Trả lời ý kiến của đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định không có việc điều hành giá điện gây ra thua lỗ cho ngành điện. "Bộ Công Thương với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước, thực hiện ba chức năng cơ bản gồm: thứ nhất là quy hoạch và kế hoạch; thứ hai là cơ chế chính sách; thứ ba là thanh tra, kiểm tra", ông nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng khẳng định rằng trong việc xây dựng và tham mưu các cơ chế, chính sách, đặc biệt là chính sách giá điện, đã tuân thủ đúng quy định của pháp luật hiện hành, nhất là Luật Điện lực và Luật Giá.
"Điện là một trong những mặt hàng phải bảo đảm ổn định giá theo chỉ đạo của Nhà nước. Hiện nay, EVN là đơn vị duy nhất có chức năng mua bán và cung ứng điện, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. EVN phải mua điện theo cơ chế giá thị trường nhưng đầu ra phải đảm bảo ổn định giá", Bộ trưởng cho hay.
Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương, giá điện có tác động rất lớn đến các ngành sản xuất khác. "Chênh lệch giữa giá mua vào và giá bán ra của EVN khoảng từ 208-216 đồng/kWh", ông nói.
Ông Diên cũng cho biết để đảm bảo EVN không bị lỗ trong tương lai, ngành Công Thương đang tham mưu cho Chính phủ sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện Luật Điện lực, dự kiến trình Quốc hội trong kỳ họp tháng 10 tới.
"Việc sửa đổi này sẽ hướng tới việc xóa bỏ việc bù chéo giữa các đối tượng và khách hàng sử dụng điện, đồng thời đảm bảo tính đúng, tính đủ, và tính hết giá thành điện năng, bao gồm giá sản xuất điện và giá điều độ vận hành hệ thống điện để đảm bảo khách quan", ông Diên nói.
Hiện tại, Chính phủ đã quyết định đưa Trung tâm điều độ A0 về trực thuộc Bộ Công Thương để đảm bảo sự minh bạch và công bằng trong việc điều độ vận hành hệ thống điện. Ngoài ra, Chính phủ cũng đã ban hành nghị định về mua bán điện trực tiếp đối với các khách hàng lớn và sắp ban hành nghị định về khuyến khích phát triển điện mặt trời mái. "Điều này sẽ dần hoàn thiện thị trường điện của chúng ta", Bộ trưởng nhấn mạnh.
Hiện nay, thị trường phát điện cạnh tranh và thị trường mua buôn điện cạnh tranh đã hoạt động tương đối tốt, còn thị trường bán lẻ điện cạnh tranh sẽ tiếp tục được nghiên cứu và hoàn thiện trong dự thảo Luật Điện lực và các quy định hiện hành.
Tạo điều kiện việc bán lại điện mặt trời áp mái
Liên quan đến vấn đề tạo điều kiện cho các hộ gia đình được bán lại nguồn điện dôi dư từ các hệ thống điện mặt trời áp mái của đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, việc mua điện dôi dư từ mặt trời áp mái đang được Chính phủ xem xét và sẽ sớm ban hành chính sách khuyến khích phát triển năng lượng này.
"Để đảm bảo an toàn và ổn định cho hệ thống điện, trong cơ cấu nguồn điện, điện mặt trời và điện gió chỉ nên chiếm khoảng 20 - 25% tổng công suất, đóng vai trò là nguồn bổ sung trong giờ cao điểm. Điều này phù hợp với năng lực kỹ thuật và kinh tế của đất nước, vì nếu tỷ lệ nguồn điện này vượt mức 75 - 80% sẽ gây ra rủi ro lớn cho hệ thống điện", Bộ trưởng nêu.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng cho biết trong thời gian qua, theo Quy hoạch điện VII điều chỉnh và Quy hoạch điện VIII, Chính phủ đã quy định tổng công suất đặt của hệ thống đến năm 2030 là 150.589mWh, trong đó điện mặt trời và điện gió chiếm khoảng 27% - đây đã là mức cao. Tuy nhiên, nhiều địa phương và cử tri mong muốn phát triển mạnh mẽ hơn nguồn điện mặt trời, đặc biệt là điện mặt trời áp mái tại các tỉnh phía Nam và Nam Trung Bộ.
"Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công Thương xây dựng và ban hành nghị định phát triển điện mặt trời áp mái, trong đó quy định Nhà nước sẽ mua tối đa 20% công suất đặt của mỗi công trình, vừa để tăng tỷ lệ năng lượng tái tạo trong cơ cấu nguồn điện, vừa khuyến khích đầu tư từ người dân và giảm bớt đầu tư từ Nhà nước", ông Diên cho hay.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Công Thương cũng nêu rõ: "Chúng ta cũng phải đối mặt với thách thức và rủi ro lớn trong việc đảm bảo an toàn cho hệ thống điện nếu quá nhiều năng lượng tái tạo được đưa vào mà không có sự cân đối với các nguồn điện ổn định khác".
Vì vậy, mặc dù tiếp thu ý kiến từ các địa phương và người dân, Bộ trưởng lưu ý phải cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố kỹ thuật để không chỉ đáp ứng nhu cầu mà còn đảm bảo an toàn cho hệ thống điện. "Ngay cả khi quy định mức 20% công suất đặt cho điện mặt trời áp mái, chúng tôi cũng đề xuất các cơ chế và điều kiện ràng buộc cần thiết để tránh việc trục lợi chính sách và ngăn chặn tình trạng gây sập hệ thống điện", ông nhấn mạnh.