Liên quan đến vấn đề này, VietnamFinance đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Nhật, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải (GTVT)
Xin ông cho biết tổng thể mạng lưới cao tốc Bắc - Nam sẽ được xây dựng như thế nào?
Đầu tiên, tôi xin khẳng định rằng việc xây dựng cao tốc Bắc - Nam là quyết định đúng đắn của Đảng, Chính phủ và Quốc hội đã được thống nhất phê duyệt.
Cụ thể, tại Quyết định số 326/QĐ-TTg ngày 1/3/2016 của Thủ tướng Chính phủ nêu rõ, mạng đường bộ cao tốc Việt Nam sẽ gồm 31 tuyến với tổng chiều dài 6.411km, đươc chia thành các khu vực:
Thứ nhất, trục xương sống Bắc - Nam dài 3.083km; Thứ hai, khu vực phía Bắc: 14 tuyến (dài 1.368km); Thứ ba, khu vực miền Trung và Tây Nguyên gồm 3 tuyến (dài 264km). Thứ tư, khu vực phía Nam gồm 7 tuyến (dài 983km); Thứ sáu Vành đai cao tốc tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh gồm 5 tuyến (713km).
Ngoài ra trong quá trình triển khai quy hoạch, căn cứ về nguồn lực và nhu cầu vận tải nghiên cứu ưu tiên một số tuyến: Hà Giang-Tuyên Quang, Lai Châu-Bảo Hà, Hòa Bình-Điện Biên, Pleiku-Lệ Thanh, Chơn Thành-Hoa Lư, Thanh Thủy - Rộ, Cao Bồ - Thịnh Long.
Theo Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 16/11/2020 của Ban chấp hành Trung ương nêu rõ: "Đến năm 2020, cả nước phải đạt 2.000km đường cao tốc", dường như đến nay mục tiêu này khó thành hiện thực, thưa ông?
Theo số liệu thống kê, tính đến năm 2015, mục tiêu chúng ta phải đạt 600km đường cao tốc, tuy nhiên, giai đoạn 2011-2015, chúng ta đã xây dựng được tới 731km đường cao tốc.
Dự kiến, đến năm 2020, là 2.000km cao tốc nhưng đến nay chúng ta vẫn chưa đạt mục tiêu đó, thực tế đạt khoảng 1.410km cao tốc.
Như vậy, cần phải tăng tốc hoàn thành 11 dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông để có thêm 654km cao tốc vào năm 2021, lúc đó toàn quốc sẽ có 2.064km cao tốc, đạt mục tiêu Nghị quyết số 13-NQ/TW của Ban chấp hành Trung Ương.
Xin ông cho biết, tuyến cao tốc Bắc - Nam từ Hà Nội đến Tp. HCM hiện đã và đang triển khai ra sao, ông đánh giá như thế nào về tiến độ tuyến đường "xương sống" này?
Cho đến nay, trục "xương sống" cao tốc từ Hà Nội - Tp. HCM đang được Chính phủ, Quốc hội, các Bộ ngành và toàn bộ thể chế đặc biệt quan tâm.
Tuy nhiên, chúng ta mới chỉ hoàn thành thực tế có 316km đường cao tốc, lại là các dự án ở một số vùng miền, thiếu tính kết nối nên không thể "đóng mạch" cao tốc Bắc - Nam. Điều này dẫn đến hiệu quả các các tuyến cao tốc cũng chưa phát huy được hết công năng cho sự phát triển kinh tế xã hội các vùng miền, các trung tâm kinh tế lớn.
Trong 11 dự án cao tốc, hiện mới triển khai được tuyến La Sơn - Tuý Loan và mới đây là Cam Lộ - La Sơn. Tới đây, Bộ GTVT đang quyết tâm triển khai thêm 1.306km cao tốc mới (cụ thể, giai đoạn 2017 - 2020 là 647km cao tốc và giai đoạn 2021-2025 là 659km cao tốc).
Xin ông cho biết, tiến độ giải phóng mặt bằng (GPMB) cho 11 dự án cao tốc Bắc - Nam hiện nay?
Tính đến thời điểm hiện tại, 13 địa phương cùng các đơn vị có liên quan đang rất tích cực GPMB và đã có những thành quả nhất định.
Cụ thể, các địa phương đã bàn giao 477,25km/654km (73%), dự kiến hoàn thành quý ll/2020. Ngoài ra, đã và đang xây dựng được 114 khu tái định cư (trong đó, hoàn thành 35 khu, đang xây dựng 79 khu).
Việc giải ngân thực hiện GPMB được triển khai như thế nào, thưa ông?
Trong năm 2018, Bộ GTVT đã giải ngân hết 142 tỷ đồng. Năm 2019, theo kế hoạch được giao là 7.481 tỷ đồng, đã giải ngân 6.855 tỷ đồng (đạt khoảng 92%).
Những tháng đầu năm 2020, đã giao vốn 8.970 tỷ đồng, đến hết tháng 4/2020 giải ngân được 1.389 tỷ đồng (đạt khoảng 15,5%).
Vừa qua, Bộ GTVT đã kiến nghị, chuyển 8 dự án cao tốc Bắc - Nam sang đầu tư công thay vì thực hiện theo mô hình PPP, lý do nào để Bộ GTVT đề xuất như vậy, thưa ông?
Trong bối cảnh hiện nay, việc điều chỉnh 8 dự án cao tốc Bắc - Nam sang đầu tư công là cấp thiết với các lý do sau:
Thứ nhất, nguồn vốn vốn tín dụng để hút vốn cho dự án PPP ngày một thu hẹp. Bên cạnh đó, việc lựa chọn nhà đầu tư cũng không hề dễ. Cụ thể, sau khi thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ GTVT đã quyết định hủy sơ tuyến quốc tế và chuyển sang đấu thầu rộng rãi trong nước lựa chọn nhà đầu tư.
Kết quả sơ tuyển cho thấy, tại 7 dự án thành phần có nhiều hơn 2 nhà đầu tư qua sơ tuyển, riêng dự án thành phần Vĩnh Hảo - Phan Thiết không có nhà đầu tư tham gia.
Trong bối cảnh dịch Covid -19 lan rộng, việc tận dụng nguồn vốn nhà nước ưu tiên xây dựng hạ tầng là hợp lý và cần thiết.
Xin ông nói rõ hơn những khó khăn về nguồn tín dụng cho các dự án cao tốc Bắc - Nam?
Trong văn bản số 1101/NHNN-TD ngày 17/02/2020 nêu rõ: Tính đến 31/12/2019, dư nợ tín dụng 110.673 tỷ đồng, chiếm 1,35% tổng dư nợ nền kinh tế, tỷ lệ nợ xấu 0,27%. Tại 49 dự án BOT khi khai thác không đạt doanh thu dư nợ khoảng 64. 676 tỷ đồng, khả năng nợ xấu tiếp tục tăng.
Ngoài ra, do quy mô và tổng mức đầu tư (TMĐT) lớn, nhu cầu vốn vay lớn (trung bình 5.170 tỷ đồng/dự án), thời gian vay vốn dài 15-23 năm. Trong khi nguồn vốn tổ chức tín dụng (TCTD) ngắn hạn, khó khăn trong việc cân đối vốn.
Ngoài ra, TCTD phải tuân thủ giới hạn cấp tín dụng. Tỷ lệ tối đa sử dụng nguồn vốn ngắn hạn cho vay dài hạn giảm dần. Bên cạnh đó, dự án xây mới đòi hỏi nhà đầu tư phải có kinh nghiệm trong thi công và tiềm lực tài chính lớn.
Vốn vay lớn, tài sản đảm bảo chủ yếu là quyền thu phí, không có bảo lãnh, trường hợp xảy ra rủi ro về doanh thu, chính sách ảnh hưởng đến nguồn trả nợ ngân hàng và chất lượng tín dụng.
Các TCTD sẽ rất khó khăn tham gia nếu không được xử lý những vướng mắc về thu phí của các dự án và trả nợ ngân hàng hiện nay. Các hệ số an toàn vốn ngân hàng đã chạm ngưỡng, tổng dư nợ cam kết tín dụng đối với dự án BOT đã chạm giới hạn cấp tín dụng đối với lĩnh vực này.
Mặt khác, tổng dư nợ cam kết tín dụng với các dự án BOT đã chạm ngưỡng. trong giai đoạn hiện nay, việc tiếp tục hình thức PPP sẽ không khả thi, kéo dài thời gian thực hiện dự án, có thể không hoàn thành cả trong giai đoạn 2021-2025.
Nếu được Chính phủ, Quốc hội đồng ý chuyển 8 dự án cao tốc về đầu tư công thì tiến độ thực hiện các dự án này sẽ triển khai như thế nào, thưa ông?
Nếu chuyển về đầu tư công, Bộ GTVT sẽ phấn đấu khởi công ngay trong tháng 8/2020, nhằm tận dụng ngay khối lượng GPMB đã thực hiện (73%), tránh trường hợp tái lấn chiếm. Đồng thời, sớm hoàn thành đưa vào sử dụng, phát huy hiệu quả đầu tư, sớm thu hồi vốn cho nhà nước.
Sau khi huỷ thầu quốc tế, việc lựa chọn nhà đầu tư nội đủ năng lực hiện nay thế nào, thưa ông?
Theo Nghị quyết số 52/2017/QH14 của Quốc hội khóa XIV, giai đoạn 2017-2020, dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông, Bộ GTVT đã huỷ thầu quốc tế nhằm phát huy nội lực trong nước, đảm bảo an ninh - quốc phòng.
Sau khi đấu thầu trong nước rộng rãi, 7 dự án có 2 nhà đầu tư trở lên, đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết không có nhà đầu tư.
Đáng chú ý, các nhà đầu tư chủ yếu là nhà thầu có năng lực thi công tốt, nhưng lại không có thế mạnh trong huy động vốn tín dụng, trong khi tỉ lệ vốn tín dụng trong tổng mức đầu tư (TMĐT) lớn đòi hỏi nhà đầu tư phải có tiềm lực tài chính.
Do năng lực tài chưa mạnh, hiện các nhà đầu tư quan tâm đến các đoạn tuyến nào, thưa ông?
Theo đánh giá của Bộ GTVT, nhà đầu tư quan tâm đến đoạn có vốn hỗ trợ nhà nước lớn như: Diễn Châu - Bãi Vọt, Nha Trang - Cam Lâm; Cam Lâm - Vĩnh Hảo.
Ngay cả các đoạn có nhu cầu vận tải lớn như Phan Thiết - Dầu Giây hay Mai Sơn - QL 45 cũng không hấp dẫn bằng đoạn khác so tỷ lệ vốn hỗ trợ nhà nước so với TMĐT.
Ngoài ra, cũng có một số nhà đầu tư tham gia nhiều dự án.
Xin ông cho biết, sau khi điều chỉnh, nguồn vốn đầu tư các dự án cao tốc được tính toán thế nào?
Hiện tại, tổng mức đầu tư dự án cao tốc Bắc-Nam phía Đông sau khi được điều chỉnh là khoảng 99.493 tỷ đồng (trong đó, bao gồm 55.000 tỷ đồng thuộc kế hoạch đầu tư trung hạn giai đoạn 2016-2020 được xác định tại Nghị quyết số 52). Như vậy, mức đầu tư dự án sẽ giảm khoảng 19.223 tỷ đồng so với tổng mức đầu tư đã được phê duyệt tại Nghị quyết 52 (118.716 tỷ đồng).
Với số vốn còn lại 44.493 tỷ đồng, Chính phủ chỉ đạo Bộ GTVT chủ trì, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính chịu trách nhiệm cân đối, bố trí trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 của Bộ GTVT.
Chính phủ sẽ chỉ đạo, tổng hợp trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 của quốc gia, báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định theo đúng quy định của Luật Đầu tư công.
Mặt khác, sau khi dự án hoàn thành, Chính phủ sẽ nghiên cứu phương án phù hợp để thu hồi vốn nhà nước; mặc dù chưa thể bù đắp ngay cho ngân sách Nhà nước trong giai đoạn trước mắt, nhưng về lâu dài sẽ tạo nguồn thu cho ngân sách, phục vụ nhu cầu phát triển kết cấu hạ tầng trong các giai đoạn tiếp theo.
Xin ông nói rõ hơn về phương án thu hồi vốn nhà nước cho các dự án cao tốc Bắc - Nam nếu chuyển sang đầu tư công?
Hiện tại, Bộ GTVT đang đề xuất 2 phương án, thứ nhất, nhượng quyền thu phí trong vòng 5 năm, 10 năm, 15 năm, 20 năm; Phương án hai nhà nước tự vận hành và khai thác.
Cảm ơn ông!
Tags:
(VNF) - Dự án khu dân cư hơn 367 tỷ đồng tại xã Cổ Đạm với diện tích hơn 31 ha đất ở quy hoạch đồng bộ, tạo bước chuyển lớn cho thị trường bất động sản vùng Bắc Hà Tĩnh. Dự án hứa hẹn thay đổi diện mạo nông thôn mới Kỳ Tây khi hơn 660 lô đất và loạt hạ tầng hiện đại chuẩn bị được triển khai trong 24 tháng tới.
(VNF) - Hải Phòng thông qua bảng giá đất mới; Hà Nội được nới trần bồi thường gấp đôi cho dự án lớn, cấp bách; Khánh Hòa gỡ vướng cho 3 siêu dự án hơn 70.000 tỷ đồng của Sun Group tại Vân Phong... là những tin tức đáng chú ý về thị trường bất động sản ngày 12/12.
(VNF) - Xuân Cầu Holdings vừa bất ngờ “kích hoạt” nguồn cung 7 tòa tháp cao tầng tại đại đô thị sinh thái khoáng nóng duy nhất bên sông Hồng Alluvia City, trong đó 4 tòa Alumi Premium với hơn 2.000 căn hộ cao cấp sẽ ra mắt thị trường ngay trong cuối năm 2025.
(VNF) - Quốc hội vừa bổ sung thêm 3 trường hợp Nhà nước được quyền thu hồi đất nhằm phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, trong đó có việc thực hiện dự án tại trung tâm tài chính quốc tế.
(VNF) - Sáng 11/12, trong Kỳ họp thứ 32 HĐND thành phố khóa 16, HĐND thành phố đã thông qua Nghị quyết về bảng giá đất lần đầu áp dụng từ ngày 1/1/2026.
(VNF) - Sở Quy hoạch - Kiến trúc (QH-KT) Hà Nội vừa báo cáo UBND thành phố về phương án vị trí, hướng tuyến Trục đại lộ cảnh quan sông Hồng – tuyến giao thông chiến lược dài hơn 80km chạy dọc hai bờ sông, kết nối từ cầu Hồng Hà đến cầu Mễ Sở.
(VNF) - Trong khi các "đại gia" địa ốc mở rộng quỹ đất, triển khai các đại dự án, doanh nghiệp nhỏ và vừa dần bị đẩy khỏi cuộc chơi. Sự tập trung nguồn cung vào tay "đại gia" không chỉ làm suy giảm cạnh tranh mà còn góp phần đẩy giá nhà leo thang, khiến giấc mơ an cư của nhiều người dân ngày càng xa tầm với.
(VNF) - Nhiều đại biểu đề nghị thành phố chưa nên điều chỉnh tăng bảng giá đất trong giai đoạn hiện nay bởi giá đất Đà Nẵng những năm qua đã nhiều lần tăng mạnh và tiệm cận giá thị trường. Việc tiếp tục điều chỉnh có thể gây sức ép lớn lên doanh nghiệp, môi trường đầu tư và đời sống người dân đô thị.
(VNF) - Công ty Cổ phần Đầu tư Blue Land là đơn vị được lựa chọn triển khai dự án Tổ hợp Trung tâm thương mại và căn hộ Đà Nẵng – Harmonia Bay tại phường An Hải, tổng vốn đầu tư gần 1.730 tỷ đồng.
(VNF) - Tại dự án 29ha Khu đô thị quốc tế Đa Phước, ghi nhận có hoạt động thi công trở lại sau nhiều năm đình trệ vì vướng sai phạm.
(VNF) - Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh đã yêu cầu chủ đầu tư xóa tên, hủy hợp đồng, thu hồi nhà tại nhiều dự án như: nhà ở xã hội Bắc Từ Sơn (54 căn), phường Tân Hồng (7 căn), phường Khắc Niệm (9 căn),...
(VNF) - Khu đô thị cửa khẩu Lệ Thanh có diện tích khoảng 1.512ha, nằm trên địa bàn xã Ia Dom và xã Ia Nan, tỉnh Gia Lai.
(VNF) - Thủ tục cấp phép xây dựng sẽ làm online, rút ngắn còn 7-10 ngày; giá trị M&A bất động sản vượt 2,4 tỷ USD trong 11 tháng; Hà Nội mở bán 86 căn nhà ở xã hội giá từ 484 triệu đồng/căn... là những tin tức nổi bật về thị trường bất động sản ngày 11/12.
(VNF) - TP. HCM sau khi sáp nhập Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu có tổng cộng 838 dự án, khu đất tồn đọng, vướng mắc, hiện đã tháo gỡ 670 dự án.
(VNF) - Nền kinh tế trải nghiệm đang trở thành xu hướng lớn dẫn dắt nền kinh tế toàn cầu. Tại Việt Nam, không gian sống hàng hiệu là xu hướng nổi bật trong ngành bất động sản được dẫn dắt bởi các tên tuổi hàng đầu.
(VNF) - Ông Nguyễn Quốc Anh, Phó tổng giám đốc Batdongsan.com.vn, cho rằng năm 2026 sẽ là thời điểm thị trường bất động sản phân hóa rõ nét và đi vào quỹ đạo ổn định hơn.
(VNF) - Hà Nội, ngày 10/12/2025, Công ty Cổ phần Phát triển và Đầu tư Xây dựng VinCons (thành viên Tập đoàn Vingroup) công bố tuyển dụng 100.000 công nhân xây dựng cho các đại dự án trên cả nước. Đây là đợt tuyển dụng có quy mô lớn nhất từ trước đến nay, đánh dấu bước chuyển mình thành doanh nghiệp xây dựng chuyên nghiệp của VinCons, với cơ hội phát triển đột phá cùng các công trình mang tầm vóc quốc tế.
(VNF) - Dù từng được giao hàng loạt khu “đất vàng” để làm đô thị và thương mại nhưng nhiều năm nay BMC liên tục bị nhắc tên nợ thuế, buộc Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh phải áp dụng biện pháp mạnh: ngừng sử dụng hóa đơn. Trong khi đó, loạt dự án lớn của doanh nghiệp tại miền Trung tiếp tục rơi vào tình trạng đình trệ, bỏ hoang kéo dài…
(VNF) - Bộ Tài chính vừa có đề xuất dự thảo mới về quy định tiền sử dụng đất, thuê đất mới nhằm gỡ khó khi thi hành Luật Đất đai.
(VNF) - Khi thị trường bất động sản bước vào giai đoạn tái cơ cấu, dòng vốn bắt đầu chọn lọc hơn và tính pháp lý cùng quỹ đất sạch đang trở thành yếu tố then chốt quyết định sức bật của các doanh nghiệp bất động sản. Từ định hướng đó, Taseco Land đang thể hiện một chiến lược nhất quán: ưu tiên tích lũy quỹ đất sạch, hoàn thiện pháp lý và nâng cao năng lực triển khai. Thay vì tập trung mở rộng bằng mọi giá, doanh nghiệp lựa chọn cách tiếp cận thận trọng nhưng bền vững, qua đó từng bước xây dựng nền tảng cho một chu kỳ phát triển mới.
(VNF) - Với quỹ đất gần 100.000 m², hơn 1.200 căn nhà và dân số tương lai hơn 3.400 người, dự án được xem như “đòn bẩy” đô thị khổng lồ, hứa hẹn làm thay đổi hoàn toàn diện mạo khu vực này.
(VNF) - Cần Giờ được đánh giá là một trong những mô hình lấn biển bền vững nhất hiện nay, không chỉ là "xây dựng", mà là tái sinh một hệ sinh thái.
(VNF) - Căn hộ thương mại tại dự án nhà ở xã hội CT3 Kim Chung (tên thương mại Thăng Long Green City) đang được các môi giới chào bán mức giá từ 48 – 52 triệu đồng/m2, dù chủ đầu tư chưa công bố giá bán.
(VNF) - Sắp "kích hoạt" 245 dự án hạ tầng với tổng vốn đầu tư gần 1,35 triệu tỷ đồng; Hà Nội kêu gọi đầu tư khu đô thị hơn 2.000 tỷ đồng tại Phú Xuyên; Đồng Nai duyệt quy hoạch 250ha trên đỉnh núi Chứa Chan, BIM Land ra mắt tháp đôi Aria Bay... là những tin tức đáng chú ý về thị trường bất động sản ngày 10/12.
(VNF) - UBND Hải Phòng dự kiến khởi công nhiều dự án hạ tầng, giao thông, phát triển đô thị trong năm 2026.
(VNF) - Dự án khu dân cư hơn 367 tỷ đồng tại xã Cổ Đạm với diện tích hơn 31 ha đất ở quy hoạch đồng bộ, tạo bước chuyển lớn cho thị trường bất động sản vùng Bắc Hà Tĩnh. Dự án hứa hẹn thay đổi diện mạo nông thôn mới Kỳ Tây khi hơn 660 lô đất và loạt hạ tầng hiện đại chuẩn bị được triển khai trong 24 tháng tới.
(VNF) - Dự án cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng có tổng mức đầu tư lên đến 11.029 tỷ đồng dự kiến sẽ chính thức thông tuyến vào ngày 19/12.
