Theo báo cáo tình hình kinh tế và thị trường tài chính tháng 8/2017 và 8 tháng đầu năm 2017 của Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia (UBGSTCQG), huy động vốn 8 tháng đầu năm 2017 tăng trưởng khá, ước tăng 9,1% so với cuối năm 2016. Trong đó, tiền gửi khách hàng ước tăng khoảng 8,7% so với cuối năm 2016; phát hành giấy tờ có giá ước tăng 18,6%.
Đặc biệt, tiền gửi Kho bạc Nhà nước (KBNN) tại các ngân hàng tiếp tục tăng. Tính đến cuối tháng 8/2017, tiền gửi của KBNN là khoảng 160.000 tỷ đồng, tăng 68% so với đầu năm.
Việc tiền gửi của KBNN tăng vọt được liên hệ trực tiếp với thực trạng giải ngân vốn đầu tư công chậm.
Một báo cáo của Bộ Tài chính cho biết, 8 tháng đầu năm, vốn đầu tư xây dựng cơ bản giải ngân mới chỉ đạt gần 44% dự toán, trong khi đó, vốn trái phiếu Chính phủ giải ngân chỉ được 2.500 tỷ đồng, tương đương chưa đến 5% dự toán Quốc hội và 47,3% dự toán đã giao.
Trước đó, Tổ công tác của Thủ tướng đã kiểm tra việc thực hiện giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2017. Ông Mai Tiến Dũng, Tổ trưởng Tổ công tác cho biết, Thủ tướng đã phê bình 13 bộ ngành, địa phương giải ngân vốn chậm dưới 20%, gồm: Kế hoạch và Đầu tư, Ngoại giao, Ngân hàng Nhà nước, Y tế, Ủy ban Dân tộc, Thông tấn xã Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam và TP Hà Nội, Đà Nẵng, TP HCM, Bình Dương, Tây Ninh, Bình Phước.
KBNN gửi tới 160.000 tỷ vào ngân hàng, một mặt là để trang trải một phần chi phí lãi vay phải gánh khi huy động, mặt khác làm giảm áp lực huy động vốn cho các ngân hàng trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng được nới rộng lên mức 21-22% và mặt bằng lãi suất buộc phải giảm theo chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước (NHNN).
Tuy nhiên, lượng tiền gửi khổng lồ này liệu có được rải đều vào các ngân hàng hay chỉ tập trung vào một vài ngân hàng?
Dạo qua báo cáo tài chính của các ngân hàng thương mại, có thể thấy ngay xu hướng gửi tiền của KBNN là tập trung vào các ngân hàng thương mại gốc Nhà nước.
Báo cáo tài chính nửa đầu năm 2017 của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) cho thấy ngân hàng này là "địa chỉ số 1" để KBNN gửi tiền.
Tính đến hết ngày 30/6/2017, tổng tiền gửi của Kho bạc Nhà nước tại Vietcombank lên đến 61.836 tỷ đồng, trong đó 50.171,8 tỷ đồng là tiền gửi bằng VND và 11.664,8 tỷ đồng là tiền gửi bằng ngoại tệ khác. Thời điểm cuối năm 2016, KBNN gửi 42.752 tỷ đồng vào ngân hàng này.
Cũng cần lưu ý rằng đây là thời điểm kết thúc tháng 6/2017, thời điểm mà KBNN gửi khoảng trên 140.000 tỷ vào các ngân hàng. Ở thời điểm kết thúc tháng 8/2017, lượng tiền gửi của KBNN tại Vietcombank còn có thể lớn hơn.
Bên cạnh Vietcombank, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cũng là địa chỉ gửi tiền quen thuộc của KBNN. Đến hết tháng 6/2017, lượng tiền gửi của KBNN tại BIDV đạt 30.455 tỷ đồng (chủ yếu là tiền gửi VND), tăng nhẹ 1.600 tỷ đồng so với thời điểm 6 tháng trước đó.
Với Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank), tiền gửi của KBNN tại ngân hàng này tính đến hết ngày 30/6/2017 đạt 21.262 tỷ đồng. Thời điểm cuối năm ngoái, KBNN gần như không gửi tiền vào VietinBank.
Tổng lượng tiền gửi của KBNN tại 3 "ông lớn" Nhà nước trên tính đến hết ngày 30/6/2017 đã lên đến 113.553 tỷ đồng.
Mặc dù không công bố báo cáo tài chính nửa đầu năm 2017, tuy nhiên dựa vào báo cáo tài chính năm 2016 với lượng tiền gửi của KBNN lên đến 23.622 tỷ đồng, có thể thấy Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Agribank) cũng là địa chỉ gửi tiền thường xuyên của KBNN.
Với các ngân hàng thương mại cổ phần, lượng tiền gửi của KBNN không đáng kể. Ngân hàng TMCP Quân đội (MB), một ngân hàng "lai" giữa Nhà nước và tư nhân, lượng tiền gửi của KBNN đến hết ngày 30/6/2017 chỉ vỏn vẹn 1.438 tỷ đồng. Ngoài ra, KBNN cũng đang gửi khoảng 1.000 tỷ đồng tại Techcombank. Các ngân hàng khác, KBNN gần như không gửi tiền.
