Thêm lợi thế cho nhóm NHTM Nhà nước?

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa công bố dự thảo Thông tư Sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 03/2016/TT-NHNN ngày 26 tháng 02 năm 2016 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước hướng dẫn một số nội dung về quản lý ngoại hối đối với việc vay, trả nợ nước ngoài của doanh nghiệp.

Đáng chú ý, dự thảo này của NHNN dự kiến bổ sung điểm c) khoản 3 Điều 14 như sau:

"c) Các thành phần hồ sơ quy định tại điểm a) và b) Khoản này không áp dụng đối với trường hợp khoản vay nước ngoài của các Ngân hàng thương mại do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ đã được người đại diện chủ sở hữu trực tiếp hoặc người đại diện phần vốn nhà nước tại các ngân hàng này báo cáo và được cơ quan đại diện chủ sở hữu xem xét phê duyệt hoặc cho ý kiến chấp thuận trước khi biểu quyết tại Đại hội đồng cổ đông, cuộc họp của Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên."

Hiện tại, khoản 3 Điều 14 tại Thông tư 03/2016/TT-NHNN quy định Bên đi vay nước ngoài (kể cả các NHTM Nhà nước) buộc phải có Bản sao (có xác nhận của Bên đi vay) hoặc bản chính văn bản chứng minh mục đích vay. Khoản 3 Điều 14 hiện chỉ bao gồm 2 phần a) và b) hướng dẫn áp dụng chi tiết cho từng trường hợp khác nhau.

Việc bổ sung quy định kiểu "ngoại trừ" đối với đối tượng là các NHTM do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ liệu có tạo ra sự thiếu công bằng đối với các NHTM ngoài quốc doanh nói riêng và các doanh nghiệp khác nói chung hay không?

Theo lý giải của NHNN, việc điều chỉnh này là nhằm "hoàn thiện khung pháp lý hoạt động vay trả nợ nước ngoài của NHTM có vốn Nhà nước".

Cũng với lý do này, khoản 2 Điều 1 về Phạm vi điều chỉnh của Thông tư 03/2016/TT-NHNN hiện đang có nội dung: "2. Việc đăng ký, đăng ký thay đổi, chế độ báo cáo đối với các khoản vay nước ngoài của ngân hàng thương mại mà Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ, các khoản vay nước ngoài dưới hình thức phát hành trái phiếu quốc tế của doanh nghiệp không được Chính phủ bảo lãnh thực hiện theo quy định riêng của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam." theo dự thảo sẽ được sửa thành: "2. Việc đăng ký, đăng ký thay đổi, chế độ báo cáo đối với các khoản vay nước ngoài dưới hình thức phát hành trái phiếu quốc tế của doanh nghiệp không được Chính phủ bảo lãnh thực hiện theo quy định riêng của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam."; nghĩa là bỏ đi cụm từ "các khoản vay nước ngoài của ngân hàng thương mại mà Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ".

Điều này khá dễ hiểu, bởi chủ thể NHTM Nhà nước cũng không thể "đứng ngoài" chủ thể doanh nghiệp.

Ngoài ra, dự thảo cũng dự kiến bổ sung loại hình Bên đi vay là Ngân hàng thương mại do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ (mã loại hình SOB) vào Nhóm ngân hàng tại điểm 5 phần Hướng dẫn lập báo cáo của Phụ lục 4A và Phụ lục 4B ban hành kèm theo Thông tư 03/2016/TT-NHNN.