Thực ra việc tăng trưởng nóng tiềm ẩn nhiều rủi ro của thị trường TPDN đã được đề cập rất nhiều trong thời gian qua, cả khuyến nghị của giới truyền thông lẫn cảnh báo của cơ quan quản lý như Bộ Tài chính và NHNN.
Vụ việc của Tập đoàn Tân Hoàng Minh xảy ra mới đây chỉ là “giọt nước tràn ly”, nghĩa là thị trường TPDN đã tăng trưởng nóng, tồn tại nhiều bất cập, âm ỉ bao lâu nay rồi, giờ là lúc những rủi ro xuất hiện và bùng phát. Cũng cần nói thêm, Tân Hoàng Minh không phải là trường hợp duy nhất.
Trước đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã từng xử phạt vi phạm hành chính một số DN do có hành vi chào bán chứng khoán ra công chúng nhưng không nộp hồ sơ đăng ký với UBCKNN.
Về chất lượng, các TPDN đang lưu hành trên thị trường có lãi suất thường rất cao, cho thấy những rủi ro NĐT có thể gặp phải khi nắm giữ. Bởi ở Việt Nam việc đánh giá, thẩm định năng lực tài chính và kinh doanh của DN rất khó, các DN rất ít khi công khai hay đưa ra các số liệu thực sự.
Trong khi đó, phần lớn khách hàng hiện nay mua TPDN qua NH, thường hiểu NH sẽ bảo lãnh thanh toán trong điều kiện DN mất khả năng thanh toán, mặc dù NH chỉ là đơn vị phân phối. Chính sự nhầm lẫn này nên NĐT mua TP thông qua sự phân phối của các chi nhánh NH một cách khá dễ dàng. Đây là một trong những rủi ro người tham gia không nắm bắt được thông tin, trong khi luật thì không ràng buộc cũng không rõ ràng.
Thưa ông, lâu nay dư luận từng cho rằng giữa DN phát hành và NH giới thiệu để bán TPDN ra thị trường có sự “bắt tay đi đêm”?
TS. Lê Duy Bình: - Rõ ràng giữa DN và NH có sự liên kết, bắt tay với nhau, nên các TPDN (thậm chí kém chất lượng) mới có cơ hội được giới thiệu chào bán ra thị trường. Nhận định này là có cơ sở, bởi mặt trái của thị trường TPDN mà dư luận lâu nay vẫn đề cập đến rất nhiều là ẩn giấu bên trong của việc cơ cấu lại nợ và bơm vốn.
Đơn cử như thị trường bất động sản (BĐS) hiện có thanh khoản thấp, chắc chắn không ít DN có khoản nợ NH đến kỳ phải trả nhưng không có tiền trả nợ, để lâu sẽ thành nợ quá hạn và nợ xấu, ảnh hưởng đến huy động vốn.
Và họ giải quyết vấn đề này bằng cách phát hành TPDN, vì đây là “lối thoát” để có tiền trả nợ đúng hạn NH. Hiện nay, tổng dư nợ TPDN lưu hành tại Việt Nam trên 1,15 triệu tỷ đồng, tương đương 16,6% GDP tính đến cuối năm 2021, trong đó riêng TP BĐS chiếm khoảng 36% tổng giá trị phát hành. Đây là những con số rất đáng lưu ý.
Về phía các NHTM, khi mua TPDN này sẽ “giúp” DN có tiền trả nợ vay đến hạn, qua đó “làm đẹp” bảng cân đối tài chính và không bị nợ xấu tăng cao. Các NHTM đầu tư vào TPDN BĐS còn tránh được việc siết cho vay vốn vào lĩnh vực này, cùng với đó bơm vốn cho các DN mà không phải trích lập dự phòng rủi ro.
Thực ra đây là cách lách để cho vay. Trên thực tế, từ 2019 đến nay có không ít đợt phát hành TPDN mà các NHTM xuất hiện và ôm trọn lô, trong đó có rất nhiều TP của các DN BĐS. Một số NH không mua trực tiếp sẽ thông qua các công ty chứng khoán thành viên để mua.
Vừa rồi một số NHTM có liên quan đến việc chào bán các lô TPDN của Tân Hoàng Minh ra thị trường đã lên tiếng “thanh minh”. Quan điểm của ông thế nào?
Để xác định cụ thể trách nhiệm của từng NH trong vụ việc phát hành TPDN của Tân Hoàng Minh, tôi cho rằng các cơ quan chức năng sẽ làm rõ. Thông thường, các NH sẽ không có bảo lãnh sau khi đã bán TPDN. Song quan điểm cá nhân của tôi cho rằng, các NH không thể chối bỏ trách nhiệm của mình.
NH và công ty chứng khoán giữ vai trò giới thiệu và bán TPDN của Tân Hoàng Minh ra thị trường, dù có đóng vai trò gì cũng phải có trách nhiệm của mình. Vì ít nhất khi giới thiệu sản phẩm TPDN ra thị trường, người giới thiệu phải biết rõ chất lượng sản phẩm đó ra sao, không thể nói không biết. Sự minh bạch thông tin với người mua rất quan trọng, không thể mập mờ, bởi đây có thể được cho là lừa dối khách hàng.
TPDN không phải là sản phẩm hữu hình mà là sản phẩm tương đối vô hình, như vậy trách nhiệm của NH phải giới thiệu đầy đủ thông tin về sản phẩm. Thực tế, tôi đã từng gặp phải trường hợp mập mờ thông tin khi làm việc với một số NH về TPDN. Chỉ khi tôi hỏi kỹ về các TPDN phía NH mới cung cấp thông tin đầy đủ, còn không họ chỉ giới thiệu rất chung chung.
Như vậy, đối với những người mua thiếu am hiểu về thị trường TPDN, họ có khi không biết đó là TPDN, thậm chí còn nhầm là sản phẩm TP của NH phát hành. Nghĩa NH đưa họ vào mớ thông tin hết sức tù mù.
Vấn đề dư luận rất quan tâm lúc này là quyền lợi của các khách hàng đã mua TPDN của Tân Hoàng Minh. Vậy cơ hội để lấy lại tiền của các trái chủ sẽ như thế nào, thưa ông?
Khi vụ việc đã được đưa ra pháp luật phải xử lý theo đúng quy định pháp luật, và các cơ quan chức năng sẽ ưu tiên đưa vấn đề bảo vệ lợi ích người mua. Hiện nay, người đứng đầu Tập đoàn Tân Hoàng Minh đã bị bắt tạm giam, nên người được ủy nhiệm tiếp tục điều hành DN này phải có trách nhiệm trả tiền cho các trái chủ (NĐT đã mua TP).
Đây là nghĩa vụ DN phải trả nợ cho trái chủ, điều này đã được quy định rõ trong pháp luật. Trong trường hợp DN không thực hiện nghĩa vụ trên, trái chủ có quyền khởi kiện ra tòa và đề nghị tòa án giải quyết. Trường hợp DN không có đủ năng lực tài chính để trả nợ cho trái chủ có thể tuyên bố phá sản, sau đó số tài sản của DN sẽ được thanh lý và bồi thường cho các NĐT.
| Vụ việc của Tập đoàn Tân Hoàng Minh chỉ là “giọt nước tràn ly”, nghĩa là thị trường TPDN đã tăng trưởng nóng, tồn tại nhiều bất cập, âm ỉ bao lâu nay rồi, giờ là lúc những rủi ro xuất hiện và bùng phát. |
Tags:
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Theo ông Nguyễn Văn Hậu - CEO NetVietTV, Chủ tịch VSBC, AI đang bùng nổ toàn cầu, nhưng tại Việt Nam, tỷ lệ người dùng AI đúng cách chưa tới 5%. Nguyên nhân không nằm ở “prompt chưa hay” mà ở chỗ chưa có tư duy hệ thống, thiếu chiến lược dữ liệu và dễ sa vào trào lưu FOMO.
(VNF) - Các chaebol Hàn Quốc sử dụng đòn bẩy tài chính rất cao trong thời kỳ phát triển công nghiệp và cao hơn đáng kể Vingroup của Việt Nam hiện nay - vốn cũng đang dồn lực phát triển mảng công nghiệp.
(VNF) - Theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, việc đánh giá khu vực kinh tế tư nhân hiện nay còn nhiều bất cập khi “gộp chung” doanh nghiệp lớn, nhỏ và hộ kinh doanh để tính toán, từ đó đưa ra kết luận năng suất và hiệu quả thấp.
(VNF) - GS.TS Lê Anh Tuấn – Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Bách khoa Hà Nội nhấn mạnh, để phát triển công nghệ chiến lược và thương mại hóa kết quả nghiên cứu, Việt Nam cần một mô hình hợp tác chặt chẽ giữa nhà nước, viện – trường và doanh nghiệp, trong đó đào tạo nhân lực chất lượng cao là nền tảng then chốt, tạo ra đội ngũ đủ năng lực triển khai chính sách, vận hành công nghệ, và đưa sản phẩm nghiên cứu ra thị trường.
(VNF) - Theo các chuyên gia, Việt Nam cần xây dựng một “sandbox” đủ lớn và thể chế tài chính chuẩn quốc tế để thu hút nhà đầu tư chiến lược, củng cố năng lực pháp lý và thúc đẩy hội nhập tài chính toàn cầu.
(VNF) - 80 năm qua, nông nghiệp Việt Nam đã chứng minh chân lý “phi nông bất ổn” khi vừa là trụ đỡ kinh tế, vừa tạo nên những bước ngoặt đưa kinh tế Việt Nam vươn ra thế giới.
(VNF) - Việt Nam đang chứng kiến sự bùng nổ đầu tư vào lĩnh vực giáo dục. Với quy mô hơn 25 triệu học sinh, sinh viên trên toàn quốc trong năm học 2024 - 2025 và tỷ lệ trường mầm non ngoài công lập vượt trội hơn công lập. Lĩnh vực này không chỉ thu hút dòng vốn trong nước mà còn luồng vốn quốc tế lớn, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục quốc dân.
(VNF) - PGS.TS Nguyễn Hồng Sơn - Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương cho rằng: "Đây có thể coi là thời điểm không thể chậm trễ hơn phải khắc phục những thiếu hụt kể trên, khơi dậy sức mạnh của khu vực kinh tế tư nhân, góp phần thực hiện thành công mục tiêu chiến lược phát triển đất nước đến năm 2030 và 2045 đã được đề ra"
(VNF) - Để kinh tế tư nhân thực sự phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới, PGS.TS Trần Đình Thiên cho rằng: Việt Nam cần một “cuộc đổi mới lần hai”. Theo đó, chỉ với một thể chế minh bạch, môi trường bình đẳng và cơ chế khuyến khích đổi mới sáng tạo, khu vực tư nhân mới có thể phát huy đầy đủ vai trò “động lực quan trọng nhất” của nền kinh tế.
(VNF) - Dù đóng góp gần nửa GDP và tạo việc làm cho hơn 8/10 lao động cả nước, nhiều doanh nghiệp tư nhân Việt Nam lại chọn “đứng yên” hoặc thu nhỏ quy mô. Tại tọa đàm do Đại học Kinh tế Quốc dân tổ chức sáng 15/8, các chuyên gia đã chỉ rõ nguyên nhân khiến khu vực này “ngại lớn” và đề xuất loạt giải pháp để biến kinh tế tư nhân thành đầu kéo tăng trưởng.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Dự án Nhà ở xã hội Đức Thượng có quy mô 20 tầng, được xây dựng trên lô đất 2,6ha tại xã Hoài Đức, Hà Nội.
