Tôi gặp ông Nguyễn Phi Công (SN 1964, quê ở xã Cẩm Mỹ, Cẩm Xuyên) – Phó Giám đốc Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ trong một lần cùng ngồi thuyền vào dâng hương Đền thờ anh hùng liệt sỹ tại hồ Kẻ Gỗ. Ông kể cho chúng tôi nghe câu chuyện về hành trình hơn 10 năm đi tìm các mảnh ghép lịch sử, chứng tích dưới lòng hồ Kẻ Gỗ và danh tính những liệt sĩ đã ngã xuống nơi đây.
Ông Nguyễn Phi Công nhớ lại: “Trận tập kích ngày 7/1/1973 diễn ra về đêm, lúc ấy tôi mới 9 tuổi. Đó là ký ức kinh hoàng, ám ảnh tôi đến tận về sau. Cha tôi là cán bộ của ban trực chiến xã phải đi mượn từng chiếc hòm của người dân để chôn cất những người hi sinh. Họ được chôn cất tại nghĩa trang trong lòng hồ Kẻ Gỗ, nghĩa trang Đá Bạc (xã Cẩm Mỹ) và sau này được quy tập về Nghĩa trang liệt sỹ huyện Cẩm Xuyên”.
Mang theo ký ức đau thương về trận ném bom hủy diệt ấy, ông Nguyễn Phi Công luôn đau đáu muốn tìm hiểu về lịch sử dưới lòng hồ Kẻ Gỗ. Sau khi trở về từ quân ngũ, ông Công theo học tại Trường Trung cấp Lâm nghiệp (Hà Nội). Năm 2003, ông được nhận vào công tác tại Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ. Vào dịp 30/4/2011, trong một lần dẫn đoàn hành hương ở TP Hồ Chí Minh về thăm Kẻ Gỗ, ông Công đã kể kí ức của mình về sự hi sinh của các chiến sĩ tại sân bay Libi. Câu chuyện khiến đoàn khách xúc động và trao gửi 24 triệu đồng để lập miếu thờ cho các liệt sĩ đã hi sinh tại đây.
Từ nguồn ủng hộ này, UBND huyện Cẩm Xuyên đã cùng vào cuộc, quyên góp được hơn 130 triệu đồng để xây dựng ngôi miếu. Năm 2011, ngôi miếu nhỏ nằm sâu trong lòng hồ Kẻ Gỗ được xây dựng hoàn thành và năm 2014 được cấp bằng công nhận di tích lịch sử văn hoá cấp tỉnh. Chưa dừng lại ở đó, sau khi xây dựng xong ngôi miếu, ông Nguyễn Phi Công lại đau đáu muốn tìm kiếm lịch sử chiến tranh và danh tính các liệt sĩ đã hi sinh trên tuyến đường 22 và sân bay Libi. Không có sử sách nào ghi lại danh tính các liệt sĩ, vậy nên việc tìm kiếm của ông bắt đầu từ con số 0. Các ngành chức năng và Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Hà Tĩnh cũng mở nhiều cuộc hội thảo nhưng không có căn cứ nào để đưa ra danh sách những người hi sinh trong trận tập kích ở sân bay Libi.
Năm 2019, khi quét dọn miếu thờ, nhận thấy phần sân bị xuống cấp, cần tu sửa lại, ông Công đã đứng ra vay 50 triệu đồng của Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ để sửa sang lại. Lúc hoàn thành, trong chuyến thuyền về cùng đội thợ, ông Công gặp được người nhà của bà Hà Thị Cư (trước đây ở làng Đá Bạc - khu vực xây dựng sân bay Libi), bà có 1 người bạn hi sinh trong trận ném bom ngày 7/1/1973. Từ cuộc gặp này, lịch sử chiến tranh dưới lòng hồ Kẻ Gỗ dần dần được hé lộ. Qua thông tin mà bà Cư cung cấp, ông Công tìm ra bà Lê Thị Kim Nhơn (ở TP Hà Tĩnh) – nhân chứng sống từng tham gia thi công công trình quốc phòng 723 (hay còn gọi là sân bay Libi). Nhờ vậy, ông Công biết được những người hi sinh trong trận ném bom ngày 7/1/1973 đều là công nhân được điều động vào làm sân bay dã chiến Libi.
Từ thông tin mà các nhân chứng cung cấp, ông Nguyễn Phi Công lặn lội đến rất nhiều nơi, gặp gỡ nhiều nhân chứng để tìm kiếm, thu thập thêm các thông tin... Ông rong ruổi ở hàng trăm nghĩa trang trên toàn tỉnh để dò tìm từng người hi sinh trong trận tập kích ngày 7/1/1973 và tìm đến tận nhà thân nhân liệt sỹ đó để xác minh. Cứ như vậy, ròng rã hơn 10 năm qua, ông tự bỏ tiền túi để đi tìm, đến tận nơi xác minh danh tính các liệt sĩ. Có những liệt sĩ phải mất 4 năm, gặp gỡ qua hàng chục nhân chứng và đi hàng chục nơi mới xác minh được. Sau nhiều năm dò tìm, gặp gỡ, đến nay, ông Công đã xác định và tạm lập danh sách 62 liệt sĩ hi sinh nơi vùng hồ Kẻ Gỗ; trong đó có 32 liệt sĩ hy sinh tại sân bay Libi ngày 7/1/1973.
“Trong hành trình đi tìm lại danh tính các liệt sĩ hi sinh tại trận tập kích sân bay Libi ngày 7/1/1973, tôi đã tìm ra liệt sĩ Nguyễn Hữu Thực ở xã Sơn Tiến, huyện Hương Sơn nhưng khi tìm đến nhà thì được biết liệt sĩ này vẫn chưa có Bằng Tổ quốc ghi công và thân nhân chưa được hưởng bất kỳ một quyền lợi gì. Hi vọng thời gian tới, chính quyền địa phương quan tâm, kiểm tra lại chế độ cho thân nhân liệt sỹ Nguyễn Hữu Thực. Có một nhân chứng thông tin con số 34 thay vì 32 liệt sĩ hy sinh tại sân bay Libi trong trận tập kích nên tôi vẫn còn băn khoăn. Trong danh sách 32 liệt sĩ vẫn còn 1 liệt sĩ tên Bính chưa tìm ra họ, ngày tháng năm sinh, quê quán. Hiện nay, vẫn còn những thông tin có hàng trăm liệt sĩ hi sinh đang nằm lại dưới lòng hồ Kẻ Gỗ nên tôi muốn tiếp tục hành trình tìm kiếm của mình” - ông Nguyễn Phi Công chia sẻ.
Hành trình tìm kiếm danh tính các liệt sĩ, ông Nguyễn Phi Công cũng đã làm rõ nhiều thông tin về lịch sử của đường 21, 22 và sân bay Libi. Ông Nguyễn Phi Công cho biết: “Khi mới bắt tay vào tìm kiếm, chúng tôi chỉ tìm được những dòng ngắn ngủi tư liệu sân bay Libi trong cuốn lịch sử ngành Giao thông Hà Tĩnh. Còn lại chỉ nghe kể các trận ném bom ác liệt trên tuyến đường 22 khiến hàng trăm TNXP, dân công hỏa tuyến và bộ đội hy sinh qua lời của các nhân chứng. Nhưng sau nhiều năm lần tìm lịch sử qua nhiều nơi, tôi đã củng cố thêm được tư liệu về sân bay dã chiến Libi và đường chiến lược 21, 22”.
Tuyến đường chiến lược 22 được Bộ GTVT xây dựng cuối năm 1966 để chi viện cho chiến trường miền Nam. Tuyến đường dài 65km, từ ngã ba Thình Thình (nay thuộc xã Nam Điền, huyện Thạch Hà) đi vòng qua vùng hồ Kẻ Gỗ (xã Cẩm Mỹ, huyện Cẩm Xuyên), chạy qua nhiều xã thuộc huyện Kỳ Anh rồi kết thúc tại huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình. Lực lượng tham gia mở đường 22 gồm 4 đội TNXP với khoảng hơn 6.000 người. Đến cuối năm 1970 - đầu năm 1971, tuyến đường chiến lược 22 hoàn thành.
Trong quá trình mở đường 22, lực lượng quốc phòng đã chọn vùng Đá Bạc để xây dựng công trình quốc phòng 723 (còn gọi là sân bay dã chiến Libi - tên đặt theo một khe suối ở làng Đá Bạc, xã Cẩm Mỹ). Ngày 30/9/1972, 92 công nhân kiến trúc, 36 công nhân Xí nghiệp gạch Cẩm Thành do ông Đinh Trương Đôn - Giám đốc Xí nghiệp Vôi Đò Điệm làm C trưởng (Đại đội trưởng) - được điều động vào công trình để xây dựng sân bay.
Sân bay dã chiến Libi gắn với tuyến đường 22 được xác định là sân bay gần nhất để miền Bắc chi viện cho chiến trường miền Nam. Cuối năm 1972 - đầu năm 1973, sân bay cơ bản hoàn thành nhưng bị đế quốc Mỹ phát hiện. Địch dùng máy bay B52 đánh phá ác liệt nhằm “xoá sổ” sân bay dã chiến này. Công trình này vốn được thiết kế gồm 2 làn bay, chủ yếu phục vụ máy bay phản lực nhưng chưa kịp xuất kích chuyến nào thì đã bị phá tan tành bởi hàng trăm tấn bom. Hòa bình lập lại, năm 1976, Nhà nước triển khai xây dựng công trình hồ Kẻ Gỗ để thúc đẩy phát triển nông nghiệp. Khi hồ Kẻ Gỗ hoàn thành và bắt đầu tích nước, mặt trận xưa cũng dần chìm vào lòng hồ.
Trong lễ khánh thành Đền thờ anh hùng liệt sĩ tại hồ Kẻ Gỗ (cuối tháng 8/2023), chúng tôi được gặp rất nhiều thân nhân của những người đã ngã xuống. Đa phần, họ đều không biết người thân của mình hi sinh khi đang xây dựng sân bay Libi vì tên công trình là quốc phòng 723 và sau khi hồ Kẻ Gỗ tích nước thì chứng tích chiến tranh này không được nhắc đến nhiều. Chỉ sau khi ông Công lần tìm lại lịch sử thì mới xác định được đơn vị thi công, lực lượng tham gia và danh tính các liệt sĩ hi sinh cũng được làm rõ.
Ông Nguyễn Văn Hoàng (ở TP Dĩ An, tỉnh Bình Dương; quê quán ở TX Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh) chia sẻ: “Mẹ tôi vẫn còn lưu giữ bức thư mà cha tôi viết khi đang thi công công trình quốc phòng 723. Chúng tôi cũng không biết đó là sân bay Libi cho đến khi được ông Nguyễn Phi Công tìm đến nhà. Sau này tôi mới biết là lúc hi sinh cha tôi được chôn cất tại nghĩa trang trong lòng hồ Kẻ Gỗ, sau đó được cất bốc, quy tập về Nghĩa trang liệt sĩ huyện Cẩm Xuyên. Năm 1976, gia đình tôi đã đưa cha về Nghĩa trang xã Đức Lập, huyện Đức Thọ. Khi biết được nơi mà cha mình đã hi sinh, chúng tôi không khỏi xúc động”.
Trong hành trình tìm lại chứng tích chiến tranh dưới lòng hồ Kẻ Gỗ, nhiều người đã không tiếc công sức, tiền của để tri ân những người đã ngã xuống. Trong đó có ông Hoàng Anh Minh, Tổng Biên tập Tạp chí Đầu tư Tài chính (VietnamFinance) - một người con quê hương Hà Tĩnh. Năm 2010, trong một lần tình cờ đến tham quan hồ Kẻ Gỗ, ông được nghe câu chuyện về sân bay dã chiến Libi và những mất mát, hi sinh bị lãng quên dưới lòng hồ. Nhân duyên thôi thúc, năm nào ông Minh cũng dành thời gian về thắp hương tưởng niệm các liệt sĩ. Từ sự trăn trở, đau đáu với quá khứ, năm 2020, ông đã đứng ra vận động các nguồn lực để xây dựng Đền thờ anh hùng liệt sĩ tại hồ Kẻ Gỗ.
Ông Hoàng Anh Minh chia sẻ: “Ban đầu, tôi lập website Hokego.vn để thông tin về lịch sử sân bay Libi được công chúng biết đến nhiều hơn. Chứng tích chiến tranh và những mất mát, đau thương bị lãng quên dưới lòng hồ cần phải được biết đến để tri ân những người đã khuất. Càng hiểu hơn về lịch sử, ý định đứng ra vận động các nguồn lực xây dựng đền thờ càng lớn dần lên trong tôi. May mắn, khi khởi động ý tưởng, tôi nhận được rất nhiều sự giúp đỡ, ủng hộ từ các mạnh thường quân... Như có sự phù hộ, mọi khó khăn đều từng bước được tháo gỡ”.
Với sự góp sức thầm lặng của những người như ông Nguyễn Phi Công, ông Hoàng Anh Minh, lịch sử đang dần được làm rõ, để sân bay dã chiến Libi, đường chiến lược 21, 22 không bao giờ đi vào quên lãng và các liệt sĩ, TNXP, công nhân quốc phòng... đã hi sinh trên mặt trận này được tri ân đời đời.
Tags:
(VNF) - Ngày 29/11, Chương trình VietnamFinance Foundation thuộc Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, phối hợp UBND xã Thọ Ngọc, tỉnh Thanh Hóa đã tổ chức lễ khánh thành và bàn giao nhà tình thương cho ông Lê Văn Nghe.
(VNF) - Ngày 5/11, Quỹ VietnamFinance Foundation thuộc Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance đã tổ chức lễ khởi công xây dựng căn nhà tình thương cho gia đình bà Dương Thị Bộ tại thôn Đồng Áng, xã Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.
(VNF) - Ngày 05/11, Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance và Quỹ VietnamFinance Foundation đã chính thức khởi công xây dựng căn nhà tình thương cho gia đình ông La Văn Tuyên và bà Ma Thị Nhung tại xã Yên Trạch, tỉnh Thái Nguyên.
(VNF) - Bão lũ quét qua tỉnh Thái Nguyên làm rất nhiều nhà cửa đổ sập hoàn toàn, người dân mất trắng tài sản, mạng người bước qua lằn ranh sinh tử trong tích tắc. Nay, trước những thiệt hại nặng nề, rất cần những tấm lòng hảo tâm giúp người dân ổn định cuộc sống, sớm có mái nhà đón Tết.
(VNF) - Không chỉ là một cơ quan báo chí chuyên sâu về kinh tế - tài chính, Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance thời gian qua còn kiên trì thực hiện nhiều hoạt động xã hội giàu ý nghĩa nhân văn. Trong đó, tủ sách VietnamFinance Books được xem là một điểm sáng, thể hiện trách nhiệm của người làm báo đối với cộng đồng và sứ mệnh lan tỏa tri thức bền vững.
(VNF) - Ngày 12/10, Tạp chí Đầu tư tài chính – VietnamFinance đã khởi công xây dựng nhà tình thương cho ông Lê Văn Nghe tại thôn 9, xã Thọ Ngọc, tỉnh Thanh Hoá.
(VNF) - Ngày 12/10, Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance đã tổ chức lễ khởi công xây dựng nhà tình thương cho bà Nguyễn Thị Phúc tại Hà Tĩnh. Đây là hoạt động nằm trong khuôn khổ Chương trình vận động xã hội – thiện nguyện mang tên VietnamFinance Foundation do Tạp chí Đầu tư Tài chính khởi xướng và triển khai.
(VNF) - VietnamFinance chính thức công bố báo cáo Toàn cảnh Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025 và ra mắt chuyên trang Kinh tế tư nhân trên Tạp chí điện tử VietnamFinance nhân kỷ niệm Ngày Doanh nhân Việt Nam (13/10). Báo cáo đề cập đến lịch sử phát triển của kinh tế tư nhân Việt Nam, các điểm nhấn pháp lý và bước tiến quan trọng trong thực tiễn.
(VNF) - Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance và Công ty Cổ phần Chứng khoán Nhất Việt đã tổ chức Chương trình thiện nguyện "Trung thu yêu thương" cho các em học sinh tại Trường Mầm non Hùng Lợi.
(VNF) - Cầu dân sinh tại Km5+800, thuộc vị trí khe Ná Ông Lốc trên tuyến đường Châu Thôn – Mường Lống là một công trình có ý nghĩa quan trọng, phục vụ nhu cầu đi lại an toàn cho hàng trăm hộ dân người Mông trong khu vực.
(VNF) - Hưởng ứng phong trào “Cả nước chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau” do Thủ tướng Chính phủ phát động, chương trình thiện nguyện VietnamFinance Foundation thuộc Tạp chí Đầu tư Tài chính tiếp tục triển khai hoạt động xây dựng nhà tình thương cho các hộ gia đình đặc biệt khó khăn.
(VNF) - Kỷ niệm 10 năm thành lập, VietnamFinance vinh dự đón nhận bằng khen của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng.
(VNF) - Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trao tặng Bằng khen cho VietnamFinance vì đã có thành tích trong hoạt động thông tin - tuyên truyền về Tài chính - Ngân sách nhà nước, đóng góp cho sự phát triển của Bộ Tài chính.
(VNF) - Kỷ niệm 10 năm thành lập, VietnamFinance vinh dự đón nhận nhiều bằng khen của các cơ quan quản lý nhà nước về những đóng góp tích cực trong công tác thông tin, tuyên truyền trong thời gian qua.
(VNF) - VietnamFinance không chỉ là một nơi làm việc, mà là một dấu mốc mới, mở ra một chương mới đầy cảm xúc trong cuốn sách cuộc đời tôi. Một cơ quan báo chí tử tế đã giúp tôi tìm thấy lại đam mê với nghề báo.
(VNF) - Người ta vẫn thường nói tuổi trẻ là hành trình đi tìm chính mình. Nhưng tôi lại tin rằng ta chẳng cần cố gắng tìm kiếm điều gì cả, bởi có những điều đến thật tình cờ nhưng lại trở thành con đường mà ta gắn bó và trưởng thành.
(VNF) - Mười năm chưa phải một hành trình dài nhưng đủ để Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance định hình một thương hiệu báo chí mang trong mình tinh thần trách nhiệm, nhân văn và cần mẫn những mầm hy vọng. Tại miền Trung, VietnamFinance không chỉ là một cơ quan báo chí chuyên sâu về tài chính - đầu tư, mà còn ghi dấu ấn với những hành động thiết thực: xây nhà cho người nghèo, tặng sách cho trại giam, trao gạo Tết lên vùng cao… và đặc biệt là xây dựng Đền thờ Anh hùng liệt sĩ tại lòng hồ Kẻ
(VNF) - Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance tròn 10 năm thành lập và tôi mới bước vào năm thứ ba dưới mái nhà chung này. 10 năm không chỉ là số tuổi mà còn là khoảng thời gian đủ để chứng kiến nhiều đổi thay trong cách làm báo, trong hơi thở thị trường và cả trong chính những người làm nghề như tôi. Ba năm ấy, dù là một phần nhỏ trong hành trình mười năm, cũng đủ để lại trong tôi rất nhiều trải nghiệm, cảm xúc, và cả sự trưởng thành trong nghề và cuộc sống.
(VNF) - Trong hành trình 10 năm qua, tài sản lớn nhất mà VietnamFinance có được là sự tin yêu của cộng đồng. Đó không chỉ là những bạn đọc, là đối tác, khách hàng mà hơn hết đó là những người đồng hành và động lực để VietnamFinance tiếp tục vững tin trên con đường đã chọn. Kỷ niệm 10 năm của VietnamFinance thêm ý nghĩa khi có những lời sẻ chia của những bạn đồng hành.
(VNF) - Mười năm trước, khi được cấp phép hoạt động, ít người tin rằng VietnamFinance rồi sẽ trở thành một kênh thông tin kinh tế tài chính được đông đảo bạn đọc yêu mến như bây giờ. Nhìn lại 10 năm xây dựng VietnamFinance, chúng tôi cảm thấy tự hào và cũng tự tin hơn về hành trình phía trước với niềm tin bên mình luôn có sự ủng hộ hết mình của cộng đồng.
(VNF) - Trong hành trình hai năm gắn bó với VietnamFinance, tôi không chỉ được rèn luyện nghề báo bằng trải nghiệm thực tế, mà còn được học hỏi không ngừng, từ những đồng nghiệp tâm huyết, những người sếp tận tình, đến cả những nhân vật phỏng vấn. Chính những điều đó đã giúp tôi nuôi dưỡng và giữ vững kim chỉ nam làm nghề: làm báo bằng sự chính trực, trí tuệ, chuyên nghiệp và tận tâm.
(VNF) - Tình yêu với báo chí đến với tôi từ rất sớm, ngay trong mái nhà nơi bố tôi miệt mài sửa từng bài viết cho các “phóng viên nhỏ”, còn tôi lặng lẽ nuôi dưỡng ước mơ cầm bút. Và VietnamFinance chính là nơi tôi được sống với đam mê báo chí, được thỏa sức viết, được cống hiến và trưởng thành.
(VNF) - “Alo, anh họp xong chưa? Em đang ngồi trước phòng làm việc của anh, xin phép gặp anh một chút để trao đổi nhanh thôi!” - đó là lời nhắn quen thuộc mà chúng tôi vẫn thường gửi đi trong quá trình tác nghiệp báo chí. Trong bối cảnh báo chí đang đối mặt với nhiều rào cản, việc tiếp cận và làm việc với lãnh đạo không thể trông chờ vào may mắn. Chỉ có sự chủ động, kiên trì và tinh thần không ngại khó mới giúp mở ra cánh cửa thông tin quý giá.
(VNF) - Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance ngày hôm nay (6/8) chính thức công bố kết quả cuộc thi viết và ảnh với chủ đề Đánh thức những miền đất, một hoạt động nằm trong chuỗi các sự kiện kỷ niệm 10 năm thành lập Tạp chí điện tử VietnamFinance (6/8/2015 – 6/8/2025) và hướng tới kỷ niệm 80 năm ngày Quốc khánh (2/9/1945 – 2/9/2025).
(VNF) - Cuối tháng 7/2025, Tạp chí Đầu tư Tài chính và Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ đã có cuộc làm việc để chốt lại toàn bộ công việc liên quan đến dự án xây dựng đền thờ anh hùng liệt sỹ ở lòng hồ Kẻ Gỗ. Sau gần 5 năm khởi xướng và triển khai, dự án đã thành công tốt đẹp với việc chính thức khánh thành vào dịp 30/4 vừa qua. Tuy nhiên, với chúng tôi, vẫn còn rất nhiều công việc phía trước cần được tiếp tục để hành trình đáp nghĩa ngày càng trọn vẹn hơn…
(VNF) - Ngày 29/11, Chương trình VietnamFinance Foundation thuộc Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, phối hợp UBND xã Thọ Ngọc, tỉnh Thanh Hóa đã tổ chức lễ khánh thành và bàn giao nhà tình thương cho ông Lê Văn Nghe.
(VNF) - Hàng loạt dự án nhà ở xã hội tại Đà Nẵng như An Trung 2, Đại Địa Bảo, Ecohome Hòa Hiệp… đang được đẩy nhanh tiến độ, cung cấp hàng nghìn căn hộ cho thị trường, đáp ứng nhu cầu an cư của người thu nhập thấp.
