Vụ việc các doanh nghiệp (DN) ngành điều đứng trước nguy cơ bị lừa mất 36 container hàng trị giá trên 160 tỷ đồng cho thấy lừa đảo thương mại quốc tế ngày càng tăng.
Doanh nghiệp cần trang bị thêm kiến thức về luật và thông lệ giao dịch với đối tác nước ngoài
Cảnh báo liên tục, vẫn bị lừa
Năm 2019, một doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu bị lừa gần 1,5 tỷ đồng khi bán hàng cho một đối tác ở Senegal (châu Phi). DN này đã gửi thư đến Thương vụ Việt Nam tại Algeria kiêm nhiệm Senegal nhờ hỗ trợ đòi tiền.
Chuyện là công ty này bán cho DN có tên GSN International tại Dakar, Senegal một container tiêu đen 40 feet trị giá 61.750 USD (gần 1,5 tỷ đồng). Hình thức thanh toán là CAD (trao chứng từ trả tiền ngay) 100% thông qua ngân hàng.
Tuy nhiên, sau khi giao hàng, người mua đã nhận bộ chứng từ, lấy hàng ra khỏi cảng gần 2 tháng nhưng không thanh toán. Công ty xuất khẩu Việt Nam đã liên lạc với người mua nhiều lần nhưng không được. Phía ngân hàng người mua tại Senegal trả lời là người ký nhận bộ chứng từ (do khách hàng giới thiệu) không làm việc tại ngân hàng này.
Thực tế mấy năm gần đây, thương vụ Việt Nam ở nước ngoài, Bộ Công thương và một số đơn vị liên quan cũng liên tục có cảnh báo về lừa đảo thương mại quốc tế với rất nhiều hình thức ngày càng tinh vi.
Ví dụ như Thương vụ Việt Nam tại Pakistan cảnh báo về Công ty Jilani International đã và đang lừa đảo DN Việt Nam trong việc bán nguyên liệu thủy sản. Sau khi DN Việt chuyển tiền đặt cọc qua ngân hàng, công ty này rút toàn bộ và cắt đứt mọi liên lạc. Điều đáng nói là... ngân hàng tại Pakistan cũng không thể liên lạc được với công ty này vì đó là công ty “ma”.
Đặc biệt trong 2 năm dịch bệnh vừa qua, tình trạng lừa đảo quốc tế càng gia tăng. Năm 2021, Thương vụ Việt Nam tại Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống Nhất (UAE) cảnh báo về việc một số doanh nghiệp nước này có dấu hiệu lừa đảo, nhận hàng nhưng không trả tiền; làm giả giấy tờ, thậm chí là giấy tờ ngân hàng để lấy hàng, cài người lấy chứng từ xuất khẩu; sử dụng hacker xâm nhập địa chỉ email của 2 bên đang có giao dịch, theo dõi tiến trình đàm phán.
Khi bên mua chuẩn bị chuyển tiền mua hàng hóa thì hack email (hoặc tạo 1 tài khoản email có địa chỉ gần giống với email của bên bán) để gửi thông tin tài khoản lừa đảo. Sau khi bên mua chuyển tiền vào tài khoản lừa đảo, đối tượng sẽ ngay lập tức rút tiền và biến mất.
Hay Đại sứ quán Việt Nam tại Na Uy cũng cảnh báo tình trạng mạo danh các công ty của Na Uy để lừa đảo đối tác nước ngoài. Đối tượng lừa đảo lập các website giả danh các công ty xuất khẩu thủy sản có thật với đầu mối liên hệ là giả mạo.
Lợi dụng tâm lý cho rằng Na Uy là một nước phát triển, hệ thống luật pháp chặt chẽ, các công ty làm ăn đảm bảo uy tín, các nạn nhân khi thấy hợp đồng có điều khoản hấp dẫn nên tiến hành gấp sợ lỡ cơ hội, không chịu kiểm tra kỹ thông tin về đối tác... Cảnh sát Na Uy cho biết đã được báo cáo về 40 trường hợp lừa đảo trong thời gian qua, và cho rằng con số thực tế còn lớn hơn.
Giao dịch nóng vội, không bài bản
Lãnh đạo một hiệp hội ngành hàng xuất khẩu thừa nhận chuyện lừa đảo trong thương mại quốc tế cũng không phải hiếm với nhiều thủ đoạn tinh vi. Nhưng điểm đặc biệt trong trường hợp các DN ngành điều lần này là lại xảy ra ở châu Âu, số lượng hàng và giá trị khá lớn, với nhiều doanh nghiệp bị lừa cùng lúc.
Vị này nhận xét: Lượng hàng lớn như vậy rõ ràng là những doanh nghiệp có tiềm lực và kinh nghiệm nhưng với những thông tin công khai đến thời điểm này thì cho thấy họ bị lừa khá dễ dàng. Đây là điều khiến nhiều người khó hiểu nhất. Một doanh nghiệp xuất khẩu dù lớn dù nhỏ cũng cần phải nắm những quy tắc cơ bản trong giao dịch quốc tế, trong khi ở đây họ có vẻ khá chủ quan dù biết rất ít thông tin về đối tác.
“Tôi nghĩ bài học lớn nhất trong vụ này đối với các doanh nghiệp xuất khẩu nói chung là không được chủ quan, phải thực hiện theo thông lệ quốc tế”, vị này nói.
Đồng tình với quan điểm trên, TS Cấn Văn Lực, Cố vấn cấp cao Chủ tịch HĐQT Ngân hàng BIDV, phân tích: Trong giao dịch quốc tế thường thì bên mua bên bán phải biết rõ về nhau và có lòng tin vững chắc về nhau mới giao dịch qua phương thức nhờ thu trả tiền trao chứng từ (Documents against Payment - D/P).
D/P là hình thức nhờ thu, bên mua họ nhận chứng từ và nhận hàng rồi đến ngân hàng thanh toán tiền cho bên bán. Trong trường hợp ngành điều lại là khách hàng mới, chưa có thông tin mà giao dịch qua hình thức D/P này là rất rủi ro.
“Có vẻ họ đã quá nóng vội trong việc xuất hàng hoặc thiếu thông tin, kiến thức trong giao dịch quốc tế. Thông thường trong trường hợp kiểu này người ta sẽ chọn hình thức thanh toán bằng thư tín dụng. Vì như vậy có sự tham gia của ngân hàng từ cả hai nước bên mua và bên bán. Trong thư tín dụng cam kết trả tiền rất mạnh. Nếu như một số trường hợp không đủ độ tin cậy người ta còn yêu cầu ngân hàng phía bên mua phải xác nhận thư tín dụng (L/C) là một hình thức bảo lãnh, DN không trả được thì ngân hàng sẽ trả”, ông Lực nhấn mạnh.
Chưa kết luận rằng bị lừa hay không nhưng Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP. HCM, cho biết ông đã tiếp nhiều khách hàng là DN. Ban đầu họ đều kêu là bị lừa nhưng khi xem kỹ hợp đồng thì không hoàn toàn như vậy.
“Nói thẳng thì lỗi ở đây là do DN không hiểu luật và quá ngây thơ trên thương trường quốc tế. Đây là bài học cho rất nhiều DN Việt Nam, đặc biệt là DN vừa và nhỏ. Am hiểu luật pháp, nhất là luật pháp quốc tế là khâu yếu nhất của DN Việt Nam”, LS Hậu nói thẳng.
LS này nói thêm: “Ở các nước, trong DN họ có đội ngũ pháp chế bên cạnh đó còn có đội ngũ luật sư am hiểu luật pháp quốc tế luôn theo sát trong các giao dịch với nước ngoài. Khi xảy ra vấn đề về hợp đồng với đối tác họ sẽ đưa ra tòa trọng tài quốc tế. Trong khi phần lớn DN Việt Nam lại không có thói quen này, không sử dụng pháp lý và luật sư mà lại thích “kêu cứu” với chính quyền”.
(VNF) - Mặc dù được mở bán cả hai tùy chọn động cơ đốt xăng và hybrid tiết kiệm nhiên liệu, tuy nhiên doanh số của Hyundai SantaFe hybrid thời gian qua vẫn chưa vượt qua được ‘vua phân khúc’ Ford Everest.
(VNF) - Suzuki triển khai chương trình “Ưu đãi tất niên, sắm xe như ý” trên toàn hệ thống đại lý trong tháng 12. Các mẫu xe du lịch Suzuki được hỗ trợ lệ phí trước bạ 100% hoặc tặng gói bảo dưỡng dài hạn, trong đó, mức ưu đãi cao nhất lên đến 95 triệu đồng.
(VNF) - Việt Nam đã ký kết 17 FTA với trên 60 nước đối tác với đa dạng các nội dung, thỏa thuận, trong số đó có nhiều FTA thế hệ mới, bao trùm như: EVFTA, UKVFTA, CPTPP...
(VNF) - Với vị trí kim cương trên cung đường ven biển đẹp nhất Đà Nẵng, Newtown Diamond đem đến không gian sống đẳng cấp và tầm nhìn tuyệt mĩ mà chủ nhân tương lai có thể trực tiếp trải nghiệm tại căn hộ mẫu sang trọng, tinh tế vừa khai trương.
(VNF) - Vietjet dành tặng khách hàng ưu đãi “3 ngày vàng” hấp dẫn với vé 0 đồng (chưa bao gồm thuế, phí) áp dụng từ nay đến ngày 4/12/2025 với các chuyến bay kết nối Hà Nội, TP. HCM – Côn Đảo.
(VNF) - Không chỉ là một hiệp định thương mại tự do thông thường, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Israel (VIFTA) có ý nghĩa chiến lược khi tạo cầu nối giữa Việt Nam – trung tâm sản xuất của châu Á và Israel – quốc gia đi đầu về đổi mới sáng tạo.
(VNF) - FE CREDIT tiếp tục khẳng định vị thế trên thị trường tài chính Việt Nam khi xuất sắc đạt giải vàng ở hạng mục O2O/New Retail/Innovative & New Tech Sales Channels và Giải Đồng ở hạng mục Real-time Marketing trong khuôn khổ MMA Smarties Vietnam 2025.
(VNF) - Chiều 28/11/2025, Công ty Cổ phần Chứng khoán UP (UPSC) tổ chức thành công tọa đàm “Dealmakers Forum: Kết nối cơ hội - Dẫn dắt thị trường M&A”.
(VNF) - Toyota Innova Cross phiên bản giá rẻ, Subaru Forester thế hệ mới, bộ đôi xe điện siêu sang của Maserati và "tân binh" Mitsubishi Destinator là các mẫu xe mới vừa ra mắt thị trường dịp cuối năm.
(VNF) - Sáng 30/11/2025, Hội nghị Tổng kết Đề án Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2017 – 2025 (Đề án 939) và triển khai Đề án Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2026 – 2035 (Đề án 2415) và biểu dương các điển hình hợp tác xã do phụ nữ quản lý năm 2025 đã diễn ra tại Hà Nội với sự chủ trì của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và trực tuyến với 34 điểm cầu khắp cả nước.
(VNF) - Hội Mỹ nghệ Kim hoàn Đá quý TP. HCM (SJA) SJA khát vọng xây dựng ngành kim hoàn TP. HCM trở thành một trong những trung tâm chế tác, thiết kế và thương mại trang sức quan trọng của châu Á trong thập niên tới.
(VNF) - Trong bối cảnh xuất khẩu sang các thị trường chính truyền thống đang gặp khó, thị trường Israel nổi lên như một điểm sáng thay thế đầy tiềm năng cho cá ngừ Việt Nam, theo nhận định của VASEP (Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam).
(VNF) - Thị trường kim loại quý đang chứng kiến làn sóng tăng giá hiếm thấy, với bạc lập kỷ lục mới và vàng bứt phá lên mức cao nhất hai tuần. Sự thiếu hụt nguồn cung, nhu cầu đầu tư tăng mạnh và kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giảm lãi suất đang khiến thị trường bước vào giai đoạn biến động lớn.
(VNF) - Một chủ hộ kinh doanh tại Tuyên Quang vừa bị khởi tố vì khai doanh thu bán hàng online chỉ bằng một phần rất nhỏ so với thực tế, nhằm trốn số tiền thuế gần 837 triệu đồng. Vụ việc được cơ quan công an phát hiện trong quá trình kiểm tra hoạt động bán hàng qua livestream.
(VNF) - Suốt 30 năm qua, ông Vũ Hoài Nam (SN 1976, trú phường Hồng Quang, tỉnh Ninh Bình) đã sưu tầm được khoảng 500 tờ tiền giấy của Việt Nam qua nhiều thời kỳ và hơn 200 đồng tiền xu.
(VNF) - Kết thúc tháng 11, giá vàng trong nước vẫn neo ở mức cao nhất từ trước đến nay. Tính từ đầu năm đến nay, giá vàng trong nước đã tăng tới hơn 70 triệu đồng/lượng.
(VNF) - Đánh giá tổng kim ngạch thương mại của Ấn Độ chỉ cao hơn Việt Nam không đáng kể, chuyên gia xuất khẩu cho rằng nếu đà tăng trưởng tiếp tục được duy trì, Việt Nam hoàn toàn có thể vượt Ấn Độ trong vòng 1-2 năm tới.
(VNF) - Trong bối cảnh nguồn cung chịu áp lực, giá APT, nguyên liệu đầu vào quan trọng nhất trong chuỗi sản xuất vonfram, tiếp tục tăng mạnh. Fastmarkets hiện ghi nhận giá quanh mức 735 – 780 USD/mtu (CIF Rotterdam/Baltimore), gần gấp 2,3 lần bình quân năm 2024 (318 USD/mtu) và vượt xa đỉnh lịch sử năm 2011 (430 USD/mtu).
(VNF) - Mặc dù được mở bán cả hai tùy chọn động cơ đốt xăng và hybrid tiết kiệm nhiên liệu, tuy nhiên doanh số của Hyundai SantaFe hybrid thời gian qua vẫn chưa vượt qua được ‘vua phân khúc’ Ford Everest.
(VNF) - Hàng loạt dự án nhà ở xã hội tại Đà Nẵng như An Trung 2, Đại Địa Bảo, Ecohome Hòa Hiệp… đang được đẩy nhanh tiến độ, cung cấp hàng nghìn căn hộ cho thị trường, đáp ứng nhu cầu an cư của người thu nhập thấp.