Thành lập Hiệp hội Nước mắm Truyền thống Việt Nam

Theo bà Vũ Kim Hạnh, đại diện truyền thông của Hiệp hội, trước đây, trong bối cảnh cạnh tranh trên thị trường ngày càng khốc liệt giữa nước mắm truyền thống với nước chấm công nghiệp, các làng nghề truyền thống làm nước mắm từ Bắc xuống Nam đã liên tiếp trải qua nhiều lao đao căng thẳng.

Sau sự kiện “nước mắm thạch tín” do VUSTA công bố ngày 17/10/2016, cộng đồng các nhà sản xuất kinh doanh nước mắm đã thấy rõ nhu cầu liên kết để giúp nhau cùng tồn tại, phát triển, nên đã thành lập Câu lạc bộ Nước mắm truyền thống Việt Nam, trực thuộc Hiệp hội Chế biến và  Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) và kế đó đã hình thành Ban Vận động thành lập Hiệp hội Nước mắm Truyền thống Việt Nam bằng Quyết định số 1779/QĐ-BNN ngày 09/5/2017, tập họp 17 thành viên là các cá nhân, tổ chức sản xuất kinh doanh, các nhà khoa học, chuyên gia hiểu về nước mắm.

Như vậy, có thể nói Câu lạc bộ Nước mắm Truyền thống Việt Nam ra mắt năm 2016, trực thuộc Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) là tiền thân của Hiệp hội Nước mắm Truyền thống Việt Nam.

Ngày 3/9/2020, Ban vận động có được giấy phép 609/QĐ-BNV từ Bộ Nội vụ để thành lập Hiệp hội.

Ảnh: Nghề sản xuất nước mắm tại Việt Nam

Nghề nước mắm truyền thống đã hình thành và phát triển trong 300 năm qua tại các làng quê ven biển của Việt Nam. Cạnh tranh trên thị trường cho đến nay ngày càng khốc liệt. Hiệp hội Nước mắm Truyền thống Việt Nam ra đời để tạo sự gắn bó tương trợ nhau giữa cộng đồng những người sản xuất kinh doanh nước mắm.

Nước mắm truyền thống hiện chỉ chiếm 30% thị phần tại Việt Nam. Việt Nam là quốc gia sản xuất nước mắm truyền thống hàng đầu thế giới với công suất 170-180 triệu lít mỗi năm. Các nước Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản cũng sản xuất nước mắm theo kiểu của họ, nhưng độ sâu rộng về qui mô và chuẩn  thì có nhiều góc cạnh khác với nước mắm truyền thống Việt Nam.

Những làng nghề nước mắm của Việt Nam từ Nam ra Bắc với những công thức ủ chượp và chưng cất khác nhau, cho ra những loại nước mắm khác nhau. Mùi vị và màu sắc của nước mắm truyền thống phụ thuộc rất lớn vào khí hậu, thổ nhưỡng, nguyên liệu cá và muối của vùng miền mà nó được sản xuất nhưng đều là nước mắm thật, không pha hóa chất...

Cá cơm đánh bắt từ vùng biển từ Bắc xuống phía Nam, ủ chượp trong thùng gỗ sau tối thiểu 9 tới 12 tháng sẽ có màu nâu đỏ, hàm lượng đạm cao cùng với mùi hương nhẹ hơn so với các nơi sản xuất ở miền Bắc. Trong khi đó, thời tiết Bắc ít nắng hơn, mưa nhiều và độ ẩm cao hơn, khiến nước mắm vùng này có màu đậm hơn và mùi nặng hơn.

Hiệp hội của người làm nghề nước mắm trên toàn quố hiện gắn kết các thành viên: Quảng Ninh, Thái Bình, Nam Định, Hải Phòng, Thanh Hóa, Ninh Thuận, Khánh Hòa, Đà Nẵng, Huế, Nghệ An, Hà Nội, Trà Vinh, Đồng Tháp, An Giang, Vĩnh Long, Kiên Giang, Phú Quốc... tức là gần 20 tỉnh, thành phố, các nghệ nhân và nhà sản xuất kinh doanh.

Nhiều thành viên trong Hiệp hội đã thành công trong việc đưa nước mắm truyền thống của Việt Nam lên sàn thương mại điện tử Amazon và siêu thị ở nhiều nước quốc gia khác. Công nghệ hiện đại cũng được áp dụng trong nhiều hãng xưởng sản xuất nước mắm là thành viên của Hiệp hội.