(VNF) - Nếu theo đúng kế hoạch, Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi vào 2026 và có hiệu lực vào năm 2027, tức sau 10 năm kể từ thời điểm Bộ Tài chính đề xuất xây dựng dự thảo luật. Theo bà Vũ Thu Hà, Phó tổng giám đốc Dịch vụ tư vấn thuế, Deloitte Việt Nam, việc chậm trễ trong sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống của người dân, từ đó tác động lên tăng trưởng của nền kinh tế.
Hoãn đẻ vì…thuế
Đầu năm 2024, chị Hồng Yến (Hà Nội) vui mừng khi nhận được thông báo tăng lương. Tuy nhiên, chỉ sau tháng đầu nhận mức lương mới, chị Yến đã phải “than trời” khi khoản lương tăng gần đúng bằng số tiền nộp thuế. “Thu nhập tăng thì tiền đóng thuế cũng tăng theo. Chưa kể lương tăng một phần thì giá cả hàng hóa tăng đến vài phần nên dù có thêm thu nhập thì cũng đâu lại vào đấy”, chị Yến cho hay.
Anh Quốc Trọng (Hà Nội) cũng đau đầu khi tháng nào cũng phải chắt bóp chi tiêu dù thu nhập của cả hai vợ chồng hơn 30 triệu đồng/tháng. “Tiền nhà, tiền học của con cùng với ti tỉ thứ tiền khác khiến vợ chồng tôi buộc phải cắt giảm được gì thì cắt giảm, thậm chí là tạm ‘cắt’ luôn việc sinh đứa thứ hai vì sợ không kham nổi”, anh nói.
Theo thống kê tình hình thị trường lao động Việt Nam năm 2023 của Tổng cục Thống kê, thu nhập bình quân tháng của người lao động là 7,1 triệu đồng, tăng 6,9%, tương ứng tăng 459.000 đồng so với năm 2022. Tuy nhiên, cùng với đà tăng về thu nhập bình quân, giá cả nhiều mặt hàng tiêu dùng cũng tăng mạnh. Chỉ riêng trong năm 2023, nhiều mặt hàng thiết yếu như lương thực tăng tới 6,85%, điện sinh hoạt tăng 4,86% so với năm trước đó. Bên cạnh đó, chi phí giáo dục như học phí, tiền sách vở, chi phí y tế cũng tăng một cách chóng mặt. Nhiều người dân phải “thắt lưng buộc bụng” khi mà “ngay cả mức lương 12 triệu đồng/tháng cũng không đủ sống tại đô thị” như Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc từng nói.
Mặc dù đời sống của người dân đang còn nhiều khó khăn nhưng số thu từ thuế thu nhập cá nhân (TNCN) vẫn tăng đều. Theo thống kê của Tổng cục Thuế, tổng số thu thuế TNCN năm 2023 đạt trên 155.000 tỷ đồng, trong đó, thuế TNCN từ tiền lương, tiền công chiếm khoảng 70%, tương đương 108.228 tỷ đồng. Điều này cho thấy lực lượng đóng góp chính cho số thu thuế TNCN là những người làm công ăn lương – những người đang phải gồng mình để vượt qua khó khăn về kinh tế sau những năm Covid-19 và lạm phát. “Bao giờ sửa đổi thuế TNCN?” đã trở thành câu hỏi “cửa miệng” của nhiều người mỗi khi nhắc đến thuế TNCN.
Theo kế hoạch, phải tới cuối năm 2025, Chính phủ mới trình Quốc hội dự thảo sửa đổi Luật Thuế TNCN và nếu được thông qua vào năm 2026 thì dự kiến đến năm 2027 mới có hiệu lực. Điều này cũng có nghĩa, nếu tính từ thời điểm Bộ Tài chính đề xuất xây dựng dự thảo để sửa đổi Luật Thuế TNCN, tức năm 2017, đến thời điểm dự kiến khi Luật Thuế TNCN có hiệu lực nếu được Quốc hội thông qua, tức năm 2027, thì lộ trình sửa đổi Luật Thuế TNCN kéo dài tới tận 10 năm.
Mặc dù phía Chính phủ liên tục chỉ đạo, giao Bộ Tài chính nghiên cứu, đề xuất điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh trong tính thuế TNCN để hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho đời sống của người dân thế nhưng đến nay, sửa đổi Luật Thuế TNCN vẫn chỉ đang trong giai đoạn…chờ.
Ảnh minh hoạ
Giảm trừ sao cho phù hợp?
Trao đổi với Đầu tư Tài chính - VietnamFinance, bà Vũ Thu Hà, Phó tổng giám đốc Dịch vụ tư vấn thuế, Deloitte Việt Nam, nhận định: “Bất cứ chậm trễ nào trong việc thay đổi các chính sách thuận lợi hơn về kê khai và nộp thuế cũng sẽ ảnh hưởng tới các khía cạnh lập kế hoạch tài chính, đầu tư, tiết kiệm, tiêu chuẩn sống và tăng trưởng kinh tế. Chính vì thế, việc các cơ quan ban ngành sớm có các chính sách thuận lợi và phù hợp hơn về thuế để tạo đòn bẩy thúc đẩy tăng trưởng tiêu dùng và đầu tư, mang lại hiệu ứng tích cực cho nền kinh tế”.
Ở thời điểm hiện tại, Luật Thuế TNCN bộc lộ nhiều hạn chế so với thực tiễn, đặc biệt là mức giảm trừ gia cảnh. Cụ thể, theo quy định hiện tại, mức tính giảm trừ gia cảnh sẽ được xem xét điều chỉnh khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động vượt quá mức 20%. Tuy nhiên, bà Vũ Thu Hà nhận định, “việc chỉ sử dụng CPI để xem xét điều chỉnh mức GTGC có thể chưa hoàn toàn phản ánh khách quan mức sống của người lao động”.
Bên cạnh CPI, bà Hà cho rằng cần cân nhắc thêm những yếu tố khác để đảm bảo tính toàn diện và khách quan, ví dụ: các yếu tố về mức tăng trưởng kinh tế, GDP bình quân đầu người, mức thu nhập đầu người bình quân, chi tiêu hộ gia đình, tỷ lệ lạm phát dự kiến hàng năm…
Bà Vũ Thu Hà, Phó tổng giám đốc Dịch vụ tư vấn thuế, Deloitte Việt Nam.
Ngoài ra, theo đề xuất của bà Hà, để đảm bảo mức giảm trừ gia cảnh phù hợp với biến động thị trường và thực tiễn mức sống người dân, Bộ Tài chính cần có lộ trình rà soát và thay đổi định kỳ (ít nhất 2 năm/lần), thay vì đợi đến khi CPI biến động vượt 20% như hiện tại.
Quan sát thực tiễn từ nhiều nước trong khu vực, Phó tổng giám đốc Dịch vụ tư vấn thuế của Deloitte cho rằng Việt Nam có thể áp dụng thêm các hình thức giảm trừ gia cảnh khác sao cho phù hợp với tình hình thực tế.
Nhiều quốc gia trong khu vực như Singapore, Malaysia, Thái Lan… hiện áp dụng giảm trừ các chi phí sinh hoạt thực tế như chi phí khám sức khỏe, chi phí tiền học cho con, tiền điện, tiền nước…. Đơn cử, người nộp thuế tại Malaysia, ngoài mức giảm trừ cá nhân, còn được hưởng hơn 20 khoản giảm trừ khác, từ chi phí chăm sóc cha mẹ, tiền mua thiết bị hỗ trợ người thân khuyết tật, học phí cho bản thân đến chi phí tế, vaccine... Tương tự, tại Thái Lan, tiền lãi vay mua nhà trả góp, tiền bảo hiểm nhân thọ, học phí cho con, làm từ thiện, tiền cho thuê nhà đất, tiền tác quyền... cũng được trừ vào thu nhập chịu thuế.
“Đây là hình thức giảm trừ thực tiễn, phản ánh trực tiếp mức sống của người nộp thuế vào nghĩa vụ thuế TNCN phải nộp và nên được áp dụng tại nước ta”, bà Hà nhận định.
“Tuy nhiên, do nhiều người Việt Nam vẫn thường thanh toán các chi phí dịch vụ nhiều bằng tiền mặt, chưa có thói quen xuất hóa đơn cho cá nhân. Trong khi để áp dụng cơ chế giảm trừ chi phí nói trên, việc lưu trữ đầy đủ hóa đơn hợp lý, hợp lệ làm cơ sở giảm trừ là vô cùng quan trọng. Ngoài ra, việc xác minh và đối chiếu của cơ quan thuế đối với các chi phí này cũng phát sinh thêm các thủ tục hành chính và nguồn lực. Do vậy, để áp dụng hình thức giảm trừ này, cần cân nhắc xây dựng cơ chế quản lý về hành chính rõ ràng, minh bạch, tối ưu áp dụng công nghệ thông tin nhằm đảm bảo phù hợp quy định đồng thời giảm thiểu các thủ tục hành chính”, bà Hà khuyến nghị.
Bên cạnh mức giảm trừ chi phí sinh hoạt thực tế, đại diện của Deloitte Việt Nam cho rằng Bộ Tài chính còn có thể tham khảo thêm mức giảm trừ cố định (áp dụng mức giảm trừ riêng cho từng đối tượng nộp thuế dựa trên các tiêu chí như độ tuổi, tình trạng sinh sống, khả năng lao động) hay mức giảm trừ lũy tiến (tương ứng với từng bậc thuế suất lũy tiến) mà các quốc gia khác đang áp dụng.
Ngoài giảm trừ gia cảnh, theo bà Hà, Luật thuế TNCN hiện hành tại Việt Nam đang tập trung chủ yếu vào việc thu thuế đối với các cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công thông qua cơ quan chi trả thu nhập trong khi nền kinh tế số lại đang phát triển mạnh mẽ, tạo ra nhiều sản phẩm, dịch vụ, ngành nghề mới.
“Với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế kỹ thuật số như hiện nay, các cơ chế pháp lý và giải pháp quản lý liên quan tới các sản phẩm, tài sản, dịch vụ mới cần phải được cập nhật liên tục để tránh thất thu cho Ngân sách nhà nước", bà Hà nói.
Đơn cử như quy định hiện hành về thuế TNCN chưa đề cập rõ ràng về việc những tài sản ảo như tiền số, crypto, bitcoin nên hiện nay, cơ chế thu thuế đối với các cá nhân có phát sinh giao dịch tài sản ảo chưa rõ ràng và chưa thể thực thi được, đại diện Deloitte Việt Nam cho hay.
(VNF) - Ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng ban Chính sách, chiến lược Trung ương cho rằng, với mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số được đặt ra cho giai đoạn tới, bài toán nguồn vốn đang trở thành vấn đề sống còn. Khi hệ thống ngân hàng đã tiệm cận giới hạn mở rộng tín dụng, việc phát triển mạnh mẽ thị trường vốn - đặc biệt là thị trường chứng khoán - được xem là chìa khóa để tạo dư địa tăng trưởng bền vững cho nền kinh tế Việt Nam.
(VNF) - Hướng tới xây dựng một cơ chế thị trường vốn dành riêng cho cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo, Việt Nam đang trong quá trình chuẩn bị để hình thành sàn giao dịch chứng khoán chuyên biệt cho doanh nghiệp khởi nghiệp - một bước đi được đánh giá là quan trọng nhằm hoàn thiện chu trình đầu tư mạo hiểm từ nguồn vốn đầu vào đến điểm thoái vốn (exit) cho nhà đầu tư.
(VNF) - Đề cập tới mối quan hệ giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty luật ANVI cho rằng, hiện nay chúng ta đang yêu cầu các hộ kinh doanh quy mô lớn phải thực hiện sổ sách, kê khai thuế phức tạp như doanh nghiệp. Nếu đã phải làm y hệt như vậy thì chuyển thành doanh nghiệp còn hơn. Do đó, cần sửa luật để tạo ra một mô hình trung gian, tạm gọi là “doanh nghiệp hộ kinh doanh”.
(VNF) - Năm 2025, giữa bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động, Việt Nam nổi lên như điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI và quỹ đầu tư toàn cầu. Không chỉ duy trì đà tăng trưởng FDI mạnh mẽ, Việt Nam còn trở thành "cường quốc ASEAN" trong mắt nhà đầu tư quốc tế.
(VNF) - Theo đại biểu Tạ Đình Thi, việc ban hành cơ chế, chính sách đặc thù cho Thủ đô cần tập trung vào các lĩnh vực chiến lược nơi Hà Nội có lợi thế, nhằm tháo gỡ điểm nghẽn thể chế và tạo động lực phát triển bền vững, lan tỏa.
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
(VNF) - Tiêu dùng của người dân chiếm gần 64% GDP đang suy yếu, kéo theo niềm tin giảm mạnh. Trong bối cảnh xuất khẩu bấp bênh, đầu tư công chậm giải ngân, các chuyên gia cảnh báo: muốn đạt tăng trưởng 10%, Việt Nam phải khơi thông túi tiền và củng cố niềm tin tiêu dùng của dân.
(VNF) - Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, tăng trưởng 10% trở lên theo Nghị quyết của Quốc hội hay một con số khác cũng được nhưng cần phải thay đổi, đừng làm theo cách cũ.
(VNF) - Sau một năm triển khai, VIFTA đã bước đầu phát huy hiệu quả, song quá trình tận dụng ưu đãi cho thấy các ngành hàng vừa có thuận lợi, vừa phát sinh vướng mắc, đòi hỏi giải pháp phù hợp để khai thác hiệu quả hơn trong thời gian tới.
(VNF) - Theo các chuyên gia, muốn đạt tăng trưởng 10%/năm, Việt Nam cần một hệ thống tín dụng tăng tốc chưa từng có, với quy mô tín dụng dự kiến tăng gấp đôi trong 5 năm.
(VNF) - Theo TS Lê Xuân Nghĩa, nói người dân tích trữ vàng gây hại cho nền kinh tế là thiếu cơ sở. Đồng thời, không thể yêu cầu người dân “đừng mua vàng” bằng những khẩu hiệu suông.
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương
(CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng,
nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn
và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng ban Chính sách, chiến lược Trung ương cho rằng, với mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số được đặt ra cho giai đoạn tới, bài toán nguồn vốn đang trở thành vấn đề sống còn. Khi hệ thống ngân hàng đã tiệm cận giới hạn mở rộng tín dụng, việc phát triển mạnh mẽ thị trường vốn - đặc biệt là thị trường chứng khoán - được xem là chìa khóa để tạo dư địa tăng trưởng bền vững cho nền kinh tế Việt Nam.
(VNF) - Sau 5 tháng tạm ngưng hoạt động để nâng cấp, sửa chữa, sân bay Vinh sẽ khai thác trở lại vào ngày 19/12 với diện mạo mới và "điểm nhấn" công nghệ hiện đại giúp hành khách có trải nghiệm tốt hơn.
