Chủ tịch Quốc hội: ‘Nhà nước thất thoát nhiều lắm trong vấn đề đất đai’

Ngày 16/10, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến báo cáo về đầu tư công trung hạn, dự toán ngân sách nhà nước 2018 và phương án phân bổ ngân sách Trung ương năm 2019; kế hoạch tài chính – ngân sách 3 năm 2019-2021.

Đấu giá công khai tất cả đất đai liên quan đến Nhà nước

Nêu ý kiến tại phần thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết cơ bản thống nhất báo cáo của Chính phủ, theo đó nhấn mạnh trần nợ công và bội chi cương quyết giữ như định hướng. Phần tăng thu thì được chi còn cân đối phải đảm bảo trần 2 triệu tỷ đồng; 10.000 tỷ đồng chống ngập của TP. HCM thì chuyển sang chống sạt lở sông, biển của Đồng bằng sông Cửu Long.

Trong dự phòng của Trung ương về đầu tư công, Chủ tịch Quốc hội nhất trí việc Thường vụ Quốc hội đưa ra nguyên tắc, tiêu chí và thứ tự ưu tiên, sau đó giao Chính phủ điều hành, trong đó có phần vốn dành cho quy hoạch, xây dựng dự án cho giai đoạn tới và lưu ý dự án.

Nhấn mạnh danh mục công trình mới phải thực sự cấp bách và cần thiết, Chủ tịch Quốc hội đề nghị lưu ý các công trình giao thông ở những vùng khó khăn thuộc các tỉnh vùng núi phía Bắc và Đồng bằng sông Cửu Long.

Liên quan ngân sách, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị từ năm 2019, tất cả thực hiện đấu thầu công khai việc giao đất có thu tiền sử dụng, cho thuê đất thu tiền một lần để thực hiện mục đích kinh doanh thương mại, bao gồm cả đất do doanh nghiệp nhà nước thuê hay có sở hữu tài sản trên đất, trừ trường hợp nhỏ, lẻ hay giao đất thực hiện tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án, công trình quan trọng.

Nếu cần thiết tạo điều kiện đấu giá thì ngân sách nhà nước ứng vốn giải phóng mặt bằng theo tiến độ đền bù cho người dân, sau khi đấu giá xong thì hoàn trả ngân sách nhà nước.

“Nhà nước thất thoát nhiều lắm trong vấn đề đất đai, không hẳn do tham nhũng mà do cơ chế quản lý của chúng ta. Làm cái này được sẽ quản lý tài nguyên quốc gia. Giờ người ta giàu lên từ cái này, đại gia bất động sản cũng giàu lên từ cái này” – Chủ tịch Quốc hội nói và một lần nữa yêu cầu, những gì liên quan đến đất đai Nhà nước là phải đấu giá công khai, phải đưa nội dung này vào Nghị quyết để Quốc hội giám sát.

Tăng chi đầu tư phát triển, giảm chi thường xuyên

Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ cũng bày tỏ đồng tình nguyên tắc phân bổ ngân sách mà Chính phủ đưa ra, nhưng cần rà soát và có danh mục đầu tư. Ông Đỗ Bá Tỵ cũng lưu ý một số dự án đầu tư kéo dài dẫn đến hiệu quả thấp, như tuyến Trường Sơn Đông qua 7 tỉnh có nghĩa nghĩa rất quan trọng, được Chính phủ giao từ 2005, đã 13 năm nhưng chưa xong. Do đó nên ưu tiên vốn để năm 2020 hoàn thành toàn tuyến.

Đánh giá cao cố gắng của Chính phủ trong thực hiện nghị quyết về đầu tư công trung hạn, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng đây là bước chuyển tích cực theo hướng đổi mới và cơ cấu lại đầu tư công. Mặc dù mới triển khai, còn một số vướng mắc, song đầu tư công 3 năm qua có chuyển biến tích cực.

Ông Hiển đánh giá hiệu quả đầu tư được cải thiện một bước, bước đầu khắc phục được tình trạng quyết định chủ trương đầu tư và quyết định đầu tư tuỳ tiện, giảm nợ đọng cơ bản, quản lý chặt vốn ứng trước và phân bổ hàng năm. Đầu tư và phân bổ có tầm nhìn dài hạn. Kỷ luật, kỷ cương tài chính về đầu tư công đi vào nề nếp. Dù giải ngân có khó khăn nhưng điều này cũng tạo ra sự thận trọng hơn, chặt chẽ trong quản lý đầu tư công.

Tuy nhiên, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cũng nhận thấy cân đối nguồn lực mới đảm bảo 53% nhu cầu, lựa chọn ưu tiên và thủ tục còn bất cập, phân bổ còn chậm, bố trí nguồn vốn chưa hợp lý, điều chỉnh kế hoạch có mặt chưa kịp thời, còn nhiều vướng mắc; kỷ luật, kỷ cương trong xây dựng cơ bản chưa thực sự nghiêm.

Về kiến nghị điều chỉnh bổ sung, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nhất trí trình Quốc hội theo hướng giữ nguyên trần đầu tư công 2 triệu tỷ đồng, gắn với kế hoạch bội chi 5 năm cũng như trần nợ công và không thay đổi mục tiêu này. Tuy nhiên trần đầu tư công không bao gồm khoản tăng thu; điều chỉnh giảm nguồn vốn bố trí cho công trình trong điểm quốc gia từ 80.000 tỷ xuống 70.000 tỷ đồng, dành 10.000 tỷ đồng cho dự án quan trọng, chống sạt lở...

Về kết quả 3 năm thực hiện kế hoạch tài chính 5 năm, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đánh giá Chính phủ có nhiều cố gắng, bám sát nghị quyết Quốc hội và thực hiện khá tốt mục tiêu cụ thể. Các định hướng lớn như đảm bảo tiến độ thu, tỷ lệ huy động, đạt kế hoạch trong nghị quyết; quản lý thu, chống thất thu có mặt chuyển biến tốt, cải cách thủ tục hành chính rút ngắn thời gian xuống 117 giờ là cố gắng rất lớn.

Bên cạnh đó, cơ cấu chi theo hướng tích cực, tăng chi đầu tư phát triển, giảm chi thường xuyên, đảm bảo khoản chi lương, an sinh xã hội. Kỷ luật chi tiêu tài chính được tăng cường hơn, kiểm soát bội chi và trần nợ công trong mục tiêu đề ra.