The Economist: Già hoá dân số diễn ra tại Việt Nam khi người dân vẫn còn nghèo
Minh An -
13/11/2018 15:06 (GMT+7)
(VNF) - Việt Nam đang trở thành một trong những quốc gia có tốc độ già hoá nhanh nhất thế giới với tỷ lệ người trên 60 tuổi dự kiến đạt 21% vào năm 2040. Già hoá dân số là thách thức không thể tránh khỏi khi nền kinh tế phát triển, nhưng điều này lại diễn ra tại Việt Nam khi người dân vẫn còn nghèo – The Economist nhận định.
Người cao tuổi tập thể dục buổi sáng tại các công viên/Ảnh:The Economist
The Economist mới đây có bài viết nhận định những rủi ro đối với nền kinh tế Việt Nam khi đang phải đối diện với tình trạng già hoá dân số.
The Econimist cho rằng “ẩn sau hình ảnh những công viên luôn đầy ắp người cao tuổi tập thể dục mỗi buổi sáng là một thách thức lớn cho nền kinh tế mới nổi tại Đông Nam Á (Việt Nam – PV).
Hiện, độ tuổi bình quân tại Việt Nam là 26, số người trên 60 tuổi chỉ chiếm 12% dân số. Tuy nhiên, tỷ lệ này được dự đoán sẽ tăng lên 21% vào năm 2040, biến Việt Nam trở thành một trong những quốc gia có tốc độ già hoá dân số cao nhất thế giới.
Nguyên nhân chính của tình trạng này là đời sống người dân tăng cao khiến tuổi thọ cao hơn. Độ tuổi tử vong bình quân của người Việt hiện nay là 76, trong khi vào những năm 1970 con số này là 60.
Đời sống cải thiện cũng khiến tỷ lệ sinh giảm xuống. Nếu năm 1970, mỗi phụ nữ Việt Nam sinh 7 con thì hiện nay mỗi người chỉ sinh 2 con.
Tại Việt Nam, chính phủ đã thực thi chính sách kế hoạch hóa gia đình từ những năm 1980, qua đó giới hạn số trẻ em được sinh ra. Dù chính sách này không được thực thi triệt để như Trung Quốc nhưng số lượng người trẻ sinh ra tại Việt Nam cũng giảm rõ rệt trong thời kỳ này.
The Economist nhận định: “Đối với nhiều nền kinh tế, dân số lão hóa là một thách thức không thể tránh khỏi khi nền kinh tế phát triển, nhưng điều này lại diễn ra tại Việt Nam khi người dân vẫn còn nghèo.”
“Tại những nền kinh tế như Hàn Quốc hay Nhật Bản, khi tỷ lệ dân số trong độ tuổi lao động đạt mức cao nhất, mức GDP bình quân đầu người theo giá trị thực ở tương ứng vào khoảng 32.585 USD/năm và 31.718 USD/năm. Thậm chí tại Trung Quốc, GDP bình quân đầu người cũng đã vào khoảng 9.526 USD/năm khi dân số trong độ tuổi lao động ở mức đỉnh.
Riêng tại Việt Nam, tỷ lệ dân số trong độ tuổi lao động đạt mức đỉnh năm 2013 nhưng thu nhập bình quân đầu người chỉ đạt 5.024 USD/năm. Trong khi đó, tỷ lệ dân số trong độ tuổi lao động của các nước như Philippines hay Indonesia được dự đoán là sẽ đạt đỉnh trong vài chục năm tới với mức thu nhập bình quân đầu người cao hơn rất nhiều so với Việt Nam”, The Economist dẫn chứng.
Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) dự báo chi tiêu cho an sinh xã hội, lương hưu sẽ khiến chi ngân sách của Việt Nam tăng 8 điểm phần trăm GDP vào năm 2050. Đây là mức chi tiêu cao nhất trong ASEAN.
The Economist ghi nhận những động thái đối phó với thách thức già hoá dân số của chính phủ Việt Nam. Năm 2017, chính sách kế hoạch hóa gia đình đã được nới lỏng. Vào tháng 5/2018, chính phủ đang xem xét nới rộng tuổi nghỉ hưu từ 55 lên 60 tuổi cho nữ giới và 60 lên 62 cho nam giới, đồng thời cải cách hệ thống lương hưu. Năm 2019, Việt Nam sẽ cải tổ hệ thống bảo hiểm cũng như an sinh xã hội.
Tuy nhiên, theo The Economist, những biện pháp nói trên chưa thực sự hiệu quả. Mấu chốt của vấn đề là thay đổi cấu trúc nền kinh tế khi lực lượng lao động giảm sút.
Thông thường, một quốc gia sẽ bước vào quá trình già hoá dân số khi họ đã chuyển đổi được từ một nền kinh tế nông nghiệp lạc hậu sang thị trường dịch vụ, sản xuất.
Tuy vậy, nền kinh tế Việt Nam hiện vẫn còn kém nhiều mặt so với các nước láng giềng dù tốc độ già hoá dân số nhanh hơn.
Khi dân số trong độ tuổi lao động của Việt Nam đạt đỉnh vào năm 2013, tỷ trọng ngành nông nghiệp vẫn chiếm 18% GDP. Trong khi đó ở vào thời điểm tương đương, tỷ lệ này của Trung Quốc chỉ là 10% GDP.
Già hoá dân số đi kèm với hạ năng suất lao động. Đây là lý do vì sao 3/4 lao động Việt Nam có việc làm nhưng năng suất lao động lại giảm so với trước. Tại Malaysia, hiện tượng này chỉ diễn ra khi 1/2 lao động có việc làm.
Theo The Econimist, rủi ro chưa giàu đã già đang khiến tình hình ở Việt Nam đáng báo động hơn bao giờ hết. Việt Nam sẽ còn phải làm rất nhiều để cải thiện tình hình nhằm đối phó với thách thức già hóa dân số và giảm năng suất lao động.
(VNF) - Suốt 30 năm qua, ông Vũ Hoài Nam (SN 1976, trú phường Hồng Quang, tỉnh Ninh Bình) đã sưu tầm được khoảng 500 tờ tiền giấy của Việt Nam qua nhiều thời kỳ và hơn 200 đồng tiền xu.
(VNF) - Trong bối cảnh nguồn cung chịu áp lực, giá APT, nguyên liệu đầu vào quan trọng nhất trong chuỗi sản xuất vonfram, tiếp tục tăng mạnh. Fastmarkets hiện ghi nhận giá quanh mức 735 – 780 USD/mtu (CIF Rotterdam/Baltimore), gần gấp 2,3 lần bình quân năm 2024 (318 USD/mtu) và vượt xa đỉnh lịch sử năm 2011 (430 USD/mtu).
(VNF) - Trong lĩnh vực xây dựng, chất lượng sản phẩm là điều kiện cần, nhưng cung ứng vật liệu kịp thời mới là điều kiện đủ để đảm bảo tiến độ thi công. Với sứ mệnh trở thành người đồng hành thông suốt mạch sống của mọi công trình, Ströman không chỉ tập trung vào việc sản xuất các dòng ống nhựa bền bỉ chất Đức; mà còn phát triển một mạng lưới phân phối rộng khắp, đảm bảo Ströman có thể đến tay nhà thầu và người tiêu dùng một cách nhanh chóng, hiệu quả nhất.
(VNF) - Biên bản ghi nhớ hợp tác được ký kết giữa Tập đoàn T&T Group và Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam sẽ tạo động lực cho việc tăng cường kết nối, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, hội nhập và nâng cao năng lực cạnh tranh cho cộng đồng doanh nghiệp trẻ trên phạm vi toàn quốc.
(VNF) - Vietravel Airlines sẽ đổi sang tên thương hiệu mới, độc lập với hệ sinh thái Tập đoàn Du lịch Vietravel sau khi thương hiệu này thoái sạch vốn tại hãng bay.
(VNF) - Chi phí thay pin từng là rào cản tài chính hàng đầu với người dùng và cũng là bài toán khó đối với nhiều nhà sản xuất xe điện. Tuy nhiên, thương hiệu xe máy điện Dat Bike mới đây đã có công bố đáng chú ý về độ bền pin xe điện của hãng.
(VNF) - Các thị trường chiến lược như Mỹ, EU, Nhật Bản hay Trung Đông vẫn còn nhiều dư địa xuất khẩu chưa được khai thác hiệu quả, là nhận định chung tại Diễn đàn Xúc tiến xuất khẩu Việt Nam 2025 với chủ đề “Go Global – Chinh phục thị trường quốc tế”, diễn ra ngày 26/11 tại Hà Nội.
(VNF) - Thỏa thuận kéo dài 10 năm giữa Thaco và Fresh Del Monte không chỉ mở ra thị trường ổn định cho nông sản Việt, đồng thời tạo kỳ vọng phục hồi cho HAGL Agrico (HNG) sau nhiều năm khó khăn.
(VNF) - Từ ngày 1/7/2026, Hà Nội thí điểm thực hiện vùng phát thải thấp tại một số khu vực trong Vành đai 1 gồm 9 phường: Hai Bà Trưng, Cửa Nam, Hoàn Kiếm, Ô Chợ Dừa, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Ba Đình, Giảng Võ, Ngọc Hà, Tây Hồ.
(VNF) - Trong tháng 11/2025, ông Nguyễn Thanh Bình, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐQT PV GAS đã chủ trì các buổi làm việc với các đơn vị của PV GAS thuộc Khối Kinh doanh, Khối Sản xuất – Vận hành và Khối Dự án - Dịch vụ.
(VNF) - Cuối năm là lúc lòng người muốn đặt xuống bộn bề để dành một chuyến đi cho tâm hồn: tìm lại sự bình an, nuôi dưỡng niềm tin, khơi lại năng lượng sống. Vietravel giới thiệu ba hành trình đặc biệt – Bhutan, Sri Lanka và Tây Tạng – những miền đất nơi tiếng chuông chùa hòa cùng mây núi, nơi mỗi bước chân là một lời cầu an lặng lẽ mà sâu xa.
(VNF) - Hàng nghìn lồng tôm hùm tại vịnh Xuân Đài (tỉnh Đắk Lắk) bị chết hàng loạt trong trận mưa lũ vừa qua, đẩy nhiều hộ nuôi tôm rơi vào cảnh trắng tay.
(VNF) - Giữa sa mạc mênh mông và ánh nắng rực lửa, Ai Cập hiện ra như một bản giao hưởng kỳ vĩ của thời gian. Nơi đây, lịch sử ngàn năm vẫn còn vang vọng qua từng khối đá của kim tự tháp Giza, qua ánh vàng của sa mạc Sahara và qua dòng chảy êm đềm của sông Nile – mạch nguồn nuôi sống nền văn minh cổ đại huy hoàng.
(VNF) - Ngày 22/11, Hội Vi sinh lâm sàng Việt Nam chính thức được thành lập, giữ cương vị Chủ tịch là PGS.TS.BS Đoàn Mai Phương, Trưởng chuyên khoa Vi sinh, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City, Hà Nội.
(VNF) - Khi mùa đông đang về, bốn mái ấm mới được dựng lên giữa vùng cao Lào Cai, mang theo hơi ấm yêu thương từ chương trình ROX Share - Chia sẻ yêu thương tới các gia đình khó khăn ở xã Hưng Khánh, tỉnh Lào Cai. Đây là món quà do ROX Group, ROX Key và Popplife đồng hành cùng chính quyền địa phương trao tặng.
(VNF) - Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) đã tổ chức vòng phỏng vấn toàn quốc Chương trình “Thanh niên xuất sắc Petrovietnam 2025” (PV-Youth 2025), chương trình trọng điểm trong kế hoạch quản trị nhân tài của tập đoàn, được thiết kế nhằm phát hiện, thu hút và bồi dưỡng đội ngũ nhân sự trẻ ưu tú, bản lĩnh và khát vọng, để trở thành lực lượng kế cận chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và chuyển dịch năng lượng trong giai đoạn tới.
(VNF) - Việc F88 được Deloitte vinh danh trong chương trình “Doanh nghiệp được Quản trị Tốt nhất - Best Managed Companies 2025” không chỉ là một giải thưởng mới trên kệ thành tích. Đây là sự xác nhận từ bên thứ ba độc lập rằng, phía sau 930 phòng giao dịch phủ khắp cả nước là một “cỗ máy quản trị” được thiết kế bài bản, vận hành nhất quán và đủ sức nâng đỡ tăng trưởng dài hạn trong một ngành vốn nhạy cảm như tài chính bình dân.
(VNF) - Từ những sai phạm của nhiều đơn vị kinh doanh vàng, đại diện Cục Thuế Hà Nội cho rằng cần hoàn thiện khung pháp lý đồng bộ giữa ba trục gồm quản lý vàng - quản lý thuế - quản lý thanh toán để đưa thị trường vàng trở lại quỹ đạo minh bạch và lành mạnh.
(VNF) - Bão số 13 gây mưa lũ nghiêm trọng tại miền Trung và Tây Nguyên, nhiều khu vực vẫn ngập sâu, thiếu nước sạch và lương thực. Trước tình hình khẩn cấp, Vinamilk đã kịp thời hỗ trợ 48 tấn sữa và nước uống, bàn giao tại Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và địa phương các tỉnh Khánh Hòa, Gia Lai, Đắk Lắk để kịp thời chuyển đến bà con vùng lũ.
(VNF) - Suốt 30 năm qua, ông Vũ Hoài Nam (SN 1976, trú phường Hồng Quang, tỉnh Ninh Bình) đã sưu tầm được khoảng 500 tờ tiền giấy của Việt Nam qua nhiều thời kỳ và hơn 200 đồng tiền xu.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.