- Quy định khống chế chi phí lãi vay được khấu trừ thu nhập chịu thuế của Việt Nam phù hợp với thông lệ quốc tế. Song các doanh nghiệp, chuyên gia tài chính cho rằng, quy định này còn bất cập và gia tăng gánh nặng tài chính cho doanh nghiệp. Theo bà, nguyên nhân của việc này là gì?
Bà Đinh Mai Hạnh: Quy định trần lãi vay được trừ khi xác định thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) không vượt quá 20% tổng lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh cộng với chi phí lãi vay, chi phí khấu hao (EBITDA) tại Nghị định 20 được xem là một trong các giải pháp hạn chế việc lạm dụng vốn mỏng (vốn vay vượt quá nhiều lần so với vốn chủ sở hữu) và tài trợ vốn/tài trợ tài chính nội bộ giữa các thành viên trong tập đoàn đa quốc gia với mục đích tránh thuế.
Quy định khống chế chi phí lãi vay trong Nghị định 20 được đưa ra theo khuyến nghị của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) về chống xói mòn cơ sở tính thuế và chuyển lợi nhuận (BEPS) thông qua các khoản khấu trừ lãi tiền vay quá hạn mức và các khoản thanh toán tài chính khác. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp nội địa gặp không ít khó khăn khi áp dụng quy định trần chi phí lãi vay.
Cụ thể, với Việt Nam, theo Luật Thuế TNDN, doanh nghiệp được trừ mọi khoản chi phí thực tế phát sinh cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, nếu có đầy đủ hồ sơ, chứng từ, hóa đơn. Việc khống chế chi phí lãi vay không được quy định trong Luật Thuế TNDN khiến doanh nghiệp gặp khó khăn khi áp dụng, bởi đây là văn bản có hiệu lực pháp lý cao hơn Nghị định 20 và các văn bản hướng dẫn dưới luật khác.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng thắc mắc, dù có phát sinh giao dịch liên kết không liên quan đến giao dịch vay, vậy liệu chi phí lãi vay trả cho ngân hàng thương mại, tức là bên độc lập, có chịu mức khống chế chi phí lãi vay không.
- Theo bà, việc khống chế chi phí lãi vay đã dẫn đến những bất cập gì?
Việc khống chế chi phí lãi vay tác động đến một số mô hình hoạt động đặc thù, như tập đoàn trong nước hoạt động theo mô hình công ty mẹ - con, hoặc doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực đòi hỏi vốn lớn như bất động sản. Tuy nhiên, để thực hiện dự án đầu tư cần tiếp cận nguồn vốn lớn, các công ty thành viên của tập đoàn trong nước thường không đủ năng lực để được vay vốn từ các ngân hàng thương mại.
Do đó, các tập đoàn, tổng công ty phải huy động vốn tập trung tại công ty mẹ để chuyển vốn cho các công ty con, công ty thành viên với mức lãi suất ưu đãi hơn. Vì vậy, việc khống chế tổng chi phí lãi vay tạo rào cản trong việc cho vay nội bộ trong tập đoàn và cơ hội đầu tư dài hạn vào các ngành nghề cần vốn lớn, làm phát sinh thêm chi phí do phải nộp thuế trùng đối với một giao dịch kinh doanh.
- Vậy theo BEPS, việc khống chế chi phí lãi vay nên thực hiện thế nào để chống chuyển giá và tạo điều kiện cho doanh nghiệp huy động vốn?
BEPS khuyến nghị các nước có lịch trình áp dụng linh hoạt, đặt trong mối tương quan với thực tiễn hoạt động của doanh nghiệp, môi trường đầu tư và tính thống nhất của hệ thống pháp luật ở từng quốc gia.
Cụ thể, các nước cân nhắc sử dụng chỉ tiêu chi phí lãi vay thuần, được tính bằng chi phí lãi vay trừ thu nhập lãi vay. Cách tính này sẽ hạn chế một khoản chi phí lãi vay bị loại trừ 2 lần khi tính thuế TNDN ở cả công ty mẹ và công ty con, nên giảm rủi ro trùng thuế.
Ngoài ra, mức khống chế có thể được tính theo tỷ lệ cố định, trong đó chi phí lãi vay thuần được trừ dao động trong khoảng 10 - 30% của EBITDA; hoặc tính theo tỷ lệ tập đoàn (công ty thành viên trong tập đoàn sẽ được khấu trừ chi phí lãi vay theo tỷ lệ EBITDA của công ty so với tổng EBITDA của tập đoàn).
BEPS cũng khuyến nghị các công ty trong tập đoàn nên xem xét cách tính theo tỷ lệ cố định hay tỷ lệ tập đoàn sẽ mang lại lợi ích cao hơn để áp dụng. Ở Anh, người nộp thuế được lựa chọn cách tính mức khống chế lãi vay có lợi hơn theo một trong hai cách: tỷ lệ cố định tính theo 30% EBITDA hoặc tính theo tỷ lệ tập đoàn.
BEPS khuyến nghị áp dụng cơ chế chuyển tiếp chi phí lãi vay vượt mức khống chế sang khấu trừ vào kỳ sau. Điều này giúp giảm tác động đến các doanh nghiệp đang ở giai đoạn đầu tư, mới hoạt động hoặc mở rộng sản xuất - kinh doanh.
- Nhiều nước đã và đang làm gì để chống chuyển giá, vừa không gây khó cho doanh nghiệp bản địa, thưa bà?
Các nước hiện đang áp dụng nhiều cơ chế khác nhau về việc khống chế chi phí lãi vay nhưng có thể thấy một điểm chung là điều khoản này được áp dụng trong trường hợp doanh nghiệp có giao dịch liên kết liên quan đến lãi vay.
Malaysia quy định, chi phí lãi vay phát sinh với bên liên kết trong các giao dịch xuyên biên giới bị khống chế ở mức 20% EBITDA tính thuế. Còn Indonesia quy định, tỷ lệ vốn vay trên vốn góp chủ sở hữu cho tất cả các doanh nghiệp là 4:1 (chi phí lãi vay của phần vốn vượt quá 4 lần vốn chủ sở hữu không được trừ khi tính thuế TNDN). Trong khi đó, Nhật Bản quy định, chi phí lãi vay phát sinh với bên liên kết không được vượt quá 50% thu nhập chịu thuế…
Theo luật Thuế của Trung Quốc, lãi vay thực trả cho các bên liên kết không được trừ nếu tỷ lệ vốn vay/vốn chủ sở hữu vượt quá 5:1 đối với doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực tài chính và 2:1 đối với các doanh nghiệp khác. Luật Thuế Hàn Quốc quy định, nếu công ty trong nước vay vốn của nhà đầu tư ở nước ngoài hoặc từ bên thứ ba dưới hình thức bảo lãnh thanh toán của nhà đầu tư ở nước ngoài và số tiền vay đó vượt quá 2 lần số vốn đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài, thì chi phí lãi vay tương ứng với số vốn vay vượt quá sẽ bị loại trừ khỏi chi phí được khấu trừ của công ty trong nước.
Hiện Singapore, Thái Lan và Myanmar chưa có quy định về mức khống chế chi phí lãi vay. Do đó, Việt Nam nên tiếp tục nghiên cứu, tham khảo thêm các quy định và thông lệ quốc tế, khảo sát đánh giá mô hình hoạt động, thực trạng cơ cấu vốn, chu kỳ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp khi sửa đổi, bổ sung Nghị định 20/2017/NĐ-CP để vừa chống xói mòn cơ sở tính thuế và chuyển lợi nhuận theo khuyến nghị của OECD đồng thời phải tạo điều kiện cho doanh nghiệp huy động vốn đầu tư, mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Tags:
(VNF) - Live Concert 2025 See The Light của ca sĩ Mỹ Tâm chính thức công bố giai đoạn mở bán vé rộng rãi cho công chúng với nhiều ưu đãi vượt trội và phương thức thanh toán đa dạng. Sự kiện đánh dấu bước tiếp theo trong chuỗi đồng hành chiến lược giữa Ngân hàng TMCP Đông Nam Á – SeABank (HoSE: SSB) và nữ ca sĩ, mang đến cho khán giả cơ hội tiếp cận vé một cách dễ dàng, thuận tiện, cùng ưu đãi hấp dẫn dành riêng cho chủ thẻ SeABank.
(VNF) - Hàng nghìn nhân viên ngân hàng mất việc trong khi nhiều ngân hàng lại tuyển thêm nhân sự. Điều này phản ánh xu hướng tái cấu trúc mạnh mẽ trong ngành.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank, HoSE: SSB) tiếp tục khẳng định vị thế tiên phong với mô hình SeAPremium Lounge - không gian giao dịch và tư vấn đặc quyền dành riêng cho khách hàng ưu tiên.
(VNF) - Trong bối cảnh biên lãi ròng (NIM) lao xuống mức thấp nhất kể từ năm 2018, các ngân hàng đã chủ động chuẩn bị các kế hoạch dài hơi nhằm thích ứng và từng bước cải thiện NIM trong thời gian tới.
(VNF) - Bước sang tuổi 32, Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHB) ghi dấu cột mốc mới trên hành trình kiến tạo những giá trị bền vững.
(VNF) - Ngân hàng Nhà nước nâng kỳ hạn chào thầu trên thị trường mở (OMO) tới 105 ngày trong bối cảnh lãi suất VND liên ngân hàng tiếp tục duy trì ở mức cao.
(VNF) - Ngân hàng TMCP An Bình (ABBANK) triển khai chương trình hỗ trợ giảm lãi suất cho vay đến 2,8%/năm dành cho khách hàng cá nhân và SME có khoản vay hiện hữu tại khu vực bị ảnh hưởng bởi thiên tai.
(VNF) - Tại hội nghị nhà đầu tư quý III/2025 tổ chức ngày 10/11, ban lãnh đạo Ngân hàng TMCP Phát triển TP. HCM (HDBank, HDB) duy trì quan điểm tự tin về khả năng tăng tốc trong quý IV, hướng tới vượt mức kế hoạch lợi nhuận cả năm 2025.
(VNF) - Ngân hàng Nhà nước dự kiến nâng trạng thái vàng cuối ngày của các tổ chức tín dụng. Trần trạng thái vàng của 8 ngân hàng có thể lên tới 20 tấn.
(VNF) - Lãi suất cho vay rục rịch tăng nhưng vẫn thấp hơn giai đoạn trước. Giai đoạn cuối năm, lãi suất cho vay sẽ chịu nhiều áp lực.
(VNF) - Khi thị trường Việt Nam ghi nhận hơn 10 triệu tài khoản chứng khoán - tăng gấp đôi chỉ sau 3 năm, câu hỏi của nhà đầu tư không còn là “có nên đầu tư không?” mà đã chuyển sang “làm sao tối ưu tài sản một cách toàn diện và bền vững qua từng giai đoạn?”.
(VNF) - Chiều 10/11/2025, Lễ ra mắt mô hình thí điểm Kiosk thông minh và Hệ thống xác thực, cấp bản sao số tài liệu điện tử được tổ chức tại Trung tâm Phục vụ hành chính công TP. Hà Nội. Agribank vinh dự là đơn vị tài trợ Kiosk, đồng hành cùng TP Hà Nội nâng cao chất lượng phục vụ hành chính công.
(VNF) - Sau 16 tuần đồng sáng tạo, ngày hội Demo Day đã giới thiệu các dự án hợp tác kiểm thử (PoC) giữa 5 startup trên toàn cầu và Tập đoàn Tài chính Shinhan, khép lại mùa thứ hai của chương trình đổi mới sáng tạo mở Global Shinhan InnoBoost 2025, do Shinhan Future's Lab Việt Nam tổ chức.
(VNF) - Giá USD tự do quay đầu giảm mạnh, mất tới hơn 200 đồng từ mức đỉnh lịch sử. Còn giá USD tại kênh ngân hàng được điều chỉnh tăng nhẹ.
(VNF) - Ngân hàng Nhà nước tăng lãi suất liên ngân hàng, trên thị trường các ngân hàng thương mại đã đẩy lãi suất tiết kiệm lên mức cao mới
(VNF) - Theo ông Phạm Như Ánh, Tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Quân đội (MB), mặc dù mặt bằng lãi suất đang có xu hướng tăng trở lại nhưng biên độ điều chỉnh dự kiến chỉ ở mức 0,5 - 1% trong ngắn hạn.
(VNF) - Thu nhập ngoài lãi tăng mạnh tại nhiều nhà băng và trở thành động lực tăng trưởng mới của ngành ngân hàng, nhằm giảm phụ thuộc vào mảng cho vay truyền thống.
(VNF) - Hàng loạt ngân hàng triển khai tính năng cảnh báo tài khoản nhận tiền có dấu hiệu nghi ngờ gian lận, lừa đảo. Khách hàng cần nâng cao cảnh giác.
(VNF) - Lãi suất liên ngân hàng ghi nhận xu hướng tăng trở lại, trong đó lãi suất qua đêm tiến sát mốc 6%/năm, lãi suất kỳ hạn 3 tháng vượt mốc 6%/năm.
(VNF) - Ngân hàng Quốc Tế (VIB) ra mắt Giải pháp trả góp cho thẻ thanh toán quốc tế – hình thức vay tín chấp trực tuyến tích hợp ngay trên thẻ thanh toán.
(VNF) - Tài chính xanh không chỉ là công cụ điều tiết vốn vào các lĩnh vực bền vững, tài chính xanh còn định hình lại cấu trúc cạnh tranh của hệ thống tài chính thế giới và ở vị trí trung tâm của dòng chảy này chính là ngành ngân hàng.
(VNF) - Thanh tra NHNN Chi nhánh Khu vực 13 phát hiện Vàng bạc đá quý Ngọc Thẩm và Vàng bạc đá quý Ngọc Hải phát sinh các vi phạm trong công tác phòng chống rửa tiền.
(VNF) - Theo ông Fred Lim, Giám đốc Thương mại hóa Kỹ thuật số, Ngân hàng Hong Leong (Hong Leong Bank), doanh nghiệp SME và MSME không phải là nhóm có rủi ro cao, thay vào đó, SME và MSME nên được đánh giá là nhóm có tầm ảnh hưởng lớn.
(VNF) - Bất động sản tiếp tục đóng vai trò là “đầu kéo” chủ lực trong tăng trưởng tín dụng của nhiều ngân hàng khi chiếm tỷ trọng lớn trong tổng dư nợ cho vay 9 tháng năm 2025.
(VNF) - NHNN yêu cầu các tổ chức tín dụng rà soát, đánh giá tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh, khả năng trả nợ của khách hàng vay vốn bị ảnh hưởng các đợt bão, mưa lũ lớn từ tháng 7/2025 đến tháng 10/2025, để kịp thời áp dụng biện pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho khách hàng.
(VNF) - Live Concert 2025 See The Light của ca sĩ Mỹ Tâm chính thức công bố giai đoạn mở bán vé rộng rãi cho công chúng với nhiều ưu đãi vượt trội và phương thức thanh toán đa dạng. Sự kiện đánh dấu bước tiếp theo trong chuỗi đồng hành chiến lược giữa Ngân hàng TMCP Đông Nam Á – SeABank (HoSE: SSB) và nữ ca sĩ, mang đến cho khán giả cơ hội tiếp cận vé một cách dễ dàng, thuận tiện, cùng ưu đãi hấp dẫn dành riêng cho chủ thẻ SeABank.
(VNF) - Dự án Nhà ở xã hội Đức Thượng có quy mô 20 tầng, được xây dựng trên lô đất 2,6ha tại xã Hoài Đức, Hà Nội.
