Hải quan 'phi giấy tờ': Khai báo thủ tục mọi lúc, mọi nơi

Nhiều lợi ích cho doanh nghiệp

Là doanh nghiệp xuất nhập khẩu, Công ty Cổ phần Xây Dựng Gốm Sứ Việt Hương thường xuyên phải làm thủ tục khai báo hải quan. Trung bình mỗi tháng, công ty nhập khoảng 200 container hàng từ các nước Tây Ban Nha, Ấn Độ, Trung Quốc qua Cảng Đà Nẵng.

Tuy nhiên, nhờ được áp dụng công nghệ trong chuyển đổi số, các thủ tục thông quan đối với doanh nghiệp đã được đơn giản, rút gọn. Thay vì trước đây, công ty phải nộp hồ sơ hải quan bằng bản giấy thì hiện nay chỉ cần scan chứng từ và ký điện tử rồi đưa lên hệ thống. Doanh nghiệp có thể khai báo và làm thủ tục hải quan mọi lúc, mọi nơi.

Ông Nguyễn Trung Trực, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Xây Dựng Gốm Sứ Việt Hương, cho biết chuyển đổi số của ngành Hải quan Đà Nẵng đã đem lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp trong quá trình làm thủ tục. Theo đó, quy trình đã rút ngắn thời gian giải phóng, thông quan hàng hóa, từ đó, tiết kiệm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp. Hàng hóa cập cảng là có thể làm thủ tục nhận ngay để phục vụ cho kinh doanh, sản xuất và tránh phát sinh các chi phí lưu container, bãi.

Bà Nguyễn Thị Việt Phương, Trưởng phòng Xuất nhập khẩu, Chi nhánh Đà Nẵng - Công ty Cổ phần Quốc tế Phong Phú, cũng cho biết chuyển đổi số của ngành Hải quan Đà Nẵng đã giúp các thủ tục hải quan của công ty được diễn ra nhanh chóng. Công ty của bà Phương là công ty may mặc, xuất khẩu đi Mỹ là chủ yếu. Trung bình mỗi tháng, công ty làm 100 lượt tờ khai hải quan. Trước đây một lô hàng muốn nhập về phải chờ thông quan mất nửa ngày nhưng bây giờ chỉ mất 1-2 phút là xong.

“Công ty được xử lý chứng từ rất nhanh chóng, tiết kiệm được thời gian, đảm bảo ngày giao hàng cho đối tác cũng như đảm bảo ngày nhận hàng về để đáp ứng sản xuất. Đồng thời tiết kiệm được nhân lực cho doanh nghiệp bởi các thao tác đều làm trên máy tính, không tốn thời gian đi ra đi vào. Đặc biệt, khi khai báo hải quan trên mạng, tính minh bạch cũng tăng lên; hồ sơ đúng, đủ sẽ được phân luồng tốt chứ không có sự can thiệp của con người”, bà Phương nói.

Ông Nguyễn Công Tâm, Trưởng Phòng Công nghệ Thông tin, Cục Hải quan TP. Đà Nẵng, cho biết ngay từ năm 2022, trên cơ sở Kế hoạch chuyển đổi số của Tổng Cục Hải quan và của UBND TP. Đà Nẵng, Cục Hải quan TP. Đà Nẵng đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc bám sát nội dung kế hoạch, chủ động xây dựng kế hoạch triển khai đầy đủ, hiệu quả các nội dung chỉ đạo của các cấp, đẩy mạnh công tác nghiên cứu, ứng dụng công nghệ khoa học 4.0 vào ứng dụng dây chuyền nghiệp vụ.

Đối với doanh nghiệp xuất nhập khẩu, sẽ khai báo và thực hiện thủ tục hải quan hoàn toàn thông qua môi trường mạng, mọi lúc, mọi nơi, trên mọi phương tiện. Đặc biệt, chỉ thực hiện khai thông tin hàng hóa một lần để thực hiện nhiều thủ tục hành chính thông qua hệ thống một cửa quốc gia.

“Điều này góp phần rút ngắn về thời gian đi lại, xử lý hồ sơ, giảm chi phí logistics, nâng cao khả năng cạnh tranh khi thực hiện các thủ tục hải quan nói riêng và thủ tục của cơ quan quản lý nhà nước nói chung. Mặt khác, điều này còn góp phần làm tăng số lượng hàng hóa xuất nhập khẩu đáng kể, kéo theo kim ngạch xuất nhập khẩu tăng, góp phần tăng doanh thu cho doanh nghiệp, tăng số thu cho ngân sách nhà nước”, ông Tâm nói.

Hoàn thiện hệ thống hải quan số

Ông Nguyễn Công Tâm cho biết bên cạnh việc ứng dụng hệ thống điện tử, tất cả thủ tục khai báo và cấp giấy chứng nhận, giấy phép được thực hiện trên hệ thống một cửa quốc gia có kết nối chung hệ thống của tất cả các Bộ, ban, ngành và cơ quan hải quan cũng là một bước đột phá tích cực, hỗ trợ cho hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp.

Với mục tiêu xây dựng và hoàn thiện hải quan số, Cục Hải quan TP. Đà Nẵng nhấn mạnh tinh thần phục vụ, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, nâng cao hiệu quả hoạt động thông qua các công cụ số hoá, góp phần đổi mới phương thức làm việc. Đồng thời, xác định ứng dụng công nghệ thông tin là công cụ hữu hiệu hỗ trợ, thúc đẩy, cải cách hành chính trong lĩnh vực hải quan. Từ đó, nâng cao hiệu suất, hiệu quả hoạt động của cơ quan hải quan và chất lượng cung cấp dịch vụ công cho người dân và doanh nghiệp.

Khi “phi giấy tờ” thủ tục hải quan, quá trình thực hiện các hoạt động quản lý hải quan sẽ hiệu quả hơn do năng suất lao động cao hơn; sử dụng các nguồn lực hiệu quả hơn; giảm chi phí cho cả cơ quan hải quan và các đối tác thương mại thông qua thông quan nhanh hàng hóa; thông tin kịp thời và chính xác hơn; khả năng kiểm soát tốt hơn; giảm tình trạng tắc nghẽn tại cảng, sân bay...

Về mặt kỹ thuật, khi hệ thống công nghệ thông tin được cả cơ quan hải quan, các cơ quan pháp luật và các doanh nghiệp sử dụng hiệu quả thì cơ chế thông quan “một cửa” nhanh chóng sẽ được hiện thực hóa.

Theo ông Tâm, trong năm 2024, Cục Hải quan TP. Đà Nẵng sẽ chủ động, tích cực, khẩn trương thực hiện ngay những giải pháp để đảm bảo vừa tạo thuận lợi tối đa cho hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh, vừa đảm bảo an ninh trên địa bàn quản lý. Cùng với đó, hoạt động phát triển quan hệ đối tác Hải quan - Doanh nghiệp tập trung 6 nhóm chuyển đổi gồm: chuyển đổi về phương pháp tiếp cận; chuyển đổi về mở rộng phạm vi, thành phần tham gia quan hệ đối tác; chuyển đổi về cách thức tổ chức hoạt động quan hệ đối tác; chuyển đổi đa dạng, phong phú sâu sắc về nội dung hoạt động quan hệ đối tác; chuyển đổi số; chuyển đổi về nâng cao chất lượng, hiệu quả quan hệ đối tác.

Trong những năm tới, ngành hải quan hướng đến số hóa toàn bộ quy trình nghiệp vụ hải quan tất cả các khâu trước, trong và sau thông quan gồm quy trình tổng thể nghiệp vụ hải quan và các quy trình nghiệp vụ đối với từng lĩnh vực (quy trình nhánh), đảm bảo đơn giản hóa, tự động hóa, liên thông giữa các luồng thông tin và phản ánh toàn diện yêu cầu quản lý nhà nước về hải quan từ khâu đầu đến khâu cuối. Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), kết nối đồng bộ với các hệ thống trạng thiết bị chuyên dùng (máy soi container, máy soi hàng hóa, máy soi hành lý, seal định vị, camera giám sát, barie điện tử, ...) để phân tích, xử lý thông tin. Đồng thời, xây dựng công cụ quản trị nghiệp vụ hải quan để xác định rõ vai trò, trách nhiệm của đơn vị, cá nhân thực hiện quy trình nghiệp vụ trong môi trường số...