Chủ nghĩa bảo hộ là gì? Ảnh hưởng của chủ nghĩa bảo hộ

Chủ nghĩa bảo hộ là gì?

Chủ nghĩa bảo hộ (protectionism) là chính sách của chính phủ nhằm bảo vệ một số nhà sản xuất trong nước chống lại sự cạnh tranh của nước ngoài thông qua việc dựng lên các hàng rào đối với thương mại quốc tế, chẳng hạn thuế quan và hạn ngạch. Có nhiều luận cứ ủng hộ chủ nghĩa bảo hộ như lao động rẻ mạt, duy trì sự cân bằng cán cân thanh toán, bảo vệ nền công nghiệp non trẻ, cải thiện tỷ lệ trao đổi, nhưng nhìn chung chúng chỉ phục vụ cho lợi ích cục bộ của từng ngành hoặc địa phương, ít khi thực sự phục vụ cho lợi ích quốc gia và quốc tế.

(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)

Ảnh hưởng của chủ nghĩa bảo hộ

Có sự đồng thuận rộng rãi giữa các nhà kinh tế rằng chủ nghĩa bảo hộ có tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế và phúc lợi kinh tế, trong khi thương mại tự do và sự giảm rào cản thương mại có tác động tích cực đến tăng trưởng kinh tế 

Chủ nghĩa bảo hộ thường bị các nhà kinh tế chỉ trích vì làm tổn hại đến những người mà đáng lẽ ra phải được giúp đỡ từ chủ nghĩa này. Hầu hết các nhà kinh tế thay vào đó ủng hộ thương mại tự do. Nguyên tắc lợi thế so sánh cho thấy lợi ích từ giao dịch tự do lớn hơn bất kỳ tổn thất nào có thể xảy ra vì giao dịch tự do tạo ra nhiều công việc hơn là hạn chế do nó cho phép các nước chuyên sản xuất hàng hóa và dịch vụ mà họ có lợi thế hơn so với các nước khác. Bảo hộ dẫn đến tổn thất nặng; sự mất mát này đối với phúc lợi chung và không mang lại lợi ích cho bất cứ bên nào, không giống như trong một thị trường tự do, nơi mà không có tổn thất tổng thể như vậy. Theo nhà kinh tế học Stephen P. Magee, lợi ích của thương mại tự do lớn hơn nhược điểm của nó như 100 với 1 vậy.

Chủ nghĩa bảo hộ cũng bị cáo buộc là một trong những nguyên nhân chính gây ra chiến tranh. Những người ủng hộ lý thuyết này chỉ ra chiến tranh liên tục trong thế kỷ 17 và 18 ở các nước châu Âu mà chính phủ chủ yếu là người bảo thủ và bảo hộ, Cách mạng Mỹ cũng xuất phát từ biểu thuế và thuế hải quan của Anh, cũng như các chính sách bảo hộ trước Chiến tranh thế giới I và Thế chiến II. Theo một khẩu hiệu của Frédéric Bastiat (1801–1850), "Khi hàng hóa không thể vượt qua biên giới, quân đội sẽ sẽ là người vượt qua nó"