Châu Âu không còn xa hoa
Cuộc sống tại châu Âu từ lâu vốn là niềm mong ước của nhiều người với sự xa hoa và giàu có. Thế nhưng, người dân châu Âu đang phải đối mặt với một hiện thực phũ phàng, một thực tế mà họ chưa từng trải qua trong nhiều thập kỷ gần đây. Đó là họ đang trở nên nghèo hơn.
Người Pháp đang ăn ít gan ngỗng và uống ít rượu vang đỏ hơn. Người Tây Ban Nha không dám phung phí dầu ô liu. Người Phần Lan được khuyến khích sử dụng phòng xông khô vào những ngày nhiều gió để tiết kiệm năng lượng. Tại Đức, lượng tiêu thụ thịt và sữa đã giảm xuống mức thấp nhất trong ba thập kỷ qua trong khi thị trường thực phẩm hữu cơ cũng lao dốc dù từng bùng nổ ở những năm trước. Người Đức đang dần chuyển từ thịt bò, thịt bê sang sử dụng những loại thịt rẻ hơn như thịt gia cầm.
Nước Ý cũng không khá khẩm hơn là bao. Vào hồi tháng 5, bộ trưởng Bộ phát triển kinh tế Ý, Adolfo Urso đã phải triệu tập một cuộc họp khẩn để bàn về kế hoạch điều chỉnh giá mì ống sau khi mặt hàng chủ lực này có giá tăng gấp 2 lần so với tỷ lệ lạm phát quốc gia.
Người dân “ngấm đòn”
Tình trạng khó khăn hiện tại của châu Âu không phải là câu chuyện mới diễn ra một sớm một chiều mà thực chất đã âm ỉ hình thành từ lâu. Tình trạng già hóa dân số với người lao động ưu tiên việc có thời gian rảnh và công việc ổn định hơn là tăng thu nhập đã khiến năng suất lao động và tốc độ tăng trưởng kinh tế bị trì trệ.
Đại dịch Covid-19 và căng thẳng Nga – Ukraine đã đảo ngược chuỗi cung ứng toàn cầu, đẩy giá năng lượng và lương thực tăng vọt. Liên tiếp các cuộc khủng hoảng đã làm những “căn bệnh” vốn đã ăn mòn nền kinh tế châu Âu trở nên trầm trọng hơn.
Phản ứng của các chính phủ lại chỉ làm phức tạp thêm vấn đề. Để duy trì việc làm, nhiều chính phủ chỉ tập trung trợ cấp cho các doanh nghiệp, để mặc người tiêu dùng không có tiền mặt dự trữ khi cú sốc giá xảy ra. Trái lại, người Mỹ được hưởng lợi từ năng lượng giá rẻ và viện trợ của chính phủ và duy trì được mức tiêu dùng bất chấp các cuộc khủng hoảng.
Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), mức tiêu dùng cá nhân đã giảm khoảng 1% tại 20 quốc gia sử dụng đồng euro từ cuối năm 2019. Trong khi mức tiêu dùng cá nhân tại Mỹ tăng gần 9% trong cùng kỳ. Mười lăm năm trước, châu Âu và Mỹ mỗi bên chiếm khoảng ¼ tổng chi tiêu tiêu dùng toàn cầu. Giờ đây, Liên minh châu Âu hiện chiếm khoảng 18%, thấp hơn so với con số 28% của Mỹ. Cũng từ năm 2019, tiền lương trung bình giảm 3% ở Đức, 3,5% ở Ý và Tây Ban Nha và 6% ở Hy Lạp. Trong cùng kỳ, tiền lương trung bình tại Mỹ đã tăng khoảng 6%.
Nhiều quốc gia cắt giảm chi tiêu công sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu khiến các hệ thống phúc lợi, chăm sóc sức khỏe do nhà nước tài trợ của châu Âu bị “bỏ đói”, đặc biệt là Dịch vụ Y tế quốc gia của Vương quốc Anh.
Tầng lớp trung lưu tại châu Âu cũng đang thấm đau. Tại Brussels, một trong những thành phố giàu có nhất châu Âu, nhiều giáo viên và y tá đã phải đứng xếp hàng để mua đồ giảm nửa giá vào buổi tối. Công ty Happy Hours Market chuyên thu gom những thực phẩm sắp hết hạn sử dụng từ các siêu thị để bán lại cho những khách hàng có nhu cầu mua đồ giá rẻ.
Các doanh nghiệp "ngần ngại"
Xuất khẩu từng được xem là trụ cột tăng trưởng khi chiếm khoảng 50% GDP của châu Âu vốn có thể trở thành “cứu tinh” của nền kinh tế. Thế nhưng sự phục hồi chậm chạp của Trung Quốc – một thị trường quan trọng đối với châu Âu – lại đang làm suy yếu ngành xuất khẩu.
Giá năng lượng trở nên đắt đỏ hơn trong khi lạm phát tràn lan ở mức chưa từng thấy kể từ những năm 1970 đang khiến châu Âu mất dần lợi thế trong mắt các nhà sản xuất trên thị trường quốc tế. Khi thương mại toàn cầu “nguội” đi, sự phụ thuộc vào ngành xuất khẩu lại đang trở thành điểm yếu của lục địa già. Với tình hình thực tế hiện nay, châu Âu cũng đang trở nên kém hấp dẫn hơn trong mắt các doanh nghiệp, từ gã khổng lồ tiêu dùng Proter&Gamble cho đến đế chế LVMH.
Tại nhà máy ô tô Stellantis ở Melfi, miền Nam nước Ý, nhân viên đã phải cắt giảm giờ làm việc trong nhiều năm gần đây do phía nhà máy gặp khó khăn trong việc mua nguyên liệu thô và chi phí năng lượng tăng cao. Số giờ làm việc của công nhân tại đây đã giảm khoảng 30% và tiền lương cũng giảm ở mức tương ứng.
Theo báo cáo của Trung tâm Kinh tế Chính trị Quốc tế châu Âu, nếu xu hướng hiện tại tiếp diễn, khoảng cách giữa sản lượng kinh tế bình quân đầu người tại Mỹ và châu Âu sẽ lớn bằng khoảng cách giữa Nhật Bản và Ecuador hiện nay.
Tags:
(VNF) - Cách bờ biển đông dân cư của Trung Quốc hàng trăm dặm, tại một khúc quanh gấp khúc của con sông hẻo lánh thuộc dãy Himalaya, một dự án cơ sở hạ tầng được xem là tham vọng nhất của Bắc Kinh đang dần thành hình.
(VNF) - Việc SpaceX chuẩn bị phát hành cổ phiếu ra công chúng (IPO) đang trở thành cú hích lớn nhất đối với khối tài sản của Elon Musk, đưa ông chính thức trở thành người đầu tiên trên thế giới chạm mốc 600 tỷ USD tài sản ròng. Đây được xem là thương vụ IPO tiềm năng lớn nhất lịch sử, và là canh bạc mang tính bước ngoặt của thị trường vốn toàn cầu vào tương lai hạ tầng không gian.
Tập đoàn tài chính JPMorgan Chase đang tiến sâu hơn vào lĩnh vực tài sản số với việc triển khai quỹ thị trường tiền tệ token hóa dựa trên công nghệ chuỗi khối (blockchain).
Sự bùng nổ của stablecoin đặt ra thách thức đối với hệ thống giám sát tài chính toàn cầu khi bị khai thác để rửa tiền và giúp dòng tiền né tránh kiểm soát.
(VNF) - Ngân hàng trung ương Nga cho biết họ đang yêu cầu Euroclear bồi thường 230 tỷ USD, đồng thời Điện Kremlin đưa ra lời cảnh báo cứng rắn về việc sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để hỗ trợ Ukraine.
(VNF) - Doanh số bán lẻ của Trung Quốc tăng trưởng với tốc độ yếu nhất kể từ đại dịch Covid-19, trong khi đầu tư tiếp tục suy giảm, cho thấy những rủi ro ngày càng lớn đối với nền kinh tế sau nhiều tháng trì trệ.
(VNF) - Ngày càng nhiều phụ nữ trẻ ở Trung Quốc sẵn sàng chi từ 20 đến 50 nhân dân tệ (tương đương 3–7 USD) để được những người đàn ông gọi là “man mums” ôm trong vòng 5 phút, giúp giải tỏa căng thẳng và cảm giác cô đơn.
(VNF) - Năm nay, giá đồng tăng vọt, liên tiếp thiết lập các mức kỷ lục mới. Đà tăng này được dự báo sẽ tiếp tục kéo dài sang năm 2026.
(VNF) - Than đá là trụ cột bảo đảm tăng trưởng, việc làm và ổn định xã hội của Trung Quốc trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, khi Bắc Kinh thúc đẩy chuyển đổi năng lượng và giảm phát thải, việc loại bỏ than đá trở thành một bài toán tài chính – ngân sách phức tạp, ảnh hưởng đến hàng triệu việc làm, tài sản công và sự ổn định của nhiều địa phương phụ thuộc vào than.
(VNF) - Làn sóng phá sản doanh nghiệp lan rộng trong năm 2025, từ các tập đoàn hàng chục tỷ USD tại Mỹ và châu Âu đến hàng trăm nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường ở các nền kinh tế mới nổi như Việt Nam. Điều đáng chú ý là không chỉ các doanh nghiệp nhỏ yếu, mà nhiều thương hiệu lâu đời, từng được xem là "quá lớn để sụp đổ", cũng không thoát khỏi vòng xoáy khủng hoảng.
(VNF) - CEO Nvidia Jensen Huang đã từng bước xoay chuyển lập trường của Nhà Trắng, mở đường cho việc xuất khẩu chip AI tiên tiến sang Trung Quốc. Động thái này phản ánh vai trò ngày càng lớn của Nvidia trong các tính toán chiến lược về công nghệ, thương mại và an ninh của Mỹ.
(VNF) - Sau khi Cục Dự trữ Liên bang (Fed) giảm lãi suất thêm 25 điểm vào tuần trước, sự chú ý của giới đầu tư và thị trường tài chính ngay lập tức chuyển sang việc lựa chọn Chủ tịch Fed tiếp theo. Báo cáo mới nhất từ Nhà Trắng cho thấy TT Trump đang cân nhắc hai ứng viên sáng giá là Kevin Hassett và Kevin Warsh.
(VNF) - Trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng suy yếu, các trung tâm thương mại ở Trung Quốc tìm cách thu hút khách bằng những “chiêu trò” gây tò mò như nhà vệ sinh có đàn piano hay bồn cầu bằng vàng. Câu hỏi đặt ra là liệu các biện pháp mang tính bề nổi này có thể giải quyết được tận gốc bài toán tiêu dùng hay không.
(VNF) - Hãng xe điện Tesla của Elon Musk vừa bất ngờ ra mắt chiếc vợt pickleball trị giá 350 USD, đánh dấu bước mở rộng danh mục sản phẩm phong cách sống. Động thái này phản ánh chiến lược của công ty trong việc không chỉ dừng lại ở ô tô mà còn khai thác thị trường tiêu dùng cao cấp và sản phẩm giải trí – thể thao.
(VNF) - Nền kinh tế Trung Quốc đang bước vào một sự chuyển biến mang tính lịch sử khi tình trạng suy thoái đầu tư ngày càng trở nên rõ nét. Trong năm nay, đầu tư vào 3 lĩnh vực trụ cột gồm sản xuất, cơ sở hạ tầng và bất động sản được dự báo sẽ đồng loạt suy giảm. Đây được xem là một bước ngoặt đáng chú ý đối với nền kinh tế từng định hình lại trật tự toàn cầu bằng nhiều thập kỷ tăng trưởng dựa vào vốn đầu tư.
(VNF) - Từng được xem là thú chơi gắn với tuổi thơ của thế hệ 8X–9X, thẻ bài sưu tầm như Pokémon hay Yu-Gi-Oh! đang chứng kiến sự trở lại mạnh mẽ trên các nền tảng thương mại điện tử. Dữ liệu từ eBay cho biết Gen Z Mỹ đang chi tiêu ngày càng nhiều cho thẻ bài và các vật phẩm sưu tầm, biến một trào lưu văn hoá thành thị trường kinh doanh và đầu tư có quy mô đáng kể.
(VNF) - Quyết định hạ lãi suất của Fed trong tuần qua đã kích hoạt làn sóng tăng mạnh trên Phố Wall và củng cố sức hấp dẫn của vàng. Cùng lúc, Trung Quốc và Nga tăng dự trữ vàng, trong khi EU đóng băng vô thời hạn tài sản Nga, phản ánh xu hướng dịch chuyển dòng tiền và tái cơ cấu dự trữ trong bối cảnh kinh tế – địa chính trị toàn cầu đầy biến động.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến biến động lớn về tài sản của giới tỷ phú trên toàn cầu khi tổng giá trị tài sản đạt mức cao kỷ lục, chủ yếu nhờ đà tăng của cổ phiếu công nghệ và trí tuệ nhân tạo. Tại Việt Nam, số lượng tỷ phú không thay đổi nhiều, song tài sản của một số cá nhân, đặc biệt người giàu nhất Việt Nam, tăng mạnh theo diễn biến thị trường chứng khoán.
(VNF) - Ở tuổi 27, CEO của nền tảng thị trường dự đoán Polymarket Shayne Coplan đã trở thành tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới khi công ty được định giá 9 tỷ USD. Hành trình của chàng trai bỏ học để xây dựng startup trong phòng tắm đến gương mặt nổi bật ngành crypto toàn cầu phản ánh sức mạnh của ý tưởng táo bạo, trí tuệ đám đông và bước chuyển mình của cả một lĩnh vực công nghệ.
(VNF) - Mỹ là nơi khai sinh các mô hình trí tuệ nhân tạo mạnh mẽ nhất và nắm quyền kiểm soát các loại chip máy tính tiên tiến nhất. Thế nhưng, giữa cuộc cạnh tranh AI toàn cầu, Trung Quốc lại sở hữu một lợi thế mang tính quyết định: một lưới điện khổng lồ và rẻ nhất thế giới.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) ngày 12/12 quyết định đóng băng vô thời hạn khoảng 210 tỷ euro (tương đương 246 tỷ USD) tài sản nhà nước của Nga, thay vì tiếp tục cơ chế gia hạn 6 tháng một lần như trước đây.
(VNF) - Ngày 11/12, doanh nhân người Hàn Quốc Do Kwon, nhà sáng lập Terraform Labs, đơn vị đứng sau hai đồng tiền TerraUSD và Luna, đã bị tòa án liên bang Mỹ tuyên phạt 15 năm tù. Bản án được đưa ra gần 3 năm sau cú sập gây thiệt hại ước tính 40 tỷ USD, được thẩm phán mô tả là “một vụ gian lận mang tính thế hệ”.
(VNF) - Mỹ tiếp tục gia tăng sức ép đối với chính quyền Tổng thống Nicolás Maduro khi áp đặt lệnh trừng phạt lên ba cháu trai của ông, cùng nhiều cá nhân, doanh nghiệp và tàu vận tải bị cáo buộc tham gia vận chuyển dầu cho Caracas. Động thái này là một phần trong chiến dịch siết nguồn thu tài chính của Venezuela và mở rộng nỗ lực trấn áp hoạt động buôn lậu ma túy tại khu vực Caribe.
(VNF) - Ukraine ngày 11/12 cho biết máy bay không người lái tầm xa của họ đã tấn công một giàn khoan dầu lớn ngoài khơi Biển Caspi trong tuần này. Chiến dịch này phản ánh nỗ lực mở rộng mục tiêu của Kyiv nhằm bóp nghẹt nguồn thu từ năng lượng - nguồn lực quan trọng nhất giúp Nga duy trì cuộc chiến.
(VNF) - Các chuyên gia quốc tế nhận định thị trường chứng khoán Việt Nam đã bùng nổ trong năm 2025, và dư địa tăng trưởng còn rất rộng mở trong thời gian tới.
(VNF) - Cách bờ biển đông dân cư của Trung Quốc hàng trăm dặm, tại một khúc quanh gấp khúc của con sông hẻo lánh thuộc dãy Himalaya, một dự án cơ sở hạ tầng được xem là tham vọng nhất của Bắc Kinh đang dần thành hình.
(VNF) - Một hộ dân có hơn 400 m2 đất mặt tiền phố Đinh Tiên Hoàng được bồi thường khoảng 400 tỷ đồng để di dời nhường đất làm Quảng trường - công viên phía đông Hồ Hoàn Kiếm.
