Nhiều vướng mắc khi xử lý 12 dự án ngành công thương kém hiệu quả
Chu Thanh Vân -
22/05/2020 22:03 (GMT+7)
Tổng số dư nợ của 12 dự án kém hiệu quả của ngành công thương tính đến thời điểm cuối năm 2019 là 20.938 tỷ đồng, trong đó, dư nợ trung dài hạn là 17.169 tỷ đồng, dư nợ ngắn hạn là 3.769 tỷ đồng.
Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 của Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên đang có tranh chấp, vướng mắc EPC. (Ảnh: Hoàng Nguyên/TTXVN)
Theo báo cáo của Chính phủ gửi đại biểu Quốc hội tại kỳ họp thứ 9, đến nay, việc xử lý các tồn tại, yếu kém của một số dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả thuộc ngành công thương đã thực hiện được gần 4 năm theo Nghị quyết số 33/2016/QH14 của Quốc hội và gần 3 năm theo Đề án xử lý ban hành tại Quyết định số 1468/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Triển khai thực hiện Đề án 1468, Trưởng ban Chỉ đạo xử lý các tồn tại, yếu kém của một số dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả thuộc ngành công thương đã ban hành Quyết định số 4269/QĐ-BCĐĐANCT về "Kế hoạch hành động của Ban Chỉ đạo triển khai thực hiện Đề án 1468 giai đoạn 2017-2020" (Kế hoạch 4269).
Theo đó, giai đoạn từ 2017-2020, các bộ, cơ quan, tập đoàn, tổng công ty cần thực hiện 90 nhiệm vụ, trong đó, 69 nhiệm vụ phải hoàn thành trong giai đoạn năm 2017-2019, 21 nhiệm vụ phải hoàn thành trong năm 2020.
Đến nay, các bộ, cơ quan, doanh nghiệp đã hoàn thành khoảng 75,36% nhiệm vụ của giai đoạn 2017-2019; đối với 21 nhiệm vụ của năm 2020 (7 nhiệm vụ của doanh nghiệp, 14 nhiệm vụ của bộ, cơ quan) đang được các bộ, cơ quan, doanh nghiệp khẩn trương triển khai.
5/12 dự án có tranh chấp, vướng mắc EPC
Mặc dù số lượng nhiệm vụ giai đoạn 2017-2019 mà các bộ, cơ quan, doanh nghiệp đã hoàn thành đạt khoảng 75,36% nhưng tình hình thực tế cho thấy những khó khăn, vướng mắc, mấu chốt nhất của các dự án, doanh nghiệp phần lớn là ở các nhiệm vụ chưa hoàn thành, tập trung ở 3 nhóm vấn đề: xử lý dứt điểm tranh chấp, vướng mắc để quyết toán hợp đồng EPC, quyết toán toàn bộ dự án; khó khăn về tài chính, việc cơ cấu lại nợ, trích giãn khấu hao, điều chỉnh lãi suất vay; xây dựng phương án thoái vốn.
Sau gần 3 năm thực hiện Đề án 1468, đến nay, một số dự án, doanh nghiệp đã có những chuyển biến nhất định nhưng nhìn chung vẫn còn rất nhiều khó khăn, tồn tại.
Chỉ có 2 dự án, doanh nghiệp có lãi là Nhà máy sản xuất phân bón DAP số 1-Hải Phòng lợi nhuận sau thuế năm 2019 ước đạt 6,262 tỷ đồng và Nhà máy thép Việt-Trung lợi nhuận sau thuế năm 2019 ước đạt 177,4 tỷ đồng.
Tuy nhiên, dự án Nhà máy sản xuất phân bón DAP số 1-Hải Phòng còn lỗ lũy kế 215,4 tỷ đồng.
Dự án Nhà máy Đạm Ninh Bình giảm lỗ 134 tỷ đồng, Công ty DQS giảm lỗ 64,04 tỷ đồng (nhưng chưa bền vững), dự án Nhà máy sản xuất xơ sợi Đình Vũ dừng hoạt động nay đã vận hành trở lại, 7 dự án, doanh nghiệp còn thua lỗ hoặc dở dang, dừng hoạt động.
Có 5 trên tổng số 12 dự án, doanh nghiệp có tranh chấp, vướng mắc EPC (gồm dự án xây dựng Nhà máy sản xuất phân bón DAP số 2-Lào Cai, dự án cải tạo, mở rộng Nhà máy Phân đạm Hà Bắc, dự án nhà máy đạm Ninh Bình, dự án xây dựng Nhà máy công nghiệp tàu thủy Dung Quất, dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 của Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên) với nhiều nội dung được doanh nghiệp đàm phán nhiều lần với đối tác theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo nhưng vẫn không thành công.
Nguyên nhân là do chủ đầu tư và nhà thầu chưa thống nhất trong việc xác định giá trị quyết toán do thay đổi về thông số kỹ thuật, xuất xứ, số lượng thiết bị so với hợp đồng đã ký và khối lượng phát sinh ngoài nội dung hợp đồng đã ký.
Chủ đầu tư và nhà thầu chưa thống nhất trong việc xác định thuế phải nộp và tiền phạt chậm nộp thuế của hợp đồng; tranh chấp quyết toán chi phí chạy thử; giá trị quyết toán thực tế không phù hợp với hợp đồng EPC đã ký; yêu cầu bồi thường chi phí dịch vụ kỹ thuật kéo dài, chi phí bảo dưỡng khắc phục hư hỏng thiết bị, chi phí chờ đợi hướng dẫn lắp đặt thiết bị, chi phí thay đổi thiết kế, sửa chữa công trình đã thi công...
Mặc dù các doanh nghiêp đã tích cực thực hiện đàm phán theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo nhưng đến nay vẫn không thành công.
Trước tình thế này, có 2 giải pháp xử lý được nêu ra là đưa ra trọng tài hoặc tòa án để phân xử; chủ đầu tư tự quyết toán theo quy định của Thông tư 64/2018/TT-BTC đối với trường hợp nhà thầu không thực hiện quyết toán hợp đồng theo quy định hoặc không thực hiện các nội dung công việc để hoàn thành quyết toán.
Tại Phiên họp lần thứ 9 Ban Chỉ đạo, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình, Trưởng ban Chỉ đạo đã yêu cầu yêu cầu các tập đoàn, tổng công ty chủ động sử dụng tư vấn luật để hệ thống lại toàn bộ hợp đồng EPC đối với từng dự án, rà soát kỹ các nội dung còn tranh chấp, vướng mắc, đánh giá khả năng hòa giải, xử lý khởi kiện hoặc chấm dứt hợp đồng để lựa chọn phương án xử lý dứt điểm tối ưu, báo cáo Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
Đa số dự án không trả được nợ đúng hạn
Cũng theo báo cáo của Chính phủ, dư nợ của các dự án, doanh nghiệp tại các tổ chức tín dụng lớn, đa số không trả được nợ đúng hạn.
Hiện nay, có 17 ngân hàng thương mại và 1 công ty tài chính cấp tín dụng cho 12 dự án với tổng số dư nợ đến thời điểm cuối năm 2019 là 20.938 tỷ đồng, trong đó, dư nợ trung dài hạn là 17.169 tỷ đồng, dư nợ ngắn hạn là 3.769 tỷ đồng.
Ngoài 12 dự án, doanh nghiệp này, các ngân hàng còn cấp tín dụng đối với các chủ đầu tư có liên quan 22.964 tỷ đồng, trong đó, dư nợ trung hạn 17.263 tỷ, ngắn hạn 5.701 tỷ đồng.
Ngân hàng Phát triển Việt Nam cũng đã cấp tín dụng cho 6 dự án (dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2-Tisco; dự án Nhà máy Đạm Ninh Bình; dự án đạm Hà Bắc; dự án DAP số 1 Hải Phòng; dự án DAP số 2 Lào Cai; Nhà máy đóng dầu Dung Quất) với tổng dư nợ đến 31/12/2019 là 9.796 tỷ đồng.
Qua báo cáo của các doanh nghiệp cho thấy, các khó khăn về tài chính, tín dụng là chịu lãi suất cao, chi phí tài chính lên đến 30%... Để giải quyết khó khăn này, các doanh nghiệp chủ yếu đề xuất hướng giải quyết tháo gỡ tập trung vào cơ cấu nợ, khoanh nợ; giãn khấu hao; giảm lãi suất.
Về vấn đề này, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho rằng, Luật Các tổ chức tín dụng quy định, các tổ chức tín dụng có quyền tự chủ trong hoạt động kinh doanh, việc các tổ chức tín dụng xem xét điều chỉnh lãi suất cho vay trên cơ sở cân đối nguồn vốn, lãi suất huy động và khả năng tài chính của từng ngân hàng thương mại.
Về việc khoanh nợ, theo quy định hiện hành, không quy định việc tổ chức tín dụng được thực hiện khoanh nợ đối với khách hàng; các khách hàng vay vốn phục vụ phát triển nông nghiệp và nông thôn bị thiệt hại do thiên tai trên diện rộng và tổ chức đầu mối thực hiện liên kết chuỗi giá trị, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao gặp rủi ro do nguyên nhân khách quan mới được xem xét khoanh nợ.
Báo cáo của Chính phủ cho biết, với tinh thần trách nhiệm, khẩn trương, quyết liệt, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Ban Chỉ đạo của Chính phủ sẽ tiếp tục tập trung bám sát các phương án, giải pháp, kế hoạch để chỉ đạo triển khai thực hiện, bảo đảm hoàn thành việc xử lý các dự án, doanh nghiệp theo đúng yêu cầu, mục tiêu và lộ trình đã đề ra.
(VNF) - Sự xuất hiện của các thương hiệu xe điện Trung Quốc tại Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng tốc, với nhiều cái tên mới nỗ lực mở rộng thị phần. Trong đó, Lynk & Co – thương hiệu thuộc hệ sinh thái Geely – gây chú ý khi chọn GREENLYNK Automotives làm đối tác phân phối chính thức từ năm 2023.
(VNF) - Hãng xe châu Âu kiên định với các nguyên tắc cốt lõi “form follows function - hình thức đi kèm công năng”, Skoda Slavia đại diện cho sự chỉn chu trong việc duy trì các tiêu chuẩn châu Âu cốt lõi phục vụ khách hàng an toàn và chắc chắn.
(VNF) - Cuộc thi hùng biện - tranh biện “Tiếng nói Xanh mùa 3” do Bộ Giáo dục và Đào tạo kết hợp cùng quỹ Vì tương lai xanh - Tập đoàn Vingroup tổ chức đã chính thức khép lại vòng đăng ký, thu hút gần 4.000 đơn đăng ký từ các thí sinh và đội thi, tăng gần gấp đôi mùa trước.
(VNF) - Chương trình “STEM Innovation Petrovietnam” được khởi động ngày 21/9/2025 đang được Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) triển khai với mục tiêu xây dựng 100 phòng STEM đạt chuẩn quốc tại 34 tỉnh, thành trên cả nước.
(VNF) - Không chỉ là giải chạy được mong đợi nhất năm, Standard Chartered Marathon Di sản Hà Nội 2025 với nhà tài trợ chính Ngân hàng Standard Chartered Việt Nam còn hứa hẹn mang đến làn gió mới, sân chơi đẳng cấp quốc tế cho phong trào chạy bộ tại Việt Nam.
(VNF) - Ngày 2/11, tại Cung Văn hóa Hữu nghị Việt Xô (Hà Nội), BIM Land tổ chức thành công sự kiện “Chuyện của Thanh Xuân Vol.2 – Mùa Đẹp Nhất”. Những màn trình diễn thăng hoa của dàn nhạc Musique de Salon, nhạc sĩ Đức Trí và các nghệ sĩ hàng đầu Việt Nam tạo nên trải nghiệm nghệ thuật đẳng cấp dành riêng cho cộng đồng ưu tú Thanh Xuan Valley.
(VNF) - Bộ Xây dựng vừa có văn bản đề nghị Cục Đăng kiểm Việt Nam nghiên cứu kiến nghị của một doanh nghiệp xe máy về việc cho phép chuyển đổi xe chạy bằng xăng sang động cơ điện.
(VNF) - Sau gần một thập kỷ khẳng định vị thế trong ngành thời trang nam, 5S Fashion chính thức mở ra một chương mới trong hành trình phát triển khi ra mắt bộ sưu tập Thu Đông 2025 – “True Family – Gu của nhà mình”, đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ để trở thành thương hiệu thời trang dành cho cả gia đình.
(VNF) - Trung tâm Triển lãm Việt Nam (VEC) và DMG Events công bố hợp tác chiến lược, đồng thời ra mắt mô hình hợp tác đầu tiên: hội nghị và triển lãm về năng lượng toàn cầu. Sự kiện này sẽ hoạt động theo mô hình thương hiệu độc quyền, được kỳ vọng trở thành nền tảng kết nối quốc tế mới, quy tụ các lĩnh vực năng lượng tái tạo, điện lực, hydrocarbon, lưu trữ năng lượng, hydrogen, công nghệ carbon thấp và tiện ích…
(VNF) - Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Israel (VIFTA) đang mở ra những cơ hội hợp tác mới trong đầu tư, thương mại và phát triển công nghệ giữa 2 quốc gia.
(VNF) - Các chuyên gia kinh tế và đại diện doanh nghiệp cho rằng để tận dụng tối đa cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do (FTA), Việt Nam cần đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao năng lực doanh nghiệp và phát huy vai trò xương sống của hệ thống tài chính – ngân hàng.
(VNF) - Khai tiệc mùa Lễ hội năm nay, Starbucks Vietnam đưa khách hàng hòa mình vào không gian ấm cúng, rộn ràng tại tất cả cửa hàng Starbucks trên toàn quốc. Mùa Lễ hội với sắc đỏ truyền thống của Starbucks quay trở lại cùng các hương vị thân quen bên cạnh những bộ sưu tập hàng hóa xinh xắn.
Trương Ngọc Ánh bị cáo buộc chiếm đoạt khoảng 1.458 lượng vàng khi huy động một vốn dự án tại TP.HCM. Ước tính theo giá thị trường thời điểm đó, số vàng này có giá trị khoảng 25 tỷ.
(VNF) - Chiều 3/11/2025, tại trụ sở Thuế TP. HCM đã diễn ra Lễ ký kết Thỏa thuận hợp tác giữa Thuế TP. HCM và Công ty Cổ phần MISA về việc phối hợp hướng dẫn chính sách thuế – hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi số – triển khai hóa đơn điện tử.
(VNF) - Ngày 1/11, Trường Cao đẳng Việt Mỹ (Thành viên của Tập đoàn Giáo dục EQuest) đã long trọng tổ chức Lễ công bố quyết định và trao Giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn Kiểm định chất lượng cơ sở giáo dục nghề nghiệp, do Công ty Cổ phần Kiểm định và Tư vấn Giáo dục Việt Nam (VTEC) thực hiện.
(VNF) - Trong bối cảnh thiên tai, mưa lũ đang diễn biến phức tạp tại miền Trung, với tinh thần, văn hóa “nghĩa tình đong đầy”, Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) cùng các đơn vị thành viên trong hệ sinh thái và tập thể người lao động trong Tập đoàn đã kịp thời, trực tiếp triển khai các hoạt động tương trợ, góp phần hỗ trợ nhân dân các tỉnh khắc phục khó khăn, hậu quả để sớm ổn định cuộc sống.
(VNF) - "Thắp sáng đường chạy” là hoạt động đầy nhân văn và truyền cảm hứng tại Standard Chartered Marathon Di sản Hà Nội năm 2025, được tổ chức để lan tỏa những giá trị nhân văn, khi những vận động viên có đôi mắt không thể nhìn thấy ánh sáng vẫn tự tin chinh phục từng km nhờ sự dẫn dắt và động viên bền bỉ của người bạn đồng hành.
(VNF) - Trong nửa thế kỷ xây dựng và phát triển, Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) không chỉ khẳng định vai trò trụ cột bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia mà còn bền bỉ đồng hành, sẻ chia cùng đồng bào gặp khó khăn do thiên tai, người nghèo, người yếu thế trên khắp mọi miền Tổ quốc.
(VNF) - Dự án khu đô thị Cần Giờ - Vinhomes Green Paradise chính thức nộp hồ sơ ứng viên tham gia chiến dịch bầu chọn quy mô toàn cầu “7 Kỳ quan Đô thị Tương lai”, do tổ chức nổi tiếng thế giới New7Wonders khởi xướng.
(VNF) - Sau nhiều năm sống trong mặc cảm với gương mặt co giật, méo lệch và nỗi sợ không dám soi gương, bà Lê Thị Dung (Nghệ An) và chị Ngô Thúy Liên (Bắc Ninh) đã tìm lại nụ cười tự nhiên sau ca phẫu thuật vi phẫu tách mạch máu chèn ép dây thần kinh số VII tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City. Chỉ sau 2 giờ đồng hồ, họ được giải thoát hoàn toàn khỏi những cơn co giật dai dẳng, để trở lại cuộc sống tự tin và trọn vẹn.
(VNF) - Công ty Cổ phần Thành Thành Công – Biên Hòa (AgriS) và DEG – định chế tài chính phát triển hàng đầu châu Âu (thuộc Ngân hàng KfW) – đã chính thức ký kết thỏa thuận tài chính chiến lược mới, tái khẳng định quan hệ hợp tác lâu dài hướng tới mục tiêu chuyển đổi nông nghiệp bền vững và công nghệ cao.
(VNF) - Dự Luật Thương mại điện tử đã được trình Quốc hội, trong đó có quy định người livestream bán hàng phải xác định danh tính, cấm thông tin gian dối về sản phẩm.
(VNF) - Sự xuất hiện của các thương hiệu xe điện Trung Quốc tại Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng tốc, với nhiều cái tên mới nỗ lực mở rộng thị phần. Trong đó, Lynk & Co – thương hiệu thuộc hệ sinh thái Geely – gây chú ý khi chọn GREENLYNK Automotives làm đối tác phân phối chính thức từ năm 2023.