Ngành điện 2024: Cơ hội lớn cho doanh nghiệp nhiệt điện và xây lắp điện

Nhiệt điện hưởng lợi nhờ hiện tượng El Nino kéo dài

Theo Công ty Chứng khoán Tiên Phong (TPS), ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và hiện tượng El Nino làm cho tình hình thuỷ văn không thuận lợi, nước đổ về các hồ thuỷ điện thấp, đặc biệt tại khu vực miền Bắc ở những tháng cuối mùa khô (giữa tháng 5 đến giữa tháng 6), làm cho nguồn điện tử thuỷ điện giảm, buộc EVN phải huy động tối đa các nguồn nhiệt điện với chi phí cao hơn.

Cụ thể, tỷ trọng điện được huy động từ thuỷ điện giảm từ 35,4% vào năm 2022 xuống còn 29,7% trong 10 tháng năm 2023. Ngược lại, tỷ trọng điện được huy động từ nhiệt điện than tăng từ 38,6% vào năm 2022 lên 46% trong 10 tháng năm 2023, tỷ trọng điện từ các nguồn khác không có sự thay đổi nhiều. Tỷ trọng điện được huy động từ nhiệt than và nhiệt khí chiếm khoảng 56,5% trong 10 tháng năm 2023.

TPS dự đoán hiện tượng El Nino 2023-2024 có thể là siêu El Nino tiếp theo sau giai đoạn 2015-2016. Do El Nino xuất hiện vào nửa cuối năm 2023 và kéo dài sang nửa đầu năm 2024, TPS cho rằng nhiệt điện than bắt buộc phải được tăng cường huy động do điện tái tạo và điện nhập khẩu số lượng hạn chế.

Theo kịch bản cân đối cung – cầu điện của EVN cho năm 2024, tỷ trọng điện từ nguồn thuỷ điện sẽ giảm xuống từ 35,4% vào năm 2022 còn 29% trong trường hợp phụ tải bình thường và 28,2% trong trường hợp phụ tải cao ở năm 2024. Ngược lại, tỷ trọng nhiệt điện than tăng từ 38,6% năm 2022 lên 50,6% trong trường hợp phụ tải bình thường và 51,8% trong trường hợp phụ tải cao ở năm 2024. 

Chênh lệch giữa tổng nguồn điện huy động ở trường hợp phụ tải cao và phụ tải thấp ở năm 2024 đến từ việc tăng thêm 7,9 tỷ kWh nhiệt điện than và 0,4 tỷ kWh nhiệt điện khí.

“Như vậy, trong năm 2024, điện than vẫn được kỳ vọng sẽ có lợi hơn điện khí và thuỷ điện”, các chuyên gia của TPS nhận định. 

Cùng ý kiến, Công ty Chứng khoán MB (MBS) cũng cho rằng triển vọng huy động sản lượng điện than sẽ tích cực trong năm 2024. 

Theo đó, MBS dự đoán sản lượng điện than năm 2024 sẽ tăng 9% so với cùng kỳ, đặc biệt tại miền Bắc trong 6 tháng đầu năm 2024 dựa trên 3 yếu tố. Thứ nhất, miền Bắc có tỷ trọng thuỷ điện cao, bị ảnh hưởng bởi thuỷ văn kém tích cực ít nhất đến quý II/2024, phải bù đắp bằng điện than trong cao điểm những tháng mùa nóng.

Thứ hai, giá than nhập khẩu đang có xu hướng giảm mạnh, hỗ trợ giá than trộn giảm theo cải thiện khả năng cạnh tranh của điện than so với điện khí. Thứ ba, công suất bổ sung từ nhóm nhà máy điện than gặp sự cố về cơ bản đã khắc phục xong như Thái Bình 2, Vũng Áng 1. MBS cho rằng những doanh nghiệp điện than tại miền Bắc như Công ty Cổ phần Nhiệt điện Quảng Ninh (QTP), Công ty Cổ phần Nhiệt điện Hải Phòng (HND) sẽ hưởng lợi từ năm 2024. 

Nhóm xây lắp hạ tầng điện được hưởng lợi

Theo MBS, các doanh nghiệp xây lắp bao gồm xây lắp dự án truyền tải và xây dựng nhà máy điện sẽ có triển vọng chắc chắn hơn từ năm 2024. 

“Chúng tôi cho rằng hoạt động xây lắp các dự án truyền tải đang là trọng tâm trong bối cảnh hệ thống điện chưa đáp ứng được tỷ trọng công suất cao năng lượng tái tạo và nhu cầu cấp bách truyền tải từ Nam ra Bắc với dự án trọng điểm đường dây 500kV mạch 3. Ngoài ra, phát triển nguồn điện sẽ là điểm tựa cho tăng trưởng kinh tế, đặc biệt khi Chính phủ đang tập trung phát triển năng lượng tái tạo để tiến tới phát thải ròng bằng 0 từ năm 2050”, MBS cho biết. 

Được biết, dự án đường dây 500kV mạch 3 có tổng chiều dài 514km, dự kiến nâng công suất truyền tải điện từ miền Trung ra miền Bắc tăng gấp hơn 2 lần từ 2.200MW lên 5.000MW. Tổng mức đầu tư của dự án là 23.000 tỷ đồng, thời gian hoàn thành dự kiến tới tháng 6/2024. 

Theo MBS, động lực để thực hiện hoá dự án đường dây 500kV 3 mạch và nhiệm vụ phát thải ròng bằng 0 đến từ tình hình tài chính của EVN đang dần được cải thiện, hỗ trợ đẩy mạnh dòng tiền đầu tư các dự án truyền tải của doanh nghiệp này, đặc biệt khi khối lượng công việc cho xây lắp đường dây, trạm biến áp (TBA) khá cao từ nay đến năm 2030 theo Quy hoạch điện VIII.

Bên cạnh đó, Thông tư 19 về khung giá năng lượng tái tạo được phê duyệt vào tháng 11/2023 mở ra những hi vọng cho thị trường năng lượng tái tạo. Động lực phát triển điện điện gió từ nay đến 2030 là rất lớn nhằm đạt được những cam kết trong JETP. Trong bối cảnh này, bên cạnh hoạt động tổng thầu EPC điện năng lượng tái tạo dự kiến sẽ sôi động hơn từ năm 2024, phát triển hạ tầng điện cũng là nhiệm vụ cấp bách nhằm đáp ứng hệ thống năng lượng tái tạo cũng như hỗ trợ truyền tải từ Nam ra Bắc. 

Theo Quy hoạch điện VIII, giai đoạn 2021-2030, ước tính tổng vốn đầu tư phát triển nguồn và lưới điện truyền tải tương đương 134,7 tỷ USD. Định hướng giai đoạn 2031-2050 ước tính nhu cầu vốn đầu tư phát triển nguồn và lưới điện truyền tải tương đương 399,2 - 523,1 tỷ USD.