốc. Nhà đầu tư đang quan ngại về triển vọng của Labubu - nhân vật từng đưa hãng đồ chơi Trung Quốc này trở thành hiện tượng toàn cầu.
(VNF) - Theo công bố mới nhất từ Cơ quan Thể thao Thái Lan, tổng giá trị kinh tế do SEA Games 33 tạo ra đến thời điểm hiện tại dự kiến đạt mốc 12 tỷ baht, tương đương hơn 380 triệu USD (hơn 10 nghìn tỷ Việt Nam đồng).
(VNF) - Trung Quốc vừa phát hiện mỏ vàng dưới đáy biển đầu tiên của nước này, cũng là mỏ vàng dưới biển lớn nhất châu Á, đánh dấu bước đột phá quan trọng trong chiến lược đẩy mạnh thăm dò khoáng sản trên toàn quốc.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến những biến động dồn dập trong chính sách thuế đối ứng của Mỹ, khi các quyết định được ban hành, điều chỉnh rồi tạm hoãn liên tiếp trong thời gian ngắn, tạo nên một chuỗi mốc chính sách dày đặc hiếm thấy.
(VNF) - Trong suốt 2 thập kỷ, Đức và Trung Quốc từng được xem là một “cặp đôi kinh tế hoàn hảo”, cùng hưởng lợi lớn từ làn sóng toàn cầu hóa thương mại. Đức cung cấp máy móc, thiết bị công nghiệp mà Trung Quốc cần để sản xuất hàng tiêu dùng cho phần còn lại của thế giới. Nhưng trật tự đó đang đảo chiều. Trung Quốc ngày nay dường như không còn cần Đức như trước, trong khi Berlin lại muốn chấm dứt mối quan hệ phụ thuộc này.
(VNF) - Các nhà khoa học Trung Quốc vừa công bố một con chip điện toán quang học có hiệu năng vượt trội hơn phần cứng trí tuệ nhân tạo (AI) hàng đầu của Nvidia hơn 100 lần về cả tốc độ xử lý lẫn hiệu quả năng lượng, đặc biệt trong các tác vụ AI tạo sinh như tổng hợp hình ảnh và sản xuất video.
(VNF) - Trung Quốc đã hạ lượng trái phiếu kho bạc Mỹ nắm giữ xuống mức thấp nhất kể từ năm 2008, trong khi tiếp tục gia tăng dự trữ vàng tháng thứ 13 liên tiếp.
(VNF) - Ngày 19/12, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đã tăng lãi suất chuẩn lên mức cao nhất kể từ năm 1995, trong bối cảnh lạm phát cao và tăng trưởng kinh tế chậm.
(VNF) - Sau khi kế hoạch sử dụng tài sản Nga thất bại, các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) đã thống nhất cho Ukraine vay 90 tỷ euro (xấp xỉ 105 tỷ USD) từ ngân sách chung của khối.
(VNF) - TikTok được cho là đã ký các thỏa thuận ràng buộc để bán hơn 80% tài sản tại Mỹ cho một nhóm nhà đầu tư, nhằm tránh nguy cơ bị cấm hoạt động và chấm dứt tranh chấp kéo dài nhiều năm với chính phủ Mỹ.
(VNF) - Đằng sau danh xưng cổ phiếu có hiệu suất tốt nhất thế giới là một bài học đắt giá cho những nhà đầu tư chạy theo lợi nhuận “nóng” từ làn sóng AI.
(VNF) - Mỹ tiếp tục phê duyệt gói bán vũ khí kỷ lục cho Đài Loan trị giá 11,1 tỷ USD, bao gồm nhiều khí tài tấn công chủ lực. Động thái được xem là thách thức trực diện “lằn ranh đỏ” của Trung Quốc và có nguy cơ thổi bùng căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump tự hào tuyên bố khoản đầu tư kỷ lục 18 nghìn tỷ USD đang đổ vào nước Mỹ. “Chỉ trong vài tháng, nền kinh tế của chúng ta đã đi từ trạng thái tệ nhất lên tốt nhất”, ông Trump phát biểu.
(VNF) - Khi nhà phát triển bất động sản China Vanke bước vào cuộc họp mang tính sống còn với các chủ sở hữu trái phiếu vào ngày 18/12, giới đầu tư đang chuẩn bị tinh thần cho những biến động tiếp theo của lĩnh vực bất động sản Trung Quốc. Đáng chú ý, cho đến nay vẫn chưa có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy nhà nước sẽ can thiệp bằng các gói cứu trợ.
(VNF) - Một số lượng kỷ lục những người trẻ Trung Quốc có trình độ học vấn cao đang đổ xô vào các công việc nhà nước để tìm kiếm sự ổn định. Xu hướng này diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế Trung Quốc đối mặt nhiều khó khăn, làm suy giảm triển vọng việc làm trong khu vực tư nhân.
(VNF) - Trong một thế giới nơi tốc độ ngày càng trở thành thước đo của tiến bộ, Trung Quốc đang nỗ lực phá vỡ những giới hạn của ngành giao thông vận tải với một phương tiện có thể khiến cả máy bay phản lực cũng không “đua” kịp. Đó là T-Flight – một loại tàu điện từ (maglev) được thiết kế để đạt tốc độ lên tới 965 km/h, bỏ xa tốc độ bay hành trình trung bình của nhiều máy bay thương mại đường dài.
(VNF) - Cách bờ biển đông dân cư của Trung Quốc hàng trăm dặm, tại một khúc quanh gấp khúc của con sông hẻo lánh thuộc dãy Himalaya, một dự án cơ sở hạ tầng được xem là tham vọng nhất của Bắc Kinh đang dần thành hình.
(VNF) - Phiên giao dịch ngày 16/12 ghi nhận đồng rial của Iran rơi xuống mức thấp kỷ lục hơn 1,3 triệu rial đổi 1 USD. Diễn biến này không chỉ phản ánh một cú sốc tỷ giá mang tính thời điểm, mà còn cho thấy những rạn nứt sâu sắc trong nền kinh tế Iran sau nhiều năm chịu trừng phạt kéo dài.
(VNF) - Chính quyền tỉnh Niigata của Nhật Bản dự kiến sẽ thông qua quyết định khởi động lại nhà máy điện hạt nhân lớn nhất thế giới vào ngày 22/12, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong nỗ lực quay trở lại với năng lượng hạt nhân của nước này kể từ sau thảm họa Fukushima năm 2011.
(VNF) - Cầu Tứ Liên không chỉ là một công trình giao thông đơn thuần mà còn được xác định là mắt xích quan trọng trong quy hoạch mở rộng không gian đô thị Hà Nội về phía Bắc sông Hồng.