Tăng thuế để giảm tiêu thụ thuốc lá
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), những tổn thất do sử dụng thuốc lá gây ra cho toàn cầu lên tới 1.400 tỷ USD/năm, tương đương với 1,7% GDP toàn cầu.
Tại Việt Nam, chỉ tính riêng chi phí để điều trị 5 nhóm bệnh (ung thư phổi, ung thư đường tiêu hóa – hô hấp trên, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, nhồi máu cơ tim, đột quỵ) trên tổng số 25 bệnh do thuốc lá gây ra chiếm khoảng 1% GDP, tương đương với 3 tỷ USD (khoảng 67.000 tỷ đồng).
Bên cạnh việc gây hại cho sức khỏe, thuốc lá còn là nguyên nhân dẫn đến giảm ngân sách hộ gia đình, tăng nghèo, hủy hoại môi trường, gây hỏa hoạn…
Theo WHO, tăng thuế thuốc lá là giải pháp quan trọng nhất giúp giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá. Cụ thể, nếu tăng thuế để giá bán thuốc lá tăng 10% thì lượng tiêu thụ thuốc lá sẽ giảm khoảng 4 – 5%. Ngoài ra, tỷ lệ thuế theo giá bán lẻ nên ở mức 70 – 75%.
Khi so sánh về tác động của các biện pháp kiểm soát thuốc lá hiệu quả (MPOWER), biện pháp tăng thuế thuốc lá có thể đóng góp 50 – 60% hiệu quả trong việc làm giảm hút thuốc, đặc biệt là ở đối tượng thanh thiếu niên và người nghèo.
Tại Đông Nam Á, nhiều quốc gia đã đi đầu trong việc tăng thuế thuốc lá để giảm sức mua của người tiêu dùng. Tại Thái Lan, tỷ lệ thuế thuốc lá tính theo giá bán lẻ (bao gồm thuế tiêu thụ đặc biệt và giá trị gia tăng) là 78,6%, trong khi con số này ở Singapore, Indonesia, Philippines lần lượt là 67,1%, 63,5% và 71,3%.
Tính đến nay, 61 quốc gia trên thế giới đã áp dụng thuế hỗn hợp hoặc thuế tuyệt đối lên thuốc lá theo khuyến cáo của WHO và World Bank và 47/105 nước áp dụng cơ sở tính thuế là giá bán lẻ.
Thuế thuốc lá tại Việt Nam vẫn còn thấp
Trong giai đoạn 2006 – 2008, nước ta đã thống nhất một mức thuế cho các dòng thuốc lá khác nhau. Tỷ lệ thuế trên giá xuất xưởng là 55% vào năm 2006 và 65% vào năm 2008.
Tuy nhiên, mức tăng thuế 10% trong giai đoạn này chỉ làm giảm tiêu dùng trong năm tăng thuế nhưng tiêu dùng tăng trở lại ngay sau đó.
Giai đoạn tăng thuế thuốc lá lần thứ hai là vào năm 2016 – 2019. Khi đó, nước ta áp dụng tăng thuế tỷ lệ lên 70% vào năm 2016 và 75% vào năm 2019. Song song với đó, cơ sở tính thuế (giá tính thuế) cũng được cải thiện, giảm % chênh lệch giá giữa khâu sản xuất và khâu bán buôn đối với một số dòng sản phẩm.
Nếu tính theo giá bán lẻ, mức thuế thuốc lá hiện nay tại nước ta rơi vào khoảng 37%, thấp hơn đáng kể so với mức 75% theo khuyến cáo của WHO. Chưa kể, dù đã qua nhiều lần tăng thuế nhưng tổng tiêu dùng vẫn tăng trở lại vào năm 2020 và giá thuốc lá vẫn ngày càng rẻ đi so với thu nhập.
Cụ thể, theo báo cáo của WHO vào năm 2021, giá thuốc lá ở Việt Nam thuộc hàng thấp nhất trên thế giới, đứng thứ 157 trên tổng số 161 quốc gia. Để có thể so sánh một cách công bằng giá thuốc lá giữa các quốc gia trên thế giới thì giá bao thuốc Marlboro ở các nước được chuyển đổi thành giá theo USD.
Theo đơn vị quy đổi này, giá trung bình một bao thuốc Marlboro ở Việt Nam là 2,82 USD/1 bao (tính theo sức mua tương đương), chỉ bằng ½ so với mức bình quân của tất cả các quốc gia trên thế giới.
Tại hội thảo thuế thuốc lá mới đây tại Đà Nẵng, các chuyên gia nhận định mức tăng thuế thuốc lá giai đoạn 2006 – 2008 và 2016 – 2019 vẫn rất thấp, không tạo ra tác động đủ lớn để giảm sức mua và giảm tiêu dùng.
Theo Th.S Phan Thị Hải, Phó giám đốc Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá, để đạt được hiệu quả giảm tiêu dùng thuốc lá, Việt Nam cần xây dựng lộ trình tăng thuế đối với các sản phẩm thuốc lá; dong song với đó, cần bổ sung thuế tuyệt đối (để chuyển sang hệ thống thuế hỗn hợp) với mức đủ lớn và tăng thuế theo một lộ trình đều đặn. Việc này giúp giá thuốc lá theo kịp mức tăng thu nhập, dần hướng tới mức thuế tối ưu là chiếm 75% giá bán lẻ, góp phần đạt mục tiêu giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá.
Tags:
(VNF) - Theo cơ quan cảnh sát điều tra, thống kê doanh thu của Công ty TNHH Thương mại vàng bạc Kim Chung trong 5 năm (2020-2025) lên tới 5.000 tỷ đồng, nhưng mỗi tháng chỉ nộp thuế cho nhà nước xấp xỉ 10 triệu đồng.
Khi dòng tiền đóng góp ngày càng lớn, minh bạch tài chính không còn là lựa chọn mà trở thành nghĩa vụ bắt buộc của mọi cá nhân và tổ chức vận hành quỹ, dự án từ thiện.
(VNF) - Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển mới với nhiều cơ hội song hành thách thức, từ xung đột địa chính trị, rủi ro an ninh phi truyền thống đến những điểm nghẽn nội tại kéo dài hơn một thập kỷ. Mục tiêu tăng trưởng hai con số chỉ khả thi khi nền kinh tế thực sự đổi mới tư duy, chuyển sang mô hình tăng trưởng bền vững hơn và dám tạo ra những cách làm đột phá.
(VNF) - UBND tỉnh Khánh Hòa có văn bản gửi Công an tỉnh về việc rà soát, kiểm tra việc vận hành xả lũ các hồ chứa trên địa bàn tỉnh.
(VNF) - Theo đại biểu Quốc hội, điện hạt nhân luôn đòi hỏi những tiêu chuẩn cao nhất về an toàn, an ninh và quản lý rủi ro. Do đó, khuyến khích doanh nghiệp tham gia không có nghĩa là “mở cửa hoàn toàn”.
(VNF) - Chính phủ đã xử lý, tháo gỡ 1.759 dự án nhà đất với tổng vốn hơn 220.000 tỷ đồng tại Hà Nội, TP. HCM, Đà Nẵng, Khánh Hòa và Tây Ninh.
(VNF) - Chính phủ đề xuất bỏ nội dung áp thuế giá trị gia tăng với sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác...
(VNF) - Cảng hàng không quốc tế Ninh Bình có mức đầu tư khoảng 23.216 tỷ đồng, dự kiến xây dựng từ năm 2027, đến năm 2029 đưa vào hoạt động.
(VNF) - Đại biểu quốc hội ý kiến rằng, việc sửa đổi Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT) nếu không chặt chẽ, có thể tạo kẽ hở cho các doanh nghiệp mua khống hóa đơn để hợp thức hóa đầu vào và hoàn thuế.
(VNF) - TP. HCM được giao hơn 118.900 tỷ đồng vốn đầu tư công, trong thời gian còn lại của năm 2025, phải giải ngân khoảng 50.000 tỷ đồng để đạt kế hoạch.
(VNF) - Tuần làm việc cuối cùng của kỳ họp 10 - kỳ họp cuối nhiệm kỳ, Quốc hội sẽ bấm nút thông qua số lượng luật, nghị quyết lớn và có thể xem là 'kỷ lục'.
(VNF) - Nhiều chính sách tiền lương tác động đến hàng triệu công chức, viên chức, người lao động sẽ có hiệu lực ngay từ đầu năm 2026.
(VNF) - Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, có 20/34 địa phương đạt tốc độ tăng trưởng từ 8% trở lên, trong đó đáng chú ý 6 tỉnh, thành phố đạt mức tăng trưởng trên 10%.
(VNF) - Bão lũ năm nay đã gây thiệt hại nặng nề, ước tính lên tới 97.000 tỷ đồng. Trước thực tế này, chính sách giảm lãi suất 2% cho các khoản tín dụng được triển khai, hỗ trợ nông dân và doanh nghiệp nông nghiệp.
(VNF) - Nói đến ông Đỗ Quang Hiển là người hâm mộ thể thao Việt Nam luôn nghĩ đến một ông bầu đầu tư bóng đá đã 20 năm, nhưng không có nhiều người biết ông cũng đầu tư vào bóng bàn đến… 18 năm!
(VNF) - Lần đầu tiên, doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ được đưa vào đánh giá bền vững thông qua bộ chỉ số riêng trong Chương trình CSI 2025, đánh dấu bước mở rộng quan trọng của VCCI nhằm lan tỏa phát triển bền vững tới toàn bộ hệ sinh thái doanh nghiệp Việt Nam.
(VNF) - Giải bóng đá Báo chí các tỉnh, thành là sân chơi dành riêng cho những người làm báo – nơi các phóng viên, nhà báo gặp gỡ, giao lưu và gắn kết qua tinh thần thể thao trung thực và đồng đội. Năm nay, Câu lạc bộ Báo chí Nghệ Tĩnh là đơn vị đăng cai tổ chức.
(VNF) - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết thời gian qua, dù đã triển khai các dự án điện gió, điện mặt trời, thủy điện, nhưng nhìn chung nguồn cung vẫn chưa thể đáp ứng đủ đảm bảo cho yêu cầu đi lên công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước.
(VNF) - Nhóm đối tượng lừa đảo tại Campuchia nhằm vào công dân Việt Nam ở trong nước bằng hình thức kêu gọi đầu tư vào các dự án giả mạo của Vingroup, Doji với quy mô đặc biệt lớn.
(VNF) - Một số ĐBQH đề nghị có biện pháp ràng buộc các nền tảng xuyên biên giới trả phí bản quyền, chia sẻ doanh thu với báo chí.
(VNF) - Lâm Đồng ghi nhận mưa lớn xuất hiện trở lại sau vài ngày nắng ngắn ngủi khiến đèo Mimosa và các đèo khác lại sạt lở nghiêm trọng. Cơ quan chức năng đang tập trung lực lượng, phương tiện khắc phục các sự cố sạt lở trên các đèo để sớm lưu thông trở lại.
(VNF) - Học sinh Hà Nội sẽ phải tạm dừng học trực tiếp nếu chỉ số chất lượng không khí VN_AQI vượt ngưỡng 301 mức “nguy hại”.
(VNF) - Trong bối cảnh Việt Nam đặt mục tiêu hình thành các cực tăng trưởng mới, nhiều chuyên gia cho rằng TP. HCM đang bước vào giai đoạn có tính bản lề để tiệm cận mô hình “siêu đô thị” của khu vực.
(VNF) - Tổng giám đốc Tập đoàn Phúc Hoàng Nguyên Nguyễn Đình Nam bị bắt tạm giam để điều tra về hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
(VNF) - Phó chủ tịch thường trực UBND TP. Hà Nội Dương Đức Tuấn vừa ký, ban hành kế hoạch số 325 về khắc phục tình trạng ngập úng tại thủ đô.
(VNF) - Theo cơ quan cảnh sát điều tra, thống kê doanh thu của Công ty TNHH Thương mại vàng bạc Kim Chung trong 5 năm (2020-2025) lên tới 5.000 tỷ đồng, nhưng mỗi tháng chỉ nộp thuế cho nhà nước xấp xỉ 10 triệu đồng.
(VNF) - Đà Nẵng đã sử dụng một phần khối nhà 8 tầng thuộc Công viên phần mềm số 2 làm trụ sở tạm của Trung tâm tài chính quốc tế và các cơ quan, tổ chức liên quan.
