Với các công ty chỉ còn một phần vốn đầu tư của doanh nghiệp nhà nước (DNNN), việc thoái vốn chỉ cần tuân thủ Luật Doanh nghiệp, điều lệ công ty, có thể bị lợi dụng, dẫn đến thất thoát trong quá trình thoái vốn như đã xảy ra tại Sabeco.
Lỗ hổng thoái vốn nhìn từ vụ Sabeco (Ảnh minh họa).
Từ khi còn là DNNN, Tổng công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) được giao quản lý khu đất 6.080m2 và các tài sản trên đất tại địa chỉ số 2 - 4 - 6 Hai Bà Trưng. Hàng năm, Sabeco nộp tiền thuê đất để sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp cho Nhà nước.
Quá trình cổ phần hóa, Sabeco được cho giữ lại khu đất này để kinh doanh thương mại, văn phòng. Sau khi cổ phần hóa năm 2007, Sabeco đã liên doanh, liên kết với một số doanh nghiệp khác để thành lập pháp nhân mới thực hiện dự án bất động sản trên khu đất.
Sau một quá trình dài với nhiều thủ tục xin chuyển mục đích sử dụng đất, xin phê duyệt chủ trương đầu tư dự án, định giá đất, điều chỉnh bổ sung chức năng dự án, chuyển chủ đầu tư dự án, chuyển quyền sử dụng đất từ Sabeco sang công ty liên doanh liên kết - Sabeco Pearl và đặc biệt là quá trình thoái vốn, khu đất vàng hơn 6.000m2 thuộc về các nhà đầu tư khác, Nhà nước không còn vai trò lợi ích gì.
Ngoài sai phạm về đất đai, riêng nội dung thoái vốn, Sabeco đã mời 3 công ty gồm Công ty Cổ phần Tư vấn và thẩm định giá Đông Nam, Công ty Chứng khoán ACB, Công ty TNHH Cushman & Wakefield để tiến hành thẩm định.
Tuy nhiên, chỉ có Công ty Đông Nam có chức năng thẩm định giá theo quy định của Bộ Tài chính. Bộ Công thương phê duyệt giá khởi điểm khi thoái vốn là 13.247 đồng/cổ phiếu.
Ngày 14/6/2016, Sabec tổ chức bán đấu giá 26% vốn điều lệ tại Sabeco Pearl cho 3 cổ đông sáng lập của Sabeco Pearl gồm Công ty Atland, Công ty Mê Linh, Công ty Hà An.
Sau ngày đấu giá, Sabeco đã có văn bản xin ý kiến Bộ Công thương, hỏi UBCK về trình tự thủ tục thoái vốn của Sabeco.
Ông Trương Lê Quốc Công, Vụ trưởng Vụ Quản lý chào bán chứng khoán, UBCK đã có công văn trả lời xác định: “Việc thoái phần vốn góp của Tổng công ty Sabeco tại Công ty Sabeco Pearl không phải là chuyển nhựơng vốn của doanh nghiệp nhà nước hoặc thoái phần vốn nhà nước. Việc thoái vốn được thực hiện theo quy định của Luật Doanh nghiệp và điều lệ công ty cổ phần...”.
Như vậy, trong vụ việc này, các cơ quan chức năng xác định việc thoái 26% vốn tại Sabeco Pearl không phải thực hiện đấu giá công khai mà chỉ cần thực hiện theo Luật Doanh nghiệp và điều lệ công ty.
Sau đó, Công ty Attland, đơn vị trúng đấu giá đã chuyển số tiền 196 tỷ đồng và sở hữu thêm 26% cổ phần tại Sabeco Pearl.
Trong khi đó, Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự ở Trung ương xác định, 26% vốn góp của Sabeco tại Sabeco Pearl tại ngày 1/4/2016 có giá trị là hơn 465 tỷ đồng.
Nhìn chung, các văn bản pháp luật liên quan đến thoái vốn nhà nước tại các doanh nghiệp đều yêu cầu việc thoái vốn phải đảm bảo nguyên tắc theo đúng tiêu chí phân loại doanh nghiệp; đảm bảo nguyên tắc thị trường, công khai, minh bạch và việc chuyển nhượng vốn liên quan đến quyền sử dụng đất phải tuân thủ quy định của pháp luật về đất đai.
Phương thức thực hiện thoái vốn cũng được quy định tại nhiều văn bản nhưng về cơ bản tại các công ty đã niêm yết hoặc đăng ký giao dịch Upcom, việc chuyển nhượng cổ phiếu thực hiện theo phương thức giao dịch khớp lệnh hoặc thỏa thuận.
Đối với công ty chưa niêm yết, thực hiện theo thứ tự đấu giá công khai, chào bán cạnh tranh, bán thỏa thuận.
Cụ thể hơn, Nghị định 91/2015/NĐ-CP và Nghị định 32/2018/NĐ-CP quy định đấu giá công khai có thể thực hiện theo 2 phương thức: đấu giá thông thường và đấu giá theo lô.
Nếu giá trị chuyển nhượng trên 10 tỷ đồng trở lên phải thực hiện tại các sở giao dịch chứng khoán, dưới 10 tỷ đồng, doanh nghiệp có thể lựa chọn thuê tổ chức tài chính trung gian bán đấu giá, tự tổ chức đấu giá tại doanh nghiệp hoặc thực hiện đấu giá tại sở giao dịch chứng khoán.
Tuy nhiên, Nghị định 91 có đối tượng áp dụng là các doanh nghiệp nhà nước bao gồm các công ty do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. Điều này có nghĩa các công ty đã cổ phần hóa và còn vốn nhà nước khi thoái vốn tại các doanh nghiệp khác không thuộc đối tượng áp dụng của Nghị định 91.
Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an trong quá trình điều tra vụ án đã ghi nhận lỗ hổng này. Theo đó, có tình trạng lợi dụng kẽ hở pháp luật để thực hiện hành vi “thâu tóm”, làm giá, gây thất thoát vốn, tài sản Nhà nước ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế và hoạt động của DNNN.
Cơ quan cảnh sát điều tra cho rằng cần xem xét, sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện các quy định pháp luật về việc thoái vốn của các tổng công ty, tập đoàn kể cả doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước, doanh nghiệp dưới 100% vốn nhà nước và các công ty con, công ty cháu có vốn đầu tư của DNNN, doanh nghiệp có vốn nhà nước.
(VNF) - Theo đại diện FiinRatings, sự hợp tác với S&P Global Ratings góp phần thúc đẩy thị trường vốn, giúp doanh nghiệp Việt Nam tăng khả năng tiếp cận các dòng vốn chất lượng trong và ngoài nước.
Tập đoàn Berjaya đã từng bán 2 dự án 930 triệu USD và 3,5 tỷ USD cho Vinhomes, bán toàn bộ vốn góp tại khách sạn InterContinental Hanoi Westlake và dự án Long Beach Resort Phú Quốc.
(VNF) - Sự cẩn trọng trong các khâu đánh giá năng lực tài chính, khả năng vận hành và niềm tin vào đối tác trong các thương vụ M&A rất quan trọng nhằm hạn chế các rủi ro phát sinh trong quá trình hợp tác sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ thương vụ.
(VNF) - LPBank đăng ký thực hiện toàn bộ quyền mua tại đợt chào bán tăng vốn điều lệ lên 3.888 tỷ đồng của Chứng khoán LPBank với số tiền dự chi đạt hơn 200 tỷ đồng.
(VNF) - Sau nhiều năm “đắp chiếu”, dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy (tại xã Hải An, huyện Hải Lăng - thuộc Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị) chính thức được khởi công trở lại. Đáng chú ý, công ty này có sự tham gia đầu tư, góp vốn của SAM Holdings với tỉ lệ sở hữu 36%.
(VNF) - Năm Bảy Bảy đã chấp thuận Công ty TNHH MTV Khu Bắc Thủ Thiêm nhận chuyển nhượng hợp đồng hợp tác đầu tư từ Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng kỹ thuật TP. HCM (CII) tại Khu dân cư Sơn Tịnh – Quảng Ngãi.
(VNF) - Theo dự báo của BVSC, việc hoàn tất thương vụ bán vốn của BIDV có thể kéo dài đến năm 2025 trong bối cảnh các nhà đầu tư nước ngoài thu hẹp khẩu vị rủi ro, chưa mở rộng đầu tư vào Việt Nam.
(VNF) - Ngân hàng MB đã thành công trong việc chào bán 73 triệu cổ phiếu riêng lẻ với giá 15.959 đồng/cp cho 2 nhà đầu tư là Viettel và SCIC, nâng vốn điều lệ từ 52.141 tỷ đồng lên 52.871 tỷ đồng.
(VNF) - Sau giao dịch, Vingroup sẽ thay mặt Vincom Retail quản lý hoạt động của các trung tâm thương mại, quyền lợi của các khách thuê, chủ gian hàng tại các trung tâm thương mại vẫn được đảm bảo như đã cam kết.
(VNF) - Sau nhiều năm "đắp chiếu", dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy (tại xã Hải An, huyện Hải Lăng - thuộc Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị) có tổng mức đầu tư khoảng 14.234 tỷ đồng sẽ tái khởi động lại vào 25/3/2024.
(VNF) - SNZ cho biết sẽ thực hiện rót thêm vốn vào SZC trước sau đó thực hiện thoái vốn theo lộ trình của đề án cơ cấu lại doanh nghiệp giai đoạn 2021-2025 đã được phê duyệt trước đó.
(VNF) - Công ty cổ phần Đầu tư thương mại và công nghệ Minh Quang cùng với Tập đoàn Hoa Điện (Trung Quốc) đang đề xuất đầu tư gần 2,4 USD làm dự án hydro xanh kết hợp nhà máy điện mặt trời tại Quảng Trị.
(VNF) - Năm 2024, thị trường M&A sẽ tiếp tục sôi động. Các nhà đầu tư sẽ nhắm tới những DN có chiến lược đầu tư ổn định và lâu dài trong các ngành nông nghiệp và thực phẩm. Nhà đầu tư cũng muốn chốt thương vụ trong lĩnh vực có thể tận dụng được mức định giá rẻ như: bất động sản, xây dựng.
(VNF) - AG&P LNG - công ty hàng đầu về kho cảng và cơ sở hạ tầng khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) hạ nguồn (một công ty con của Tập đoàn Nebula Energy) đã mua lại 49% cổ phần của kho cảng khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) Cái Mép tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.
(VNF) - Theo Korea Herald, tập đoàn tài chính JB (JB Financial Group) của Hàn Quốc sẽ mua lại cổ phần thiểu số trong ứng dụng đầu tư bán lẻ Infina của Việt Nam, nhằm giúp chi nhánh chứng khoán của tập đoàn mở rộng cơ sở khách hàng.
(VNF) - VinaCapital Ventures, Quỹ đầu tư công nghệ của Tập đoàn VinaCapital vừa công bố đầu tư vào Quickom - nhà cung cấp dịch vụ hội thảo video trực tuyến có trụ sở tại Việt Nam. VinaCapital Ventures là nhà đầu tư chính dẫn đầu của vòng gọi vốn 1,5 triệu USD lần này.
(VNF) - Ngày 1/3, Công ty cổ phần FPT (HoSE: FPT) công bố mua 100% vốn của Next Advanced Communications NAC Co., Ltd. (NAC) - công ty dịch vụ công nghệ thông tin của Nhật Bản, đánh dấu thương vụ M&A đầu tiên tại xứ sở hoa Anh Đào.
(VNF) - Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) vừa thông báo đăng ký làm đại lý đấu giá bán cổ phần của Công ty Cổ phần Sách Việt Nam (Savina, UPCoM: VNB) do Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) sở hữu.
(VNF) - Tập Đoàn Home Credit vừa chính thức công bố việc ký thỏa thuận khung có điều kiện để chuyển nhượng 100% phần vốn góp trong Công ty tài chính TNHH MTV Home Credit Việt Nam cho bên mua là The Siam Commercial Bank Public Company Limited.
(VNF) - Số vốn này sẽ được 1Long dùng vào việc phát triển công nghệ, xây dựng mối quan hệ đối tác với chuyên gia quản lý tài sản và tổ chức tài chính và mở rộng đội ngũ.
(VNF) - CTCP Hùng Vương - doanh nghiệp của "vua cá tra" một thời Dương Ngọc Minh - muốn thoái toàn bộ vốn tại loạt công ty con, để thanh toán, xử lý nhiều khoản nợ lên đến nghìn tỷ đồng.
(VNF) - Theo đại diện FiinRatings, sự hợp tác với S&P Global Ratings góp phần thúc đẩy thị trường vốn, giúp doanh nghiệp Việt Nam tăng khả năng tiếp cận các dòng vốn chất lượng trong và ngoài nước.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.