10 năm sau thảm hoạ sóng thần và cách Nhật Bản phục hồi 'vùng đất chết'
Khánh Lê -
09/03/2021 11:48 (GMT+7)
(VNF) - 10 năm sau đại thảm họa sóng thần, chính phủ Nhật Bản đã chi 280 tỷ USD cho việc tái thiết và có kế hoạch tiếp tục chi 14 tỷ USD trong giai đoạn 2021-2025 để hỗ trợ quá trình hồi phục của các tỉnh bị ảnh hưởng.
Sự kiện gây chấn động thế giới
Người dân Nhật Bản hẳn chưa thể quên thảm hoạ kép ập đến sáng 11/3/2011, một trận động đất mạnh 9 độ richter làm rung chuyển cả bờ biển Đông Bắc, đồng thời gây ra trận sóng thần khổng lồ, cao tới 40m.
Đây được xem là trận động đất lớn nhất Nhật Bản và nằm trong danh sách những trận động đất lớn nhất thế giới, đánh thẳng vào tỉnh Fukushima thuộc vùng Tohoku.
Các chuyên gia xác định nguyên nhân là do sự dịch chuyển của mảng kiến tạo Thái Bình Dương và mảng Bắc Mỹ tại rãnh Nhật Bản. Theo thời gian, sự liên kết của 2 mảng kiến tạo bị đứt gãy khiến đáy biển bị sạt lở nghiêm trọng tạo ra động đất lớn 9 độ richter.
Hình ảnh hoang toàn của thành phố Minamisanriku được chụp lại ngày 15/3/2011.
Theo đó, chỉ 1 giờ sau khi trận động đất xảy ra, những cơn sóng thần lớn bắt đầu kéo đến, san phẳng gần như tất cả các thị trấn ven biển. Mực nước sóng thần cao nhất lên đến 40m tương đương với tòa nhà cao 13 tầng.
Chưa dừng lại ở cơn địa chấn động đất và sóng thần dữ tợn, người dân Fukushima lại một lần nữa phải nghe tin dữ khi chính quyền Nhật Bản ban bố “tình trạng khẩn cấp điện hạt nhân” ngay trong đêm cùng ngày.
Nhà máy điện hạt nhân Fukushima I, do tổng công ty Điện lực Tokyo (TEPCO) phụ trách, được cho là nơi xảy ra sự cố rò rỉ vật chất có tính phóng xạ.
Theo lời người dân nơi đây kể lại, sáng 11/3 thời tiết vô cùng yên bình khiến chẳng ai nghĩ chỉ sau vài giờ đồng hồ, cả tỉnh Fukushima trở thành đống đổ nát bi thương chìm ngập trong nước.
Tổn thất vô cùng lớn
Sự kiện thảm hoạ này đã làm hơn 19.000 người thiệt mạng, 2.500 người mất tích, phá hủy 122.000 ngôi nhà, cuốn trôi nhiều tài sản quan trọng, quý giá.
Hơn nữa, nhiều ngôi làng, thị trấn cũng bị xoá sổ khiến người dân phải rời bỏ quê hương mang theo nỗi đau cùng cực vì mất người nhà vĩnh viễn.
Việc nhà máy điện hạt nhân bị nổ và rò rỉ phóng xạ đã khiến môi trường bị ảnh hưởng nặng nề, bao gồm cả việc ô nhiễm đến nguồn nước và thức ăn.
Người dân sống trong bán kính 20km quanh nhà máy điện hạt nhân Fukushima và ở những nơi có nồng độ phóng xạ cao, với tổng diện tích đến 1.150 km2, buộc phải di dời. Nhiều người chuyển hẳn đến các tỉnh, thành khác.
Sự hoang tàn khi cơn sóng thần đi qua tại Nhật Bản.
Thậm chí, sau 10 năm thảm hoạ, những khu phố gần nhà máy điện Fukushima I dường như bị bỏ hoang hoàn toàn. Những chiếc ô tô, xe máy, nhà cửa giờ đây đã bị phủ lấp bởi cây cỏ, rong rêu. Cùng với đó là sự di cư của hơn 73.000 người tại vùng này do ảnh hưởng của rò rỉ hạt nhân.
Hiện nay, lệnh di tản bắt buộc đã được dỡ bỏ ở nhiều nơi. Phạm vi cấm tiếp cận ở khu vực xung quanh nhà máy điện hạt nhân Fukushima giảm xuống còn 337 km2. Thế nhưng, chỉ khoảng 1.100 người quay về
Bất chấp các khoản tài chính được rót vào để cải tạo cơ sở hạ tầng và ngăn những thiệt hại tương tự xảy ra trong tương lai, vô số lô đất trống vẫn nằm rải rác khắp thành phố.
Ông Takeshi Kanno, một cư dân 71 tuổi ở Rikuzentakata, mất nhà trong trận sóng thần năm 2011 chia sẻ: "10 năm là quãng thời gian quá dài. Tôi chứng kiến nhiều người qua đời mà không kịp xây lại mái ấm của mình".
Một chủ doanh nghiệp chế biến thủy sản trong khu vực cũng cho biết: "Không ai khác muốn trở lại. Vài năm qua, họ đã chuyển đi và tạo lập cuộc sống mới ở những nơi khác".
Người dân cùng chính phủ khắc phục
Bên trong nhà máy Fukushima vẫn không thể có sự tồn tại của con người. Các nhà khoa học chỉ kiểm định, phân tích dựa vào robot. Ở một số khu vực bên trong nhà máy điện hạt nhân này robot vẫn không thể hoạt động vì lượng hạt nhân rò rỉ ở mức quá cao.
Tuy nhiên, qua thời gian, vấn đề nồng độ phóng xạ ở Fukushima đang dần được cải thiện. Hầu hết người dân trở lại quê hương để xây dựng cuộc sống cũng đang ổn định, tăng gia sản xuất.
Các gia đình nơi đây luôn có một thiết bị đo nồng độ phóng xạ trong cửa hàng hoặc nhà riêng để đảm bảo sức khoẻ cũng như theo dõi cụ thể.
Một cửa hàng bán thực phẩm sạch tại thị trấn Onagawa.
Thị trấn Onagawa, tỉnh Miyagi được xem là nơi phục hồi nhanh và mạnh mẽ nhất trong số những địa điểm chịu ảnh hưởng của trận thảm hoạ kép. Từ con đường lát gạch nâu đỏ với hai hàng cây xanh mát, nhà ga hiện đại và đường bờ biển sạch sẽ, các cửa hiệu, nhà hàng mọc lên san sát nhau hứa hẹn sẽ hấp dẫn du khách để phát triển ngành du lịch.
Ông Masanori Takahashi, Chủ tịch Phòng thương mại Onagawa, cho biết số thành viên của tổ chức giảm từ 445 hồi trước thảm họa xuống còn 311. Tuy nhiên, con số dần tăng lên khi ngày càng nhiều doanh nghiệp được thành lập.
Tập đoàn sản xuất ô tô lớn Toyota cũng đã xây dựng kế hoạch biến khu vực Đông Bắc Nhật Bản thành khu vực có nền công nghiệp ô tô lớn thứ 3 trong nước. Toyota cũng đã xây dựng các nhà máy vệ tinh chạy dài từ phía bắc của tỉnh Fukushima tới phía nam của tỉnh Miyagi.
Về phía chính phủ, các quan chức Nhật Bản cam kết xây dựng lại khu vực Đông Bắc và đã đạt được thành công nhất định với vô số công trình xây dựng được hoàn thành. Nhà nước cũng đưa ra các gói hỗ trợ cho những khu vực nông thôn chịu ảnh hưởng từ thảm họa 2011, để họ xây dựng lại cơ sở hạ tầng nhằm thúc đẩy hồi phục kinh tế.
Nhờ làn sóng đầu tư, Miyagi, Iwate và Fukushima - ba tỉnh chịu ảnh hưởng nặng nề nhất trong thảm họa - đạt tăng trưởng hơn 10% so với thời kỳ trước thảm hoạ.
Thị trấn Onagawa, tỉnh Miyagi phục hồi nhanh chóng sau thảm họa năm 2011.
Cụ thể, đã có 280 tỷ USD được chi cho việc tái thiết, bao gồm dọn dẹp đống đổ nát, xây dựng lại cơ sở hạ tầng và hỗ trợ nạn nhân.
Chính phủ Nhật Bản có kế hoạch tiếp tục chi 14 tỷ USD trong giai đoạn 2021-2025 để hỗ trợ quá trình hồi phục của các tỉnh bị ảnh hưởng.
Bên cạnh đó, Nhật Bản cho rằng việc phục hồi cả một vùng "đất chết" cũng phụ thuộc không ít vào thế hệ trẻ. Theo đó, việc giáo dục người trẻ để đối mặt với thảm hoạ cũng được chú trọng. Nhiều học sinh, sinh viên cũng lựa chọn nghiên cứu phương thức ứng phó với thảm họa tự nhiên để trang bị kiến thức cho mình.
(VNF) - Do nhu cầu leo thang từ các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza cùng xu hướng gia tăng chi tiêu quốc phòng của nhiều quốc gia, doanh thu từ bán vũ khí và dịch vụ quân sự của các tập đoàn quốc phòng lớn trên thế giới đã tăng 5,9% trong năm ngoái, theo báo cáo công bố ngày 1/12 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI).
(VNF) - Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thực hiện một loạt lệnh ân xá và giảm án mang tính chất phi truyền thống, mở rộng từ những chính khách đến các doanh nhân và tỷ phú có tầm ảnh hưởng trong các lĩnh vực kinh tế mới như tiền điện tử. Gây chú ý cả về khía cạnh pháp lý lẫn tác động tài chính.
(VNF) - Ngày 30/11, cử tri Thụy Sĩ đã bác bỏ sáng kiến thu thuế thừa kế 50% đối với giới tỷ phú. Kết quả này có tác động trực tiếp tới niềm tin nhà đầu tư và môi trường kinh tế Thụy Sĩ.
(VNF) - Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) khẳng định lập trường nghiêm ngặt với tiền điện tử, nhấn mạnh kinh doanh tài sản kỹ thuật số là bất hợp pháp trong phạm vi lãnh thổ nước này. Cơ quan này cũng cảnh báo nguy cơ các stablecoin tiềm ẩn rủi ro tài chính và khả năng bị lợi dụng cho các hoạt động phi pháp như rửa tiền, huy động vốn gian lận và chuyển vốn xuyên biên giới bất hợp pháp.
(VNF) - Hoạt động sản xuất của Trung Quốc cải thiện nhưng vẫn thu hẹp trong tháng 11, kéo dài chuỗi suy giảm lên mức kỷ lục khi nền kinh tế tiếp tục đối mặt với đà giảm tốc.
(VNF) - Chính phủ Indonesia triển khai chiến dịch quy mô lớn nhằm đóng cửa khoảng 1.400 mỏ vàng trái phép tại Vườn quốc gia Halimun Salak. Đánh dấu một trong những chiến dịch mạnh tay nhất của quốc đảo trong nhiều năm với lĩnh vực tài nguyên khoáng sản.
(VNF) - Khi mới 16 tuổi, Zames Chew bỏ ra 23 USD (khoảng 600.000 đồng) mua một tên miền trên Internet - quyết định ngẫu hứng mà chính anh không ngờ sẽ trở thành nền tảng cho sự nghiệp sau này. 9 năm trôi qua, khoản đầu tư nhỏ ấy đã dẫn đường để chàng trai 26 tuổi xây dựng Repair.sg, doanh nghiệp sửa chữa - dọn dẹp quy mô với doanh thu khoảng 1,3 triệu USD (33 tỷ đồng) mỗi năm.
(VNF) - Thị trường toàn cầu ghi nhận nhiều biến động trước kỳ vọng Fed hạ lãi suất. Trên thị trường tiền điện tử, Bitcoin phục hồi nhẹ nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro, gây thiệt hại hàng tỷ USD cho TT Trump. Thế giới cũng rung chuyển sau vụ cháy chung cư nghiêm trọng ở Hong Kong, phơi bày cuộc khủng hoảng nhà ở và BĐS trầm trọng ở Trung Quốc.
(VNF) - Các hãng hàng không Trung Quốc ra thông báo sẽ hủy hơn 900 chuyến bay tới Nhật Bản trong tháng 12, do căng thẳng ngoại giao giữa hai nước. Sự kiện này gây áp lực lớn lên các sân bay tại Nhật Bản, đồng thời tác động mạnh tới du lịch và kinh tế Tokyo với thiệt hại ước tính 1,2 tỷ USD.
(VNF) - Nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga Rosneft ngày 28/11 cho biết lợi nhuận ròng từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 70% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 277 tỷ rúp (tương đương 3,57 tỷ USD), trong bối cảnh lãi suất cao, giá dầu giảm và đồng rúp mạnh hơn.
(VNF) - Giá bạc vượt mốc lịch sử khi chạm ngưỡng 55 USD/ounce, đánh dấu một giai đoạn tăng nóng hiếm thấy trên thị trường kim loại quý. Diễn biến này vừa phản ánh tình trạng thiếu hụt nguồn cung kéo dài, vừa cho thấy dòng vốn lớn tiếp tục đổ vào thị trường, củng cố kỳ vọng bạc sẽ bước vào chu kỳ tăng giá mạnh mẽ và bền vững trong nhiều năm tới.
(VNF) - Một gia đình Canada đã mất 1,6 triệu USD Bitcoin sau khi bị một nhóm nghi phạm đột nhập, trói giữ và cưỡng ép suốt nhiều giờ. Vụ việc không chỉ thu hút sự chú ý về mức độ bạo lực mà còn phản ánh xu hướng gia tăng các tấn công nhắm vào chủ sở hữu crypto, cảnh báo rủi ro với tài sản kỹ thuật số.
(VNF) - Thụy Sĩ từ lâu đã được xem là thiên đường của giới siêu giàu, nơi 300 cư dân giàu nhất sở hữu tổng tài sản lên tới 850 tỷ franc Thụy Sĩ (tương đương hơn 1.000 tỷ USD), theo tạp chí kinh doanh Bilanz. Tuy nhiên, vào ngày 30/11 tới, cử tri nước này sẽ bỏ phiếu về một loại thuế thừa kế mới đang gây chấn động trong cộng đồng tài phiệt.
(VNF) - CEO OpenAI Sam Altman muốn dùng AI để chữa ung thư, tỷ phú Elon Musk nói robot AI sẽ xóa đói giảm nghèo, còn Trung Quốc lại đặt mục tiêu thực tế hơn: vận hành các nhà máy tốt hơn bằng AI.
(VNF) - Airbus thông báo triệu hồi khẩn cấp trên toàn cầu 6.000 máy bay dòng A320 nguy cơ lỗi phần mềm do liên quan đến bão từ khiến dữ liệu điều khiển bay bị sai lệch.
(VNF) - Indonesia được cho là đang phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm đưa cái gọi là điều khoản “thuốc độc” vào một thỏa thuận thương mại thuế quan đang được hai bên đàm phán, hãng tin Financial Times dẫn nguồn tin am hiểu quá trình thảo luận cho hay.
(VNF) - Gần 1/4 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc báo cáo lỗ ròng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, ghi nhận tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2002, trong bối cảnh công suất dư thừa và nhu cầu nội địa tiếp tục yếu ớt.
(VNF) - Cổ phiếu China Taiping Insurance Holdings từng lao dốc 8% trong phiên 27/11, khi lo ngại về khoản bảo hiểm hơn 200 triệu USD cho khu chung cư Hồng Kông – nơi xảy ra vụ hỏa hoạn khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và gần 300 người mất tích.
(VNF) - Giá cổ phiếu tăng nhẹ trong bối cảnh kỳ vọng ngày càng lớn về việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể cắt giảm lãi suất ngay trong tháng tới. Đồng USD giảm so với hầu hết các đồng tiền chủ chốt, ngoại trừ yên Nhật – đồng tiền vẫn đang được theo dõi sát sao khi thị trường cân nhắc khả năng Tokyo nâng lãi suất trước cuối năm.
(VNF) - Năm 2024, giá đất trung bình ở Hồng Kông là khoảng 1,2 tỷ đồng/m2, cao nhất thế giới. Giá nhà quá cao khiến nhiều người phải sống trong các căn hộ chật hẹp giống như quan tài, hoặc đăng ký thuê nhà ở xã hội từ khi còn học cấp 3.
(VNF) - Truyền thông Mỹ đưa tin Apple sắp có biến động lớn, khi CEO lâu năm Tim Cook có thể rời vị trí sớm nhất là vào đầu năm tới. Ứng cử viên sáng giá nhất cho vị trí kế nhiệm ông đã lộ diện.
(VNF) - Bất động sản Trung Quốc đang đối mặt với sóng gió mới khi China Vanke, từng được xem là “đại bàng” của ngành, lần đầu tiên đề xuất hoãn thanh toán trái phiếu trong nước. Động thái này khiến nhà đầu tư lo ngại về thanh khoản của Vanke và mức độ hỗ trợ từ chính phủ trong bối cảnh thị trường bất động sản suy yếu.
(VNF) - Vụ cháy bùng phát và lan rộng tại một khu chung cư ở Hong Kong chiều 24/11 khiến ít nhất 13 người thiệt mạng và nhiều người khác bị thương. Giới chức Hong Kong cho biết số người mắc kẹt bên trong các tòa nhà hiện vẫn chưa được xác định.
(VNF) - Hãng xe Great Wall Motor (GWM) của Trung Quốc đang đặt mục tiêu sản xuất 300.000 xe mỗi năm vào năm 2029 tại châu Âu, nơi công ty đang tìm kiếm địa điểm xây dựng nhà máy ô tô đầu tiên trong nỗ lực khôi phục doanh số bán hàng đang sụt giảm tại khu vực.
(VNF) - Do nhu cầu leo thang từ các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza cùng xu hướng gia tăng chi tiêu quốc phòng của nhiều quốc gia, doanh thu từ bán vũ khí và dịch vụ quân sự của các tập đoàn quốc phòng lớn trên thế giới đã tăng 5,9% trong năm ngoái, theo báo cáo công bố ngày 1/12 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI).
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.