Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: 'Đặc khu kinh tế là sân chơi mới với thể lệ mới'

Trao đổi với báo chí về dự án Luật Đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KHĐT) Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, cần phải có tư duy và tầm nhìn dài hạn, táo bạo và đột phá để phát triển mô hình này.

"Đây là một cuộc chơi, nếu chúng ta không tham gia thì sẽ thua thiệt. Trung Quốc làm thành công từ nhiều năm nay nhưng bây giờ họ vẫn liên tục đổi mới", Bộ trưởng Dũng nói.

Theo ông Nguyễn Chí Dũng, hiện nay trên thế giới có khoảng 4.500 các loại đặc khu kinh tế của hơn 140 nước. Bộ KHĐT đã nghiên cứu 13 mô hình tương đồng với Việt Nam để thấy được những thành công và thất bại, trong đó có thể chế mà Viêt Nam đang tạo dựng. Dự án Luật Đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt được thiết kế trình Quốc hội kỳ họp lần này gồm những thể chế ngang bằng hoặc hấp dẫn hơn so với các nước.

Về sự cần thiết phải xây dựng các khu kinh tế hành chính đặc biệt, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, các đặc khu sẽ tạo ra sân chơi mới, một thể lệ mới nhằm đón nhận, thu hút làn sóng đầu tư đang dịch chuyển mạnh mẽ trên thế giới hiện nay.

"Đây là cơ hội cho Việt Nam đón nhận làn sóng đầu tư lớn. Chủ trương đã có, bây giờ cần phải được luật hóa để nhanh chóng thành lập các khu đơn vị hành chính đặc biệt nhằm tạo ra những thể chế tốt nhất, vượt trội so với hệ thống pháp luật trong nước, thậm chí cạnh tranh được với các nước trong khu vực và quốc tế", ông Dũng nhấn mạnh.

"Đây là thời cơ tốt nhất để tổng kết, đánh giá và đưa ra một mô hình và tạo ra một thể chế mới để đón nhận và thu hút một làn sóng đầu tư, tạo nên các cực tăng trưởng mạnh mẽ, đột phá, tạo bạo để có thể đóng góp nhiều hơn nữa cho nền kinh tế, tạo động lực, lôi kéo và sức lan tỏa cho cả nước phát phát triển. Chính phủ kỳ vọng khi tạo ra được thể chế mới và cạnh tranh này thì sẽ thu hút được nguồn lực đầu tư phát triển tự do, cạnh tranh trong khuôn khổ Hiến pháp", ông nói thêm.

Liên quan đến các nội dung đang gây tranh luận trong dự thảo luật này, Bộ trưởng cho hay Việt Nam đã chủ động đưa ra và tạo dựng các đặc khu kinh tế để thu hút, đón nhận và hấp thụ một cách hiệu quả nhất từ làn sóng đầu tư trong và ngoài nước. "Khi đã chủ động thì chúng ta phải biết mình muốn gì và phải biết được nhà đầu tư cần gì. Chúng ta nên đưa ra những cái nhà đầu tư cần và thể chế có thể cho phép, chứ không đi theo cách tiếp cận chúng ta có cái gì thì cho nhà đầu tư cái đấy", Bộ trưởng Dũng lưu ý.

Chẳng hạn, để dành quyền tự chủ cho đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt hiện có 2 phương án. Thứ nhất là không tổ chức UBND và HĐND, không trái hiến pháp, phù hợp với tình hình thực tế hiện nay, làm sao dành quyền tự chủ, chịu trách nhiệm, thẩm quyền trong điều hành hàng ngày của trưởng đơn vị.

Tuy nhiên, ông Dũng cho rằng, khi uỷ quyền nhiều, phân cấp, phân quyền nhiều cho trưởng đặc khu thì phải có cơ chế giám sát đi kèm. Ban soạn thảo, Chính phủ cũng đã tính đến phải có giám sát từ UBND cấp tỉnh, HĐND tỉnh, giám sát từ các Bộ ngành T.Ư của Chính phủ theo ngành dọc và theo chiều ngang để có cơ chế giám sát lại các cơ quan của đơn vị kinh tế hành chính đặc biệt này và trưởng đơn vị hành chính đặc biệt.

Dự thảo Luật Đơn vị hành chính-kinh tế đã chính thức được trình ra Quốc hội. Tuy nhiên, theo kế hoạch, tại kỳ họp này chỉ mới lấy ý kiến để hoàn thiện, dự kiến thông qua tại kỳ họp sau.