Xếp hạng chỉ số công khai ngân sách: Vĩnh Long dẫn đầu, Hải Phòng đứng chót

Liên minh Minh bạch Ngân sách (BTAP), Trung tâm Phát triển và Hội nhập (CDI) và Viện Nghiên cứu Kinh tế & Chính sách (VEPR) vừa công bố chỉ số công khai ngân sách tỉnh 2018 (POBI 2018). Đây là năm thứ hai liên tiếp công bố xếp hạng công khai ngân sách tỉnh.

POBI 2018 bao gồm hai trụ cột: minh bạch công khai ngân sách và sự tham gia của người dân. Năm 2018 là năm đầu tiên khải sát POBI có thêm các yếu tố về sự tham gia.

Điểm xếp hạng minh bạch ngân sách được đánh giá với 65 câu hỏi dành cho trụ cột minh bạch với 9 loại tài liệu, trong đó có 7 tài liệu được quy định bắt buộc phải công khai theo Luật ngân sách nhà nước năm 2015. Đồng thời, khảo sát cũng đánh giá tính đầy đủ, kịp thời, sẵn có và thuận tiện của các tài liệu về ngân sách địa phương.

Kết quả POBI 2018 cho thấy chỉ số trung bình về công khai ngân sách tỉnh đạt 51 điểm trên tổng số 100 điểm quy đổi xếp hạng, cao hơn khá nhiều so với năm 2017 (chỉ số này trong POBI 2017 là 30.5 điểm). Điều này cho thấy mức độ công khai ngân sách nhà nước của 63 tỉnh/thành phố năm 2018 đã cải thiện hơn so với năm 2017.

Có 6 tỉnh lọt vào nhóm công khai đầy đủ (so với năm 2017 là không có tỉnh nào) gồm: Vĩnh Long (90.52 điểm), Bà Rịa - Vũng Tàu (85.91 điểm), Đà Nẵng (83.09 điểm), Vĩnh Phúc (82.05 điểm), Quảng Nam (76.68 điểm) và Hậu Giang (76.66 điểm).

Có 27 tỉnh công khai tương đối; 21 tỉnh công khai chưa đầy đủ và chỉ có 9 tỉnh thuộc nhóm công khai ít. Khác với năm 2017, không còn tỉnh nào có điểm số POBI bằng 0. Điều này cho thấy đã có một sự dịch chuyển đáng kể trong việc tuân thủ công khai ngân sách trên cấp độ toàn quốc.

Tuy nhiên, vẫn còn 32 tỉnh thành nằm dưới mức xếp hạng trung bình, đứng đầu nhóm này là Hà Nội (49.72 điểm) và TP. HCM (48.98 điểm). Dù có nỗ lực rõ rệt nhưng vẫn còn khoảng 50% tỉnh thành cần tuân thủ và cải thiện mức độ công khai minh bạch ngân sách tỉnh.

Như vậy, xếp theo 7 vùng địa lý trên cả nước, Cao Bằng (74.60 điểm), Vĩnh Phúc (82.05 điểm), Quảng Trị (67.43 điểm), Đà Nẵng (83.09 điểm), Kon Tum (61.29 điểm), Bà Rịa - Vũng Tàu (85.91 điểm) và Vĩnh Long (90.52 điểm) là các tỉnh có số điểm POBI đứng đầu mỗi vùng.

Đồng Bằng Sông Cửu Long là vùng có điểm POBI trung bình cao nhất cả nước, đạt 58.72 điểm, cao hơn mức trung bình của cả nước (50.07 điểm). Trong khi đó khu vực được kỳ vọng là có số điểm POBI cao là vùng Đồng bằng sông Hồng lại có số điểm trung bình thấp thứ 4 trong 7 vùng địa lý, chỉ đạt 50.16 điểm.

Về mức độ tham gia của người dân, kết quả khảo sát POBI 2018 cho thấy, các tỉnh ít tạo cơ hội cho người dân tham gia vào quản lý ngân sách tại địa phương. Có 63/63 cổng thông tin điện tử của các tỉnh đều có thư mục hỏi đáp và email liên hệ.

Tuy nhiên, mức độ phản hồi của các Sở tài chỉnh của các tỉnh đối với người dân rất thấp. Có 3/63 tỉnh có phản hồi câu hỏi của nhóm 17 nghiên cứu qua mục hỏi đáp, 6/63 tỉnh trả lời yêu cầu cung cấp thông tin của nhóm nghiên cứu qua email.

CDI và VEPR khuyến nghị khuyến nghị các tỉnh cần cần chủ động trong việc phản hồi các câu hỏi của người dân về ngân sách. Xây dựng và công bố quy chế nội bộ về quy trình cung cấp thông tin theo như quy định của Luật tiếp cận thông tin.

“Ngoài chuyên mục hỏi đáp và email thì các Sở Tài chính tỉnh có thể sử dụng các mạng xã hội như facebook để tăng cường tương tác, trao đổi giữa người dân và Sở Tài chính/UBND tỉnh”, hai đơn vị này khuyến nghị.