9 tháng: BIDV thu 1 tỷ USD từ phái sinh

Trao đổi riêng với VietnamFinance, bà Võ Diệu Thuý, Phó Giám đốc Ban Kinh doanh Vốn và Tiền tệ BIDV cho biết, chỉ tính riêng trong 9 tháng đầu năm 2018, ngân hàng đạt mức kỷ lục gần 1 tỷ USD doanh số giao dịch hoán đổi tiền tệ chéo (CCS) USD/VND.

Cùng đó, BIDV còn là đơn vị đầu tiên trong hệ thống tổ chức tín dụng cung ứng giao dịch quyền chọn giá cả hàng hóa mặt hàng dầu diesel tại Việt Nam.

Theo bà Thuý, năm 2018, BIDV nổi lên với một loạt giao dịch điển hình, phát triển sản phẩm mới đem lại hiệu quả cao cho khách hàng bao gồm phái sinh tỷ giá, lãi suất và giá hàng hoá.

Cụ thể, với sản phẩm CCS phòng ngừa rủi ro tỷ giá, đã giúp khách hàng tiết kiệm chi phí so với vay tiền đồng rất lớn. Đơn cử, một tổng công ty có nguồn thu ngoại tệ khi xuất khẩu, được phép vay cả USD lẫn VND tại ngân hàng đã mua sản phẩm này từ BIDV với giá 100 triệu USD.

Tận dụng lợi thế chênh lệch lãi suất giữa “đô – đồng”, ngân hàng đã giúp doanh nghiệp giảm chi phí. Thay vì, nếu vay tiền đồng, lãi suất lên tới 5% - 6%/năm nhưng thông qua sản phẩm này, doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vượt trội khi mức lãi suất vay chỉ trên 4%/năm.

“Nhờ đó, doanh nghiệp xuất khẩu cạnh tranh tốt hơn, mang được ngoại tệ nhiều hơn về cho đất nước; đồng thời, ngân hàng cũng nâng cao tính cạnh tranh trong hoạt động tín dụng”, bà Võ Diệu Thuý nói với VietnamFinance.

Một sản phẩm chủ lực khác mà BIDV cung ứng nổi bật thời gian qua là hoán đổi giá cả hàng hoá. Ví dụ, một doanh nghiệp sản xuất lon bia, vỏ bia, phải nhập khẩu kim loại đồng. Do biến động giá đồng nên nếu tăng, sẽ ảnh hưởng đến chi phí sản xuất; do vậy, BIDV đã dùng sản phẩm hoán đổi giá cả hàng hoá để cố định giá đồng giúp doanh nghiệp, bởi hợp đồng đã ký nhưng giá lại thả nổi. Ở sản phẩm này, trong trường hợp giá đồng tăng, BIDV sẽ bù phần tăng cho doanh nghiệp; ngược lại, giá giảm, doanh nghiệp sẽ trả lại phần chênh lệch bằng với mức giá mà BIDV đã chốt vào ngày hai bên ký hợp đồng.

Riêng với phái sinh xăng, dầu diesel, gas, khí mà các công ty nhập khẩu, ví dụ với hàng không, họ phải nhập khẩu xăng dầu cho máy bay, BIDV cũng triển khai mạnh mẽ. Đây là mảng thu lớn với phái sinh của ngân hàng, chi phí nhập khẩu xăng dầu hàng không rất lớn, chiếm tới trên vài chục phần trăm so với tổng chi phí.

Xăng dầu vẫn chưa được cung ứng dịch vụ phái sinh tiền tệ, giá cả đầy đủ

Trong một diễn biến có liên quan đến phái sinh thị trường xăng dầu hiện nay, một nguồn tin của VietnamFinance cho biết, các bộ ngành liên quan như Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước đang từng bước triển khai nghiệp vụ phái sinh với thị trường này.

Trên thực tế, tại Nghị định 83/2014/NĐ – CP ngày 3/9/2014 của Chính phủ có ghi: “Được áp dụng các công cụ, nghiệp vụ phái sinh phù hợp với thông lệ quốc tế để giao dịch, mua bán xăng dầu” (khoản 6 điều 9).

Tuy nhiên, từ khi ban hành nghị định đến nay, hầu như không có động thái nào từ cơ quan quản lý cho đến doanh nghiệp trong việc triển khai nghiệp vụ phái sinh đối với kinh doanh xăng dầu.

Do đó, Nhà nước đang có lộ trình giao cho một số bộ, ngành, nhóm tư vấn nghiên cứu để ban hành các văn bản tạo hành lang pháp lý cho hoạt động này.

Do nghiệp vụ phái sinh liên quan mật thiết đến thị trường tài chính, đặc biệt là ngân hàng nên một số đơn vị nghiệp vụ như Vụ Chính sách tiền tệ, Viện Chiến lược ngân hàng (Ngân hàng Nhà nước)  đang phối hợp với một số đơn vị liên quan của bộ ngành khác nghiên cứu chương trình này.

Qua tìm hiểu, các đơn vị kinh doanh xăng dầu lớn như Petrolimex cũng đang muốn thị trường cung cấp các sản phẩm phái sinh để bảo hiểm rủi ro giá, tỷ giá trong nhập khẩu xăng xầu.

Petrolimex từng thành lập một đơn vị chuyên thực hiện nghiệp vụ phái sinh nhưng do không có văn bản pháp lý quy định chi tiết nên không dám triển khai; nhất là sau khi xảy ra vụ Jetstar Pacific tổn thất 31,2 triệu USD vào năm 2008 do triển khai nghiệp vụ phái sinh giá nhập khẩu xăng dầu khi hệ thống luật pháp chưa cụ thể và rõ ràng.

Theo ông Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế độc lập, triển khai thị trường phái sinh đối với các nghiệp vụ kinh doanh xăng dầu là cần thiết và ngân hàng chính là các định chế có thể giải quyết đầu ra cho các sản phẩm dạng này.

Ông Long cho rằng, mô hình của nghiệp vụ này nên là thành lập sàn giao dịch chính thức; kèm theo đó là các sản phẩm phái sinh từ hàng hoá cho đến tỷ giá, lãi suất do các ngân hàng tư vấn và cung ứng.

“Để có thể vận hành được nghiệp vụ phái sinh xăng dầu, cần phải ban hành một nghị định chính thức. Trước đó phải tổ chức hội thảo, lấy ý kiến đóng góp. Sau khi có nghị định, sẽ tiến hành tập huấn rồi áp dụng thí điểm, tiến tới áp dụng đồng loạt”, ông Ngô Trí Long nói với VietnamFinance.