Doanh nghiệp Trung Quốc đang thao túng thị trường hồ tiêu Việt Nam

Theo VPA, giá hồ tiêu trong nước đang có biểu hiện lên xuống bất thường từ cuối tháng 7 đến nay. Đơn cử ngày 28/7/2017, giá tiêu xô loại 500g/l trong buổi sáng đang từ 80.000 đồng/kg vụt tăng lên 86.000 đồng/kg, sau đó đầu giờ chiều lại đột ngột hạ xuống 82.000 đồng/kg. Tình trạng trồi sụt giá bất thường này vẫn đang tiếp diễn ở hiện tại.

Theo một số doanh nghiệp hội viên của VPA có bằng chứng cho thấy có một nhóm doanh nghiệp Trung Quốc đang điều khiển thị trường hồ tiêu của Việt Nam những ngày này.

Cụ thể, tại một số công ty xuất khẩu hồ tiêu Việt Nam có hiện tượng nhóm doanh nghiệp Trung Quốc đến đặt mua hồ tiêu. Điều bất thường là doanh nghiệp Việt Nam đặt giá nào họ cũng đồng ý mua và yêu cầu làm luôn hợp đồng mua bán với họ. Sau đó, nhóm doanh nghiệp Trung Quốc thuê khách sạn ở gần trụ sở của công ty xuất khẩu hồ tiêu Việt Nam và ngày nào cũng tới công ty này để hối thúc thực hiện hợp đồng.

Theo thông lệ, sau 3 ngày ký hợp đồng, doanh nghiệp Trung Quốc sẽ phải chuyển tiền đặt cọc. Tuy nhiên, quá hạn 3 ngày, các doanh nghiệp Trung Quốc sẽ "chơi" bài hoãn binh: một mặt không chuyển tiền đặt cọc, mặt khác lại khẳng định chắc chắn sẽ mua hồ tiêu. Việc này được các doanh nghiệp Trung Quốc làm với nhiều công ty xuất khẩu nhằm tạo ra tín hiệu thị trường đang có nhu cầu mua hồ tiêu với số lượng lớn.

Đạt được mục tiêu tạo "cầu ảo", các doanh nghiệp Trung Quốc lập tức tỏa đi các địa phương và giao dịch với các đại lý thu mua hồ tiêu tại các vùng nguyên liệu. Với chiêu bài hứa bán cho đại lý với giá thấp hơn thị trường, các đại lý dễ dàng đồng ý mua hàng của các doanh nghiệp Trung Quốc để bán lại cho các doanh nghiệp xuất khẩu.

Đến lúc này, "nhát dao quyết định" mới được tung ra. Các doanh nghiệp Trung Quốc chỉ bán cho các đại lý thu mua hồ tiêu một số lượng rất nhỏ với giá thấp trong thời gian ngắn, sau đó, lấy lý do không có hàng để đẩy giá thị trường tăng nóng và bán cho các đại lý với giá cao.

Khi này, dưới áp lực hối thúc của các giao dịch đã ký giữa đại lý thu mua với các doanh nghiệp xuất khẩu và giữa doanh nghiệp xuất khẩu với doanh nghiệp Trung Quốc, các doanh nghiệp Trung Quốc "thỏa sức" bán hồ tiêu với giá cao do chính họ đặt ra.

Theo VPA, cách làm này của phía Trung Quốc không hề mới nhưng đang trở lại gần đây gây nhiều hệ luỵ cho doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu của Việt Nam.

Một là, do mải lo thực hiện hợp đồng (thường có số lượng lớn) với doanh nghiệp Trung Quốc nên các doanh nghiệp Việt không xuất khẩu hồ tiêu đi các thị trường khác được. 

Tuy nhiên, do doanh nghiệp Trung Quốc không thực hiện hợp đồng nên hồ tiêu bị ứ đọng lại. Điều này khiến các doanh nghiệp xuất khẩu vừa thiệt hại về doanh số vừa bị mất uy tín và mối làm ăn với các doanh nghiệp nhập khẩu ở các thị trường truyền thống khác.

Hai là, các doanh nghiệp Trung Quốc lũng đoạn thị trường, tạo giá cả biến động trồi sụt liên tục khiến các nhà làm hồ tiêu trong nước e dè không dám mua bán, ảnh hưởng đến các giao dịch giữa nhà cung ứng với nhà xuất khẩu.

Ba là, doanh nghiệp Trung Quốc thu lợi lớn từ việc làm giá theo ý đồ của họ, gây thiệt hại cho nông dân và ngành hồ tiêu Việt Nam bởi việc mua bán đã không theo quy luật thị trường.

VPA khuyến nghị các doanh nghiệp thận trọng khi thực hiện các giao dịch với doanh nghiệp mua bán hạt tiêu của Trung Quốc.