Từ quyết tâm chính trị đến sự đồng thuận xã hội
Sau Kết luận 126-KL/TW và 127-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư vào tháng 2/2025 về tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, Hà Tĩnh là một trong những địa phương đầu tiên thực hiện đồng bộ và quyết liệt. Không chỉ đơn thuần “rà soát, báo cáo”, tỉnh đã chủ động vào cuộc với phương châm: “Không chờ hướng dẫn chi tiết mới làm, mà làm đúng định hướng lớn, phù hợp thực tiễn địa phương.”
Ngay trong tháng 2/2025, Sở Nội vụ tỉnh Hà Tĩnh được giao chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan đánh giá toàn diện 207 đơn vị hành chính cấp xã (ĐVHC) về dân số, diện tích tự nhiên, yếu tố lịch sử – văn hóa, hạ tầng, trình độ phát triển kinh tế – xã hội… Từ đó, tỉnh đề xuất một đề án mang tính đột phá: sắp xếp lại toàn bộ hệ thống cấp xã, giảm từ 209 xuống còn 69 đơn vị hành chính, bao gồm 9 phường và 60 xã. Tổng cộng, 140 ĐVHC được sáp nhập, đạt tỷ lệ tinh giản 66,99%. Hai xã biên giới đặc thù là Sơn Kim 1 và Sơn Kim 2 (huyện Hương Sơn) được giữ nguyên do đáp ứng đủ cả hai tiêu chí diện tích và dân số.
Khác với những cuộc sáp nhập trước đây còn mang tính hành chính khô cứng, Hà Tĩnh lần này triển khai bài bản, khoa học và đặc biệt là dân chủ. Tỉnh phát phiếu lấy ý kiến đến tận đại diện từng hộ gia đình ở các xã có đề xuất sắp xếp. Kết quả đáng chú ý: 98,88% cử tri đồng thuận với phương án sắp xếp, gần 100% đại biểu HĐND các cấp biểu quyết tán thành. Đây không chỉ là chỉ dấu về mặt pháp lý mà còn thể hiện niềm tin xã hội dành cho chính quyền địa phương trong một cuộc cải cách lớn.
Thông tin về chủ trương sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính trên địa bàn tỉnh thời gian qua, Giám đốc Sở Nội vụ Hà Tĩnh nhấn mạnh: “Việc xây dựng đề án không chỉ căn cứ vào các quy định tại Nghị quyết 76/2025/UBTVQH15 và Kết luận của Trung ương, mà còn bám sát các nguyên tắc sáp nhập theo hướng đảm bảo tính kế thừa văn hóa, lịch sử; sự tương đồng địa lý; hài hòa dân cư và phát triển kinh tế; giữ vững an ninh – quốc phòng; hướng đến nâng cao hiệu quả quản trị nhà nước.”
Trên cơ sở đó, Hà Tĩnh không làm cơ học, mà đánh giá từng cụm xã, phân tích điều kiện tự nhiên, mức độ phát triển, khả năng liên thông về hạ tầng và tiềm năng mở rộng đô thị. Những đơn vị mới sau sắp xếp có quy mô tương đối đồng đều về dân số và diện tích, tránh khoảng cách phát triển quá lớn giữa các xã trong cùng huyện. Các xã được nhập đều có chung yếu tố lịch sử, văn hóa, thuận lợi cho tổ chức lại đời sống cộng đồng và hoạt động quản lý.
Việc lấy ý kiến người dân không phải “làm cho có” mà là bước then chốt tạo sự đồng thuận xã hội. Sau quá trình tham vấn, tỉnh đã điều chỉnh tên gọi, trung tâm hành chính của một số xã theo nguyện vọng người dân; giữ nguyên các nội dung cốt lõi đảm bảo lộ trình triển khai.
Ngày 9/5/2025, Chính phủ phê duyệt Đề án số 391/ĐA-CP về sắp xếp ĐVHC cấp xã tỉnh Hà Tĩnh. Ngày 1/7, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chính thức ban hành Nghị quyết về việc sắp xếp, chấm dứt hoạt động các đơn vị cũ, thành lập 69 đơn vị mới – đánh dấu bước ngoặt trong tổ chức bộ máy chính quyền cấp cơ sở của tỉnh.
Câu chuyện sáp nhập 209 ĐVHC cấp xã xuống còn 69 đơn vị ở Hà Tĩnh không chỉ đơn thuần là thay đổi địa giới hành chính. Đó là khởi đầu cho một cuộc chuyển mình lớn hơn: từ mô hình chính quyền hành chính sang chính quyền quản trị – phục vụ – kiến tạo.
Tinh gọn bộ máy không phải để “giảm cho đẹp”, mà để tăng tốc phục vụ dân, kiến tạo điều kiện phát triển, nâng tầm hiệu quả điều hành. Cải cách không dừng ở việc “giảm tầng”, mà phải gắn với thay đổi tư duy, mô hình quản trị, nâng cao năng lực cán bộ.
Theo ông Nguyễn Tiến Dũng – Bí thư xã Trường Lưu (thuộc huyện Can Lộc cũ), việc cắt bỏ cấp trung gian đã giúp “rút ngắn khoảng cách chỉ đạo, điều hành, giảm tầng nấc, tăng hiệu lực xử lý”. Trước đây, một văn bản điều hành phải qua huyện mới tới xã, nay chỉ cần tỉnh trực tiếp làm việc với xã. Quy trình ngắn hơn, trách nhiệm rõ ràng hơn, thời gian xử lý nhanh hơn.
Vấn đề lớn nhất trong mô hình mới là bố trí lại đội ngũ cán bộ. Nếu không khéo léo, dễ phát sinh tâm lý bất an, xáo trộn lớn. Nhưng Hà Tĩnh đã đi một hướng khác: coi sắp xếp là cơ hội tái cấu trúc bộ máy và nâng cao chất lượng đội ngũ. Những cán bộ không giữ chức vụ cũ được tạo điều kiện tham gia thi tuyển, đào tạo lại, hoặc bố trí làm việc ở hội đoàn, lĩnh vực phù hợp với năng lực.
Sau sáp nhập không giữ chức danh, được giới thiệu làm cán bộ Phòng Văn Hoá xã mới, ông Thân Văn Vỵ (nguyên Chủ tịch UBND xã) thẳng thắn tậm sư: “Tôi thấy đây là thay đổi tất yếu. Nếu cứ giữ mãi tư duy cũ thì không thể đổi mới. Tôi chấp nhận lùi lại một bước để tổ chức bộ máy tiến lên...”
Không chỉ sắp xếp lại nhân sự, Hà Tĩnh còn đồng thời cải tổ lối làm việc. Các xã được tập huấn tư duy quản trị công – từ việc phân tích dữ liệu dân cư, nắm bắt hành vi người dân, đến lập kế hoạch kinh tế – xã hội như một tổ chức dịch vụ công. Hàng loạt xã, phường bắt đầu vận hành hệ thống số hóa nội bộ, tiếp nhận phản ánh người dân qua điện thoại thông minh, giải quyết hồ sơ hành chính ngay trong ngày.
Tỉnh Hà Tĩnh cũng triển khai bộ chỉ số đánh giá cán bộ, công chức theo mô hình “3 công khai – 5 hiệu quả”: công khai đầu việc, tiến độ, kết quả; hiệu quả thời gian – chi phí – khối lượng – tương tác – hài lòng. Đây không chỉ là thước đo quản lý, mà còn là công cụ cải tiến hành vi công vụ.
Tuy nhiên, tỉnh không né tránh khó khăn. Sau sáp nhập, nhiều xã mới vẫn chưa có trụ sở đồng bộ; một số cán bộ chưa quen với chế độ làm việc đa nhiệm, áp lực tăng cao; việc điều phối giữa các sở, ngành cấp tỉnh sau khi cắt bỏ cấp huyện trung gian đôi khi chưa trơn tru. Nhưng với cách tiếp cận chủ động – quyết liệt – bài bản, Hà Tĩnh xác định đây là giai đoạn chuyển đổi cần vượt qua, từ đó hoàn thiện mô hình quản trị tương lai.
Ông Nguyễn Khánh Hùng, một chuyên gia cải cách hành chính đánh giá: “Hà Tĩnh không chỉ gọn mà còn mạnh. Điều quan trọng không phải giảm được bao nhiêu xã, mà là làm được gì sau sáp nhập. Việc tổ chức lại chức năng, tái cấu trúc quy trình, ứng dụng công nghệ… mới là cốt lõi để bộ máy thực sự vận hành hiệu quả.”
Mô hình chính quyền hai cấp ở Hà Tĩnh không chỉ là một giải pháp hành chính, mà còn là lựa chọn chiến lược nhằm xây dựng bộ máy tinh gọn – hiệu lực – hiện đại. Việc sáp nhập 66,99% đơn vị hành chính cấp xã là bước đi mạnh dạn, nhưng cách Hà Tĩnh thực hiện – với tinh thần cầu thị, khoa học, dân chủ – mới là điều tạo nên khác biệt.
Tinh gọn bộ máy không phải để “giảm cho đẹp”, mà để tăng tốc phục vụ dân, kiến tạo điều kiện phát triển, nâng tầm hiệu quả điều hành. Cải cách không dừng ở việc “giảm tầng”, mà phải gắn với thay đổi tư duy, mô hình quản trị, nâng cao năng lực cán bộ.
Tags:
(VNF) - Hàng loạt dự án nhà ở xã hội tại Đà Nẵng như An Trung 2, Đại Địa Bảo, Ecohome Hòa Hiệp… đang được đẩy nhanh tiến độ, cung cấp hàng nghìn căn hộ cho thị trường, đáp ứng nhu cầu an cư của người thu nhập thấp.
