Tín dụng điện mặt trời có rơi vào 'vết xe đổ' BOT?
Hà Tâm -
23/07/2019 16:14 (GMT+7)
Cùng với cơn sốt đầu tư vào các dự án điện mặt trời, hàng chục ngàn tỷ đồng đã được các ngân hàng bơm ra cho vay. Các chuyên gia cảnh báo, nếu không cẩn thận, tín dụng điện mặt trời sẽ rơi vào vết xe đổ như tín dụng dự án BOT giao thông.
Tín dụng dành cho năng lượng tái tạo (còn gọi là tín dụng xanh) được NHNN khuyến khích đẩy mạnh..
Không hạn chế cho vay
Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư, ông Nguyễn Quốc Hùng, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước - NHNN) cho hay điện mặt trời không nằm trong danh mục hạn chế cho vay, thậm chí đang được khuyến khích vì cả nước đang thiếu điện. Chính vì vậy, NHNN không yêu cầu các ngân hàng thương mại phải báo cáo, nên chưa có con số thống kê về tổng dư nợ mà các ngân hàng cho vay điện mặt trời. Theo nhận định ban đầu, dư nợ cho vay điện mặt trời không quá lớn.
Trên thực tế, không giống BOT hay bất động sản, tín dụng dành cho năng lượng tái tạo (còn gọi là tín dụng xanh) được NHNN khuyến khích đẩy mạnh. Tuy nhiên, việc đầu tư ồ ạt vào các dự án điện mặt trời dẫn tới quá tải lưới điện thời gian qua đang gây lo ngại. Một số nhà đầu tư cho biết họ đã bị Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) yêu cầu giảm công suất, điều này sẽ ảnh hưởng đến khả năng trả nợ, phương án tài chính của dự án, nhất là khi đa phần dự án phụ thuộc tới 70% vốn vay ngân hàng.
Nhìn vào con số cam kết cho vay các dự án điện mặt trời của VietinBank, Vietcombank, BIDV, Agribank, SHB, HDBank, OCB… có thể thấy, dư nợ mà các ngân hàng cho vay lĩnh vực này chưa bằng cho vay BOT, song cũng đã lên tới hàng chục ngàn tỷ đồng. Chưa kể, một số ngân hàng còn tài trợ các dự án điện mặt trời thông qua mua lại trái phiếu do chính doanh nghiệp đầu tư phát hành, nên con số thực có thể còn cao hơn nữa.
TS. Trần Du Lịch, thành viên Tổ Tư vấn kinh tế của Thủ tướng, cảnh báo các ngân hàng cần nhớ bài học về tín dụng BOT để cảnh giác cho vay các dự án điện mặt trời, bởi thời gian cho vay các dự án này thường dài hạn và khó kiểm soát hết rủi ro.
Thực tế, thời gian qua, hàng loạt dự án BOT đã “vỡ” phương án tài chính vì thu phí không đạt dự kiến và bắt đầu xuất hiện nợ xấu. Các dự án điện mặt trời nếu bị giảm công suất hoặc điều chỉnh giá bán cũng sẽ rơi vào rủi ro tương tự. Tình hình còn đáng lo hơn với một số dự án điện mặt trời không nằm trong quy hoạch (chỉ dự án trong quy hoạch mới được nhà nước chấp nhận cho EVN mua điện), đồng nghĩa với đầu ra rất bấp bênh.
Cẩn thận với nhà đầu tư “tay không bắt giặc”
Theo lãnh đạo các ngân hàng thương mại, cùng là khoản vay trung dài hạn, song nếu so sánh với BOT, cho vay các dự án điện mặt trời ít rủi ro hơn nhiều. Trước hết, năng lượng mặt trời nằm trong chủ trương khuyến khích của Chính phủ. Ngân hàng chỉ cho vay những dự án mà chủ đầu tư có hợp đồng đấu nối vào lưới điện quốc gia. Hơn nữa, các ngân hàng cũng giải ngân theo giai đoạn và yêu cầu chủ đầu tư có vốn đối ứng, chứ không giải ngân ồ ạt.
“Từ bài học BOT, chúng tôi chỉ cho vay các dự án điện mặt trời có hồ sơ pháp lý rõ ràng, chủ đầu tư có vốn đối ứng tối thiểu 30%, nằm trong quy hoạch địa phương, thi công đạt tiến độ và có hợp đồng bán điện với EVN”, Phó tổng giám đốc một ngân hàng TMCP nhà nước cho biết.
Trong khi đó, trả lời chất vấn của cổ đông về rủi ro cho vay các dự án điện mặt trời, ông Đỗ Quang Hiển, Chủ tịch HĐQT SHB cho rằng, điều này không đáng ngại, vì ngân hàng đã thẩm định kỹ về tính khả thi.
Theo lãnh đạo các nhà băng, rủi ro lớn nhất khi cho vay các dự án điện mặt trời là dự án không nằm trong quy hoạch, không có hợp đồng đấu nối vào lưới điện quốc gia, chủ đầu tư mỏng vốn tay không bắt giặc, không thực hiện dự án đúng tiến độ… Tuy nhiên, hầu hết các ngân hàng cho vay đều yêu cầu chặt chẽ về những điều kiện trên, nên nếu thẩm định kỹ, rủi ro hoàn toàn có thể tránh được.
Liên quan đến việc các dự án phải giảm công suất vì lưới điện bị quá tải, dẫn đến khả năng trả nợ của chủ đầu tư bị ảnh hưởng, nhiều ngân hàng cho rằng, tình trạng này chỉ mang tính tạm thời do các dự án chạy đua đóng điện trước ngày 30/6 để hưởng giá bán cao. Hiện Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo và EVN cũng đã cam kết sẽ khẩn trương đẩy mạnh đầu tư các dự án đường dây, giải tỏa hết công suất cho các nhà đầu tư.
Dù ngân hàng thương mại và NHNN đều cho rằng, rủi ro với tín dụng điện mặt trời là không lớn, song nhiều chuyên gia vẫn cho rằng, cần đa dạng hơn nữa nguồn vốn đầu tư vào điện mặt trời, không nên phụ thuộc quá nhiều vào ngân hàng như hiện nay.
Chỉ cho vay với các dự án nằm trong quy hoạch.
Ông Nguyễn Quốc Hùng, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước)
Thời gian qua, các ngân hàng khi cho vay dự án điện mặt trời cũng rất thận trọng, yêu cầu chủ đầu tư phải có vốn đối ứng, có hợp đồng đấu nối lưới điện. Nước ta đang thiếu điện, nên NHNN không siết chặt cho vay điện mặt trời. Dù vậy, chúng tôi cũng khuyến cáo các ngân hàng khi cho vay phải thẩm định kỹ càng, đặc biệt là chỉ cho vay các dự án nằm trong quy hoạch. NHNN sẽ tiếp tục theo dõi tín dụng trong lĩnh vực này và sẽ có giải pháp nếu xuất hiện những rủi ro lớn”.
(VNF) - Với vị trí kim cương trên cung đường ven biển đẹp nhất Đà Nẵng, Newtown Diamond đem đến không gian sống đẳng cấp và tầm nhìn tuyệt mĩ mà chủ nhân tương lai có thể trực tiếp trải nghiệm tại căn hộ mẫu sang trọng, tinh tế vừa khai trương.
(VNF) - Sáng 30/11/2025, Hội nghị Tổng kết Đề án Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2017 – 2025 (Đề án 939) và triển khai Đề án Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2026 – 2035 (Đề án 2415) và biểu dương các điển hình hợp tác xã do phụ nữ quản lý năm 2025 đã diễn ra tại Hà Nội với sự chủ trì của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và trực tuyến với 34 điểm cầu khắp cả nước.
(VNF) - Hội Mỹ nghệ Kim hoàn Đá quý TP. HCM (SJA) SJA khát vọng xây dựng ngành kim hoàn TP. HCM trở thành một trong những trung tâm chế tác, thiết kế và thương mại trang sức quan trọng của châu Á trong thập niên tới.
(VNF) - Thị trường kim loại quý đang chứng kiến làn sóng tăng giá hiếm thấy, với bạc lập kỷ lục mới và vàng bứt phá lên mức cao nhất hai tuần. Sự thiếu hụt nguồn cung, nhu cầu đầu tư tăng mạnh và kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giảm lãi suất đang khiến thị trường bước vào giai đoạn biến động lớn.
(VNF) - Một chủ hộ kinh doanh tại Tuyên Quang vừa bị khởi tố vì khai doanh thu bán hàng online chỉ bằng một phần rất nhỏ so với thực tế, nhằm trốn số tiền thuế gần 837 triệu đồng. Vụ việc được cơ quan công an phát hiện trong quá trình kiểm tra hoạt động bán hàng qua livestream.
(VNF) - Suốt 30 năm qua, ông Vũ Hoài Nam (SN 1976, trú phường Hồng Quang, tỉnh Ninh Bình) đã sưu tầm được khoảng 500 tờ tiền giấy của Việt Nam qua nhiều thời kỳ và hơn 200 đồng tiền xu.
(VNF) - Kết thúc tháng 11, giá vàng trong nước vẫn neo ở mức cao nhất từ trước đến nay. Tính từ đầu năm đến nay, giá vàng trong nước đã tăng tới hơn 70 triệu đồng/lượng.
(VNF) - Đánh giá tổng kim ngạch thương mại của Ấn Độ chỉ cao hơn Việt Nam không đáng kể, chuyên gia xuất khẩu cho rằng nếu đà tăng trưởng tiếp tục được duy trì, Việt Nam hoàn toàn có thể vượt Ấn Độ trong vòng 1-2 năm tới.
(VNF) - Trong bối cảnh nguồn cung chịu áp lực, giá APT, nguyên liệu đầu vào quan trọng nhất trong chuỗi sản xuất vonfram, tiếp tục tăng mạnh. Fastmarkets hiện ghi nhận giá quanh mức 735 – 780 USD/mtu (CIF Rotterdam/Baltimore), gần gấp 2,3 lần bình quân năm 2024 (318 USD/mtu) và vượt xa đỉnh lịch sử năm 2011 (430 USD/mtu).
(VNF) - Trong lĩnh vực xây dựng, chất lượng sản phẩm là điều kiện cần, nhưng cung ứng vật liệu kịp thời mới là điều kiện đủ để đảm bảo tiến độ thi công. Với sứ mệnh trở thành người đồng hành thông suốt mạch sống của mọi công trình, Ströman không chỉ tập trung vào việc sản xuất các dòng ống nhựa bền bỉ chất Đức; mà còn phát triển một mạng lưới phân phối rộng khắp, đảm bảo Ströman có thể đến tay nhà thầu và người tiêu dùng một cách nhanh chóng, hiệu quả nhất.
(VNF) - Biên bản ghi nhớ hợp tác được ký kết giữa Tập đoàn T&T Group và Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam sẽ tạo động lực cho việc tăng cường kết nối, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, hội nhập và nâng cao năng lực cạnh tranh cho cộng đồng doanh nghiệp trẻ trên phạm vi toàn quốc.
(VNF) - Vietravel Airlines sẽ đổi sang tên thương hiệu mới, độc lập với hệ sinh thái Tập đoàn Du lịch Vietravel sau khi thương hiệu này thoái sạch vốn tại hãng bay.
(VNF) - Chi phí thay pin từng là rào cản tài chính hàng đầu với người dùng và cũng là bài toán khó đối với nhiều nhà sản xuất xe điện. Tuy nhiên, thương hiệu xe máy điện Dat Bike mới đây đã có công bố đáng chú ý về độ bền pin xe điện của hãng.
(VNF) - Các thị trường chiến lược như Mỹ, EU, Nhật Bản hay Trung Đông vẫn còn nhiều dư địa xuất khẩu chưa được khai thác hiệu quả, là nhận định chung tại Diễn đàn Xúc tiến xuất khẩu Việt Nam 2025 với chủ đề “Go Global – Chinh phục thị trường quốc tế”, diễn ra ngày 26/11 tại Hà Nội.
(VNF) - Thỏa thuận kéo dài 10 năm giữa Thaco và Fresh Del Monte không chỉ mở ra thị trường ổn định cho nông sản Việt, đồng thời tạo kỳ vọng phục hồi cho HAGL Agrico (HNG) sau nhiều năm khó khăn.
(VNF) - Từ ngày 1/7/2026, Hà Nội thí điểm thực hiện vùng phát thải thấp tại một số khu vực trong Vành đai 1 gồm 9 phường: Hai Bà Trưng, Cửa Nam, Hoàn Kiếm, Ô Chợ Dừa, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Ba Đình, Giảng Võ, Ngọc Hà, Tây Hồ.
(VNF) - Trong tháng 11/2025, ông Nguyễn Thanh Bình, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐQT PV GAS đã chủ trì các buổi làm việc với các đơn vị của PV GAS thuộc Khối Kinh doanh, Khối Sản xuất – Vận hành và Khối Dự án - Dịch vụ.
(VNF) - Với vị trí kim cương trên cung đường ven biển đẹp nhất Đà Nẵng, Newtown Diamond đem đến không gian sống đẳng cấp và tầm nhìn tuyệt mĩ mà chủ nhân tương lai có thể trực tiếp trải nghiệm tại căn hộ mẫu sang trọng, tinh tế vừa khai trương.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.