Thủ tướng 'chốt' 2 tập đoàn làm chủ đầu tư nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận

Đây là chỉ đạo được Thủ tướng Phạm Minh Chính đưa ra tại phiên họp thứ hai của Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân.

Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận gồm 2 nhà máy, mỗi nhà máy gồm 2 tổ máy. Nhà máy Ninh Thuận 1 đặt tại xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam. Nhà máy Ninh Thuận 2 đạt tại xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải.

Theo các báo cáo, hiện Bộ Công Thương đang thực hiện việc rà soát, điều chỉnh Quy hoạch điện VIII, trong đó bổ sung dự án điện hạt nhân Ninh Thuận và nghiên cứu, quy hoạch phát triển các nhà máy điện hạt nhân mới; báo cáo cấp có thẩm quyền cho chủ trương tái đàm phán với các đối tác nước ngoài.

Bộ Khoa học và Công nghệ đang đề xuất sửa Luật Năng lượng nguyên tử; xây dựng chương trình nghiên cứu khoa học công nghệ đặc biệt cấp quốc gia về công nghệ và an toàn hạt nhân; xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nhân lực phục vụ phát triển điện hạt nhân.

UBND tỉnh Ninh Thuận đã lập Ban Chỉ đạo của tỉnh và tổ giúp việc Ban Chỉ đạo, ban hành kế hoạch thực hiện các nhiệm vụ của tỉnh…

Hoàn thành trước 31/12/2030

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá, phát triển điện hạt nhân, xây dựng nhà máy điện hạt nhân - công trình trọng điểm quốc gia là vấn đề lớn, đại sự quốc gia, là vấn đề khó, nhạy cảm, nên cần có sự tập trung, đầu tư công sức, trí tuệ tương xứng, phải huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc.

Thủ tướng đề nghị các thành viên Ban Chỉ đạo, các bộ, ngành, cơ quan, địa phương tiếp tục tinh thần làm việc khẩn trương trong triển khai dự án; xây dựng kế hoạch 5 năm, kế hoạch hằng năm, từng mốc thời gian phải hoàn thành những công việc cụ thể.

Thủ tướng yêu cầu khẩn trương kiện toàn, bổ sung thêm các thành viên Ban Chỉ đạo, thành lập Tổ giúp việc tại Bộ Công Thương, trong đó có các chuyên gia, hoạt động theo phương châm tinh gọn, sâu sát, chuyên nghiệp, chuyên trách.

Về luật pháp, Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì khẩn trương hoàn thiện dự án Luật sửa đổi, bổ sung Luật Năng lượng nguyên tử để trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 9, bảo đảm nhanh và chất lượng; theo hướng cái gì đã chín, đã rõ, được thực tiễn chứng minh là đúng, thực hiện có hiệu quả, đa số đồng tình thì đưa vào luật, tiếp tục thực hiện, đồng thời cập nhật các nội dung mới phù hợp với bối cảnh, tình hình, điều kiện hiện nay, những vấn đề chưa chín, chưa rõ, còn thay đổi thì giao Chính phủ quy định, hướng dẫn phù hợp tình hình.

"Tinh thần là đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với phân bổ nguồn lực phù hợp, nâng cao năng lực thực thi, tăng cường trách nhiệm cá nhân và tập thể, giảm thủ tục hành chính, xóa bỏ xin cho, nghiêm cấm chạy chọt, cái gì doanh nghiệp làm được thì giao doanh nghiệp làm", Thủ tướng nhấn mạnh.

Về cơ chế, chính sách đặc thù (như về mặt bằng, tái định cư, sinh kế cho người dân, tổng diện tích đất sử dụng, chỉ định thầu, rút ngắn thời gian…), tất cả các bộ, ngành thấy cơ chế, chính sách nào để làm nhanh nhất, thuận lợi nhất thì đề xuất trước ngày 15/2. Bộ Công Thương là cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo phải tổng hợp, báo cáo Chính phủ để đề xuất cấp có thẩm quyền, trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 9.

Về tiến độ, Thủ tướng nêu rõ, phải rút ngắn thời gian hoàn thành dự án so với dự kiến trước đây, chậm nhất tới 31/12/2031 phải hoàn thành và phấn đấu hoàn thành trước 31/12/2030 vào dịp kỷ niệm 85 năm thành lập nước, 100 năm thành lập Đảng. Các bộ, ngành, địa phương, cơ quan phải xây dựng đường găng tiến độ theo mục tiêu này.

Giao EVN và Petrovietnam làm chủ đầu tư

Thủ tướng giao EVN làm chủ đầu tư dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1, Petrovietnam làm chủ đầu tư dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2.

Về lựa chọn đối tác nước ngoài tham gia dự án, Thủ tướng yêu cầu EVN, Petrovietnam và các cơ quan ngay trong tháng 2 cử đoàn công tác đàm phán với các đối tác nước ngoài, chú ý phải có đối tác dự phòng để sẵn sàng trong mọi tình huống.

Việc xác định quy mô, công suất, tổng mức đầu tư các nhà máy được xác định trên cơ sở đàm phán với các đối tác và cập nhật phù hợp với tình hình mới, từ đó cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Về nhân lực, Thủ tướng yêu cầu cần khẩn trương rà soát, tập hợp những người đã được đào tạo trong lĩnh vực điện hạt nhân và các lĩnh vực liên quan, đào tạo bổ sung và có cơ chế, chính sách để thu hút nguồn nhân lực, trong đó cần chú ý người tổng chỉ huy, tổng công trình sư của dự án.

Thủ tướng chỉ đạo về bố trí vốn cho dự án, trong đó có việc sử dụng vốn dự phòng của năm 2025, làm ngay thủ tục để sử dụng nguồn vốn này trước ngày 15/2. Thủ tướng cũng nhấn mạnh, việc lựa chọn nhà thầu, dù chỉ định thầu hay đấu thầu, thì quan trọng nhất là làm việc trong sáng, vì lợi ích chung, bảo đảm công khai, minh bạch, phòng chống tham nhũng, tiêu cực.

Rất hoan nghênh Ninh Thuận đã thành lập Ban Chỉ đạo tỉnh thực hiện các công việc thuộc thẩm quyền của tỉnh, Thủ tướng yêu cầu triển khai ngay công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư. Bộ Tài chính cấp đủ ngân sách để trong năm 2025 phải hoàn thành việc di dời và ổn định nơi ở, sinh kế cho người dân, bảo đảm nơi ở mới tốt hơn nơi ở cũ. Đồng thời, tỉnh Ninh Thuận khẩn trương kêu gọi hợp tác công tư, thu hút đầu tư… để khai thác dân dụng sân bay Thành Sơn.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương khẩn trương trình dự thảo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh liên quan điện hạt nhân, hoàn thành trước ngày 28/2/2025. Thủ tướng lưu ý, công tác quy hoạch phải nhìn trên tổng thể lợi ích quốc gia, bảo đảm công bằng, tiến bộ xã hội, cân đối phù hợp giữa các địa phương, các vùng miền nhưng có ưu tiên bố trí các công trình năng lượng trọng điểm tại các địa bàn khó khăn.

Thủ tướng giao nhiệm vụ cho Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Ngoại giao trong triển khai hợp tác với Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA). Bộ Kế hoạch và Đầu tư phải thẩm định nhanh nhất các thủ tục, đề xuất các cơ chế, chính sách. Bộ Tài chính bố trí kinh phí dự phòng theo quy định pháp luật, nếu cần ứng trước, nhất là ứng vốn cho Ninh Thuận giải phóng mặt bằng, tái định cư. Bộ Giáo dục và Đào tạo tính toán việc đào tạo nguồn nhân lực cho dự án. Bộ Tài nguyên và Môi trường chịu trách nhiệm thẩm định liên quan môi trường dự án.

Bộ Công Thương cùng các bộ, ngành, tập đoàn liên quan làm tốt công tác tuyên truyền thông, bảo đảm công khai, minh bạch để người dân giám sát, tạo đồng thuận trong dư luận xã hội.

Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận được Quốc hội phê duyệt lần đầu vào năm 2009 với tổng công suất 4.000 MW, chia thành 2 nhà máy trên diện tích 1.642ha. Tuy nhiên, đến năm 2016, Quốc hội ra nghị quyết tạm dừng dự án vì nhiều yếu tố khách quan.

Ngày 25/11/2024, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII thống nhất chủ trương tái khởi động dự án điện hạt nhân Ninh Thuận và tiếp tục nghiên cứu chương trình điện hạt nhân tại Việt Nam.

Tại phiên bế mạc chiều 30/11/2024, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, trong đó có nội dung đồng ý tiếp tục chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.