Hạch toán lạm phát là gì?

Hạch toán lạm phát (inflation accounting) là những điều chỉnh trong tài khoản của doanh nghiệp để loại trừ ảnh hưởng của lạm phát và xác định chính xác lợi nhuận thực tế của doanh nghiệp. Khi giá cả tăng, người ta sẽ đánh giá quá cao lợi nhuận thực tế thu được nếu dựa vào chi phí lịch sử đã bỏ ra để mua hàng dự trữ và tài sản cố định. Nhiều phương pháp khác nhau được sử dụng để hạch toán lạm phát, tức điều chỉnh để loại trừ ảnh hưởng của lạm phát trong các bản kết toán tài chính của doanh nghiệp

Một phương pháp tương đối đơn giản để loại trừ ảnh hưởng của lạm pháp là phương pháp sức mua hiện hành. Phương pháp này sử dụng chỉ số giá để điều chỉnh mức lợi nhuận tính được cho một thời kỳ và qua đó phản ảnh lợi nhuận thực tế hơn.

Phương pháp tỷ mỉ hơn là phương pháp hạch toàn chi phí hiện hành. Nó tạo ra một bản tổng kết tài sản và kết toán tài chính bổ sung. Trong tài khoản chi phí hiện hành, chi phí hàng hóa tiêu thụ - cai được trừ ra khỏi doanh thu để tính lợi nhuận - là chi phí thay thế của hàng hóa tiêu thụ 

(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)

Theo tiêu chuẩn IAS 29 thuộc bộ tiêu chuẩn báo cáo tài chính quốc tế (IFRS) hướng dẫn hạch toán cho các doanh nghiệp trong một nền kinh tế siêu lạm phát. Trong đó, IFRS định nghĩa siêu lạm phát khi giá cả, lãi suất và tiền lương liên quan dồn tích trong 3 năm tăng trên 100%  .

Theo IAS 29, báo cáo tài chính, bao gồm các báo cáo có cả số liệu của các kì trước, phải được thể hiện bằng các giá trị của dòng tiền vào cuối kỳ báo cáo, với các thay đổi liên quan đến chỉ số giá chung. Hơn nữa, số tiền lãi hoặc lỗ do sự thay đổi chỉ số giá phải được tính vào lợi nhuận hoặc lỗ trong kỳ và phải được trình bày rõ ràng.