Chỉ 30-40% doanh nghiệp thủy sản có khả năng hồi phục lại sản xuất ngay sau giãn cách

Theo khảo sát của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), ở các tỉnh thành phía nam, chỉ có khoảng 30-40% các doanh nghiệp thủy sản hoạt động được theo phương án “3 tại chỗ”; khoảng 30-40% không đủ điều kiện thực hiện phương án này đã phải dừng hoạt động, số còn lại đã tạm dừng sản xuất để tổ chức lại nhà máy nhằm thực hiện phương án “3 tại chỗ”.

Trong đó, Tiền Giang, Cần Thơ, Hậu Giang, Đồng Tháp là các tỉnh có số lượng doanh nghiệp thủy sản ngừng hoạt động hoàn toàn hoặc tạm ngừng sản xuất nhiều nhất để tổ chức lại thực hiện “3 tại chỗ”.

Với những nhà máy duy trì được sản xuất, lượng công nhân huy động được chỉ ở mức từ 30-50% tổng số lượng lao động, số còn lại nghỉ việc hoặc nghỉ không lương. Do đó, công suất chế biến đã giảm 50-60% so với trước, công suất chung của cả vùng đã giảm từ 60-70%, theo số liệu của VASEP.

Tại các tỉnh Cà Mau, Sóc Trăng,…một số ít doanh nghiệp vẫn đang cố gắng duy trì số lượng công nhân, thực hiện chia ca, phân luồng để vừa đảm bảo sản xuất, vừa đảm bảo phòng, chống dịch tại nhà máy.

Theo kết quả khảo sát của VASEP, chỉ có khoảng 30-40% doanh nghiệp có đủ năng lực để phục hồi sản xuất ngay sau khi kết thúc giãn cách xã hội, số doanh nghiệp còn lại rất khó hoặc cần thời gian dài để khôi phục lại hoạt động sản xuất. 

“Việc phục hồi sản xuất của doanh nghiệp đang bị ảnh hưởng rất lớn bởi các nguyên nhân như: chuỗi cung ứng nguyên vật liệu bị dứt gãy, hoặc khó khăn trong vận chuyển; doanh nghiệp bị mất khách hàng do thời gian thực hiện giãn cách quá lâu, không đảm bảo tiến độ giao hàng. Đặc biệt là khó quy tụ lại lực lượng lao động như ban đầu do công nhân chưa được tiêm vaccine nên chưa thể đến cơ sở sản xuất, đã về quê, cách ly, hay đang điều trị Covid-19…”, VASEP cho biết.

Hiệp hội này cho rằng chủ trương của nhiều tỉnh thành đang thực hiện Chỉ thị 16 cùng với việc chỉ tập trung vào mục tiêu chống dịch sẽ làm khả năng hồi phục sản xuất trở nên rất khó, nếu việc tiếp tục giãn cách đến giữa tháng 9/2021 thì nguy cơ đứt chuỗi là rất cao và khó phục lại sản xuất như bình thường.

Về nguồn nguyên liệu, theo VASEP, các nhà cung cấp đã giảm công suất hoạt động hoặc thực hiện “3 tại chỗ” do ảnh hưởng của việc giãn cách xã hội, cùng với việc hạn chế đi lại, chậm vận chuyển giao nhận hàng hóa làm nguồn nguyên vật liệu chỉ tạm thời đủ cung cấp cho hoạt động sản xuất trong thời gian ngắn, nếu kéo dài giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 thì chuỗi cung ứng sẽ bị đứt gãy và doanh nghiệp phải ngừng hoạt động do không đủ nguyên vật liệu cho sản xuất.

VASEP dự báo nguồn nguyên liệu từ nuôi trồng sẽ thiếu từ 20-30% và giá nguyên liệu sẽ tăng từ 10-20% trong những tháng cuối năm.

Đối với nguyên liệu khai thác biển cũng gặp nhiều khó khăn do ngư dân không thể đi biển đánh bắt, các cảng cá cũng giới hạn hoặc ngưng hoạt động, dự kiến nguồn nguyên liệu khai thác trong nước giảm thiếu 30-40% và dự kiến giá nguyên liệu tăng 20-30%.

Tính đến tháng 7/2021, VASEP cho biết số lượng các đơn hàng tăng 10-20% so với năm 2020 do các thị trường nhập khẩu trên thế giới đều đã khôi phục lại. Tuy nhiên, ngay sau đó, từ đầu tháng 8/2021, dịch bệnh Covid-19 lan rộng và nhanh từ TP. HCM xuống miền Tây, đặc biệt từ ngày 23/8 - 15/9, toàn bộ các tỉnh nam bộ, đồng bằng sông Cửu Long thực hiện Chỉ thị 16 nghiêm ngặt nên từ vận chuyển nguyên vật liệu, đến thực hiện các thủ tục xuất nhập khẩu, thủ tục C/O, thủ tục cảng,….đã ảnh hưởng mạnh đến tiến độ sản xuất và giao hàng của doanh nghiệp.

Tính tới cuối tháng 8/2021, có tới 40-50% các đơn hàng bị giao trễ hẹn và có khoảng 10-15% các đơn hàng bị hủy. Ngoài ra, phía VASEP cho biết nhiều nhà nhập khẩu đã tỏ thái độ quan ngại cho rằng, trước mắt vẫn giữ đơn hàng nhưng có thể cân nhắc tới việc tìm nguồn cung thay thế.

Theo các doanh nghiệp được khảo sát, trường hợp doanh nghiệp được trở lại sản xuất bình thường sau khi nới lỏng giãn cách (sau 15/9) thì khả năng lấy được các đơn hàng cho mùa lễ cuối năm cũng rất hạn chế.