Nới room ngoại: Dược phẩm, ngân hàng, logistics lọt ‘mắt xanh’ các nhà đầu tư nước ngoài

Khi các công ty đa quốc gia châu Á nhận ra những lợi ích của việc có mặt tại một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất khu vực thì Việt Nam đã sẵn sàng cho việc đón dòng vốn ngoại.

Kế hoạch này diễn ra khi cuộc chiến thương mại giữa Washington và Bắc Kinh ngày càng leo thang, biến Việt Nam trở thành nơi trú ẩn cho các doanh nghiệp vốn đang cảnh giác về việc tiếp tục duy trì hay mở rộng sản xuất ở Trung Quốc.

Trong một động thái mới đây nhằm thu hút đầu tư nước ngoài, Bộ Tài chính đang tiến hành soạn thảo, sửa đổi Luật chứng khoán. Theo đó, dự thảo sửa đổi cho phép người nước ngoài được quyền nắm đa số cổ phần của các công ty hoạt động trong lĩnh vực được coi là không quan trọng đối với an ninh quốc gia. Đây được coi là sửa đổi quan trọng đầu tiên của Luật chứng khoán kể từ năm 2010.

Tỷ lệ sở hữu nước ngoài hiện nay ở mức 49%. Đối với các lĩnh vực quan trọng như Ngân hàng và hàng không, giới hạn tỷ lệ sở hữu nước ngoài (room ngoại) ở mức 30%. Mặc dù mức giới hạn có thể thấp đi nhưng doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực này vẫn được xem là “ngành nghề kinh doanh có điều kiện” và cấm người nước ngoài sở hữu toàn bộ. Kế hoạch sửa đổi sẽ được đệ trình lên Quốc hội để phê duyệt vào năm 2019.

Việc loại bỏ mức trần sở hữu có thể làm thay đổi thị trường vốn của Việt Nam thông qua tăng cường hoạt động sáp nhập và mua lại. Điều này cũng thúc đẩy tổng sản phẩm quốc nội.

“Việc loại bỏ giới hạn sở hữu 49% sẽ cho phép các công ty nước ngoài có thêm quyền quản lý. Đó sẽ là động lực để các nhà đầu tư gia nhập thị trường Việt Nam và mở rộng kinh doanh”, Nikkei Asia dẫn lời ông Tsuyoshi Yamashita, Giám đốc Bộ phận doanh nghiệp của Citibank.

Các công ty Nhật Bản đổ xô tới Việt Nam trong vài năm trở lại đây. Nhật Bản trở thành nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn nhất khu vực Đông Nam Á năm 2017 với giá trị 9,11 tỷ USD, gấp 3 lần so với năm trước.

Tính riêng 9 tháng đầu năm 2018, các doanh nghiệp Nhật Bản đã rót 7 tỷ USD vào Việt Nam, chiếm 28% tổng vốn đầu tư nước ngoài, dẫn đầu danh sách 104 quốc gia đầu tư vào Việt Nam.

Vào tháng 6/2018, các nhà giao dịch Sojitz của Nhật đã mua lại Saigon Paper với giá 90 triệu USD. Sumitomo Corp và Mitsubishi Heavy Industries và 20 công ty khác của Nhật đã hợp tác với công ty bất động sản BRG Group của Việt Nam để xây dựng “thành phố thông minh” tại Hà Nội. Đây là một tổ hợp với cơ sở hạ tầng hiện đại, bao gồm cả xe buýt tự lái. Các nhà bán lẻ của Nhật như Aeon sẽ đến đó để cùng tham gia kinh doanh.

“Tốc độ đô thị hóa của Việt Nam nhanh chóng. Các ngành như bất động sản và các doanh nghiệp liên quan đến cơ sở hạ tầng, chẳng hạn như nhiệt điện sẽ ngày càng hút vốn từ các công ty nước ngoài. Đây là cơ hội tốt để hai bên cùng hợp tác”, Giám đốc Bộ phận doanh nghiệp của Citibank nói với Nikkei Asia.

Hàn Quốc và Singapore cũng là các đối tác lớn ở Việt Nam.

“Các nước châu Á sẽ thống trị thị trường M&A tại Việt Nam”, nhà phân tích kinh doanh quốc tế Roy Zuin Forney của Công ty tư vấn châu Á Dezan Shira & Associates cho biết.

Forney nói ngành dược phẩm và ngân hàng là ngành công nghiệp sẽ thu hút nhiều đầu tư nước ngoài khi các công ty nhà nước tìm cách thoái vốn.

Thu nhập ngày càng tăng giúp nhiều người Việt Nam đủ khả năng chăm sóc sức khỏe, góp phần tăng trưởng nhanh chóng trong lĩnh vực dược phẩm. Luật pháp Việt Nam cấm các công ty nước ngoài tự phân phối sản phẩm dược phẩm. Vì vậy, nhiều khả năng họ sẽ tìm kiếm các thương vụ M&A với các công ty địa phương để tiếp cận thị trường này.

Nikkei Asia dẫn lời một nguồn tin đáng tin cậy cho biết nhà sản xuất thuốc Ấn Độ Renova Global đang "tìm kiếm cơ hội" tại Việt Nam. Renova có một văn phòng tại Việt Nam và vô cùng hứng thú với thị trường này.

Tập đoàn dược phẩm Taisho của Nhật Bản đã nhận ra tiềm năng của thị trường Việt Nam. Năm 2016, công ty đã mua lại 24,5% cổ phần của Công ty Dược Hậu Giang. Taisho đã mua thêm 7% cổ phần trong tháng 8 sau khi nhà phân phối thuốc loại bỏ vốn sở hữu nước ngoài. Tháng 10, công ty Nhật Bản này đã lên kế hoạch tăng cổ phần của mình một lần nữa với mức mua 2,3%.

Ernst&Young Việt Nam lưu ý rằng tỷ lệ sở hữu điện thoại thông minh ở các quốc gia Đông Nam Á cao. Điều này dẫn đến tiềm năng tăng trưởng lớn của các doanh nghiệp gắn với công nghệ thông tin và lĩnh vực thương mại điện tử. "Các ngành như logistics cũng trở nên hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư nước ngoài", Ernst&Young Việt Nam nhận định.

Căng thẳng thương mại tăng cao giữa Washington và Bắc Kinh dẫn đến "nhiều công ty di chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc", Ernst&Young Việt Nam cho biết. Chi phí lao động gia tăng của Trung Quốc khiến các nhà đầu tư nước ngoài không còn hứng thú với thị trường này.

Các công ty nước ngoài có khả năng đẩy nhanh sự chuyển dịch sang các nước Đông Nam Á như Việt Nam. Tuy nhiên, các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào các công ty Việt Nam vẫn sẽ cần phải nhận được sự chấp thuận của cổ đông để nắm giữ 100% quyền sở hữu.