Theo các chuyên gia kinh tế, trái phiếu DN được phát hành chính là một khoản nợ của DN. Nếu đến hạn thanh toán, hoặc đến kỳ trả lãi mà DN phát hành trái phiếu không thể thanh toán được cũng có nghĩa là rơi vào tình trạng vỡ nợ. Điều này đã xảy ra tại nhiều quốc gia có nền kinh tế thị trường và hoàn toàn có thể xảy ra tại Việt Nam.
Đối với Việt Nam, từ năm 2018 đến 2021, thị trường trái phiếu DN đã bùng nổ với tổng giá trị trái phiếu DN đang lưu hành ước đạt gần 1,2 triệu tỷ đồng, chiếm khoảng 11,4% tổng dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế và chiếm khoảng 14,5% GDP năm 2021.
Giới chuyên môn nhận định, có nhiều nguy cơ và rủi ro tiềm ẩn từ khối trái phiếu khổng lồ này. Chẳng hạn, với các DN bất động sản, sau 2 năm bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19, dòng tiền suy kiệt, trong khi thị trường bất động sản hiện có thanh khoản thấp, nếu không thể trả được nợ, tất yếu dẫn đến vỡ nợ.
Trong một hội thảo về trái phiếu DN vừa diễn ra, Thạc sĩ Nguyễn Anh Vũ, trường Đại học Ngân hàng TP.HCM, đã nêu lên những lo ngại: "Gần đây báo chí hay dùng khái niệm '3 không' với DN phát hành trái phiếu, gồm không xếp hạng tín nhiệm, không bảo lãnh thanh toán, không tài sản bảo đảm. Nhưng tôi lo ngại ngoài '3 không' còn có cái 'không' thứ 4, thứ 5 khác như: không có năng lực tài chính tốt, dòng tiền, phương án kinh doanh không khả thi, dòng vốn không sử dụng đúng mục đích… vì vậy tiềm ẩn nguy cơ cao".
Theo ông Huỳnh Anh Tuấn, Tổng giám đốc Công ty chứng khoán Ngân hàng Đông Á, lãi suất trái phiếu DN khoảng 12%/năm, tính cả chi phí cho kênh phân phối, bảo lãnh phát hành phải lên đến 15%/năm. Nếu DN thuộc loại tốt, sẽ thỏa các điều kiện để vay vốn ngân hàng với lãi suất thấp hơn hẳn, không cần phải phát hành trái phiếu.
Về phía nhà đầu tư, do không đủ kiến thức, thông tin, trong khi lại bị mê hoặc bởi lãi suất gấp 2-3 lần gửi tiết kiệm, thông qua kênh môi giới mua trái phiếu của những DN rủi ro cao, nên dẫn đến nguy cơ.
Còn chuyên gia tài chính Đinh Trọng Thịnh cảnh báo, tỷ lệ trái phiếu "3 không" trong tổng khối lượng phát hành trái phiếu DN lên tới hơn 30% là rất nghiêm trọng. Việc các ngân hàng đứng ra mua trái phiếu DN chiếm tỷ trọng lớn trong tổng khối lượng phát hành cũng là vấn đề rất đáng lo. Đó có thể là tình trạng ngân hàng giúp DN phát hành trái phiếu để "đảo nợ", tức là chuyển từ cho vay có tài sản bảo đảm, có quản lý giám sát, sử dụng chặt chẽ sang giao tiền cho DN, để họ sử dụng và đầu tư mà không quản lý được.
Với trái phiếu phát hành riêng lẻ, không được kiểm soát chặt chẽ, không thẩm định nghiêm ngặt, giá trị bảo đảm không cao, bất cứ lúc nào cũng có khả năng sử dụng vốn sai mục đích, dẫn đến hiện thực là công ty phát hành không hoàn tất được tiền về cho trái chủ gây ra nguy cơ vỡ nợ.
Hiện nay, mua trái phiếu DN tạm chia làm hai nhóm chính. Nhóm thứ nhất là các ngân hàng và công ty chứng khoán, còn nhóm thứ hai là những nhà đầu tư cá nhân (dưới danh nghĩa là nhà đầu tư chuyên nghiệp) mua qua các môi giới trung gian.
Theo số liệu của Công ty Chứng khoán SSI, trong số 15 ngân hàng thương mại lớn, có tổng dư nợ tín dụng chiếm khoảng 75% toàn hệ thống (không tính Agribank), tổng số dư trái phiếu đầu tư vào các tổ chức kinh tế tại thời điểm 31/12/2021 là khoảng 214 nghìn tỷ đồng. Tỷ lệ bình quân đầu tư trái phiếu DN trong tổng tín dụng chỉ ở mức 3,1%, khả năng sẽ không có tác động quá lớn đến vấn đề chất lượng tín dụng của hệ thống ngân hàng thương mại, vỡ nợ chỉ trong nội bộ ngân hàng. Mặc dù vậy, nếu vỡ nợ sẽ khiến các ngân hàng mất vốn, nợ xấu tăng và uy tín giảm.
Tuy nhiên, vấn đề lo ngại là những trái phiếu phát hành cho các nhà đầu tư cá nhân. Thời gian qua nhiều ngân hàng, công ty chứng khoán đứng ra tư vấn, bảo lãnh phát hành trái phiếu DN. Hoặc các tập đoàn lớn thông qua công ty con, không có thương hiệu, thậm chí mới vừa thành lập để phát hành xong sau đó cho một đơn vị uy tín khác trong tập đoàn mua lại rồi bán lẻ cho nhà đầu tư. Nhà đầu tư cá nhân lại cứ nghĩ trái phiếu do ngân hàng và những DN uy tín phát hành nên mua.
Theo quy định, trái phiếu DN phát hành riêng lẻ chỉ bán cho nhà đầu tư chuyên nghiệp. Tuy nhiên, phân phối có đủ cách để “hô biến” một cá nhân thành nhà đầu tư chuyên nghiệp trong chớp mắt. Từ đó mới xảy ra câu chuyện dở khóc dở cười, dù được mệnh danh là dân "chuyên nghiệp" nhưng nhiều nhà đầu tư thậm chí không biết đọc báo cáo tài chính, không hiểu biết về DN phát hành.
Với hàng trăm ngàn tỷ đồng tung ra cho những người dân không am hiểu, trên thực tế đã đẩy nguy cơ rất lớn ra thị trường. Giới chuyên môn lo ngại tăng trưởng “nóng” sắp gây ra những hậu quả khó lường. Những rủi ro có thể phát sinh từ năm 2022, khi lượng lớn trái phiếu đến kỳ thanh toán.
Trong khi các DN bất động sản đang có tỷ lệ nợ cao bất thường, nếu gặp trục trặc thì nhà đầu tư cá nhân, nhỏ lẻ nắm giữ các trái phiếu sẽ gánh hậu quả. Chỉ cần một vài DN nhỏ vỡ nợ, cũng có thể lây lan nỗi sợ hãi và khiến niềm tin dành cho thị trường này sụt giảm nghiêm trọng. Nó có thể dẫn đến một cuộc khủng hoảng tín dụng trong nền kinh tế.
Tags:
(VNF) - Vay ngân hàng mua nhà rồi rơi vào thất nghiệp, mất thu nhập, trong khi khoản vay vẫn đều đặn đến hạn, trở thành bài học điển hình về rủi ro tài chính cho nhiều người trẻ khi mua nhà bằng đòn bẩy vay vốn.
(VNF) - Đại diện Dragon Capital cho rằng cần trao vai trò lớn hơn cho hệ thống ngân hàng thương mại trong việc phân phối sản phẩm quỹ. Khi có thể được tiếp cận dễ dàng hơn, chứng chỉ quỹ có thể chuyển mình từ một thị trường “ngách” trở thành kênh tài sản chính thống và phổ biến.
(VNF) - Theo Phó Chủ tịch UBCKNN Bùi Hoàng Hải, tỷ trọng nhà đầu tư cá nhân quá lớn là một trong những nguyên nhân khiến thị trường chứng khoán Việt Nam có mức độ biến động cao.
(VNF) - Bà Lương Thị Mỹ Hạnh - Giám đốc Quản lý tài sản, Khối trong nước, Dragon Capital Việt Nam - cho biết mức độ hiểu biết về tài chính của người Việt dưới mức 25%, theo một nghiên cứu của PwC.
(VNF) - Nhu cầu mua sắm tăng mạnh vào những tháng cuối năm khiến nhiều người tìm đến các khoản vay tiêu dùng để đáp ứng chi tiêu. Theo ông Nguyễn Tiến Sỹ - Phó Giám đốc Khối Tài chính số, Công ty tài chính EVF - việc vay tiêu dùng chỉ thực sự hiệu quả khi người vay có kế hoạch tài chính rõ ràng, hiểu đúng về lãi suất và lựa chọn kênh vay an toàn.
(VNF) - Việc khai thông nguồn hàng từ doanh nghiệp tư nhân đã phát đi tín hiệu tích cực với làn sóng IPO, niêm yết vừa qua, trong khi nguồn hàng từ doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) cũng như doanh nghiệp FDI vẫn còn là bài toán bỏ ngỏ.
(VNF) - Sắc đỏ bao trùm toàn bộ các nhóm ngành trong phiên hôm nay (12/12), kéo VN-Index giảm sâu 52 điểm bất chấp thanh khoản có dấu hiệu cải thiện ở thời điểm mở cửa.
(VNF) - Kết quả đấu giá cho thấy 6 nhà đầu tư đã mua hết 23,21% vốn Petrosetco do PVN sở hữu, giá trúng bình quân 36.500 đồng/cổ phiếu.
(VNF) - Trước khi bị NHNN xử phạt 702 triệu đồng, VietCredit đã báo lãi 654 tỷ đồng trong 9 tháng năm 2025 nhờ chuyển hướng sang nền tảng số.
(VNF) - Đó là đánh giá của ông Nguyễn Minh Hoàng, Giám đốc Phân tích Công ty Chứng khoán Nhất Việt (VFS) tại Diễn đàn Triển vọng thị trường vốn Việt Nam 2026 với chủ đề “Bứt phá trên nền tảng mới” do Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam (VFCA) và Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance tổ chức.
(VNF) - Làn sóng niêm yết của các công ty chứng khoán trong nước đang tăng nhiệt, nhưng con đường lên sàn ấy lại thiếu vắng bóng dáng các công ty chứng khoán ngoại.
(VNF) - Năm 2025 được xem là giai đoạn bản lề đối với Công ty Tài chính Tổng hợp Cổ phần Điện lực (EVF) khi công ty cùng lúc triển khai chiến lược tái định vị thương hiệu và đặt ra mục tiêu kinh doanh đầy thách thức với lợi nhuận trước thuế 960 tỷ đồng. Trước thềm kết thúc năm tài khóa 2025, các chỉ số tài chính tích cực cho thấy EVF đang củng cố vững chắc nền tảng tài chính, qua đó tạo đà tăng tốc cho những tháng cuối năm.
(VNF) - Công ty cổ phần Công nghệ tài chính Encapital (Encapital Fintech) mới công bố thông tin về việc phát hành thành công lô trái phiếu ECF12502 trị giá 280 tỷ đồng.
(VNF) - Thu nhập từ chuyển nhượng tài sản số như Bitcoin, Ethereum... sẽ chịu mức thuế 0,1%, theo quy định tại Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi có hiệu lực từ 1/7/2026.
(VNF) - Nhựa Bình Thuận phát hành 260 tỷ đồng trái phiếu xanh kỳ hạn 7 năm, được GuarantCo bảo lãnh thanh toán, tài trợ dự án nhà máy nhựa Hưng Yên và pallet tái chế.
(VNF) - Chuyên gia cho rằng, ngưỡng doanh thu miễn thuế 500 triệu được Quốc hội thông qua ngày 10/12 sẽ giúp khoảng 90% hộ kinh doanh không bắt buộc sử dụng hoá đơn và sổ sách kế toán.
(VNF) - Đứng giữa giá chung cư Hà Nội và áp lực an cư, nhiều gia đình rơi vào vòng tranh luận giữa tối ưu vốn và nhu cầu ổn định cuộc sống. Trao đổi với VietnamFinance, chuyên gia hoạch định tài chính cá nhân Trần Đức Trung cho rằng, để giải bài toán này không phải chọn bên nào thắng, mà cần một chiến lược dung hòa – vừa đảm bảo tăng trưởng tài sản, vừa tạo sự yên tâm cho gia đình.
(VNF) - Luật Viên chức (sửa đổi) được thông qua chuyển cơ chế quản lý và trả lương sang vị trí việc làm từ 1/7/2026, kèm theo các quy định khuyến khích sự đổi mới, sáng tạo.
(VNF) - TS Trần Anh Tuấn, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP Hà Nội, cho hay, thành phố đang “đốt đuốc” tìm kiếm các kỹ sư trưởng ở nhiều lĩnh vực, trong đó có tài sản số. Ngoài ra, thành phố đã chi ngay "vốn mồi" 600 tỷ đồng cho Quỹ đầu tư mạo hiểm đầu tiên trên cả nước.
(VNF) - Nhiều doanh nghiệp lớn vừa công bố kế hoạch chi cổ tức tiền mặt quy mô lớn, trong đó FT1 trả 51,42% cho cổ đông, PAT tạm ứng tới 100% và DGC dự chi hơn 1.140 tỷ đồng.
(VNF) - Sunshine Group vừa được vinh danh là “Doanh nghiệp có chiến lược M&A tiêu biểu năm 2024-2025” tại Diễn đàn M&A Việt Nam lần thứ 17. Đây là sự kiện uy tín nhất trong lĩnh vực mua bán, sáp nhập tại Việt Nam, do Báo Tài chính – Đầu tư tổ chức dưới sự chỉ đạo và bảo trợ của Bộ Tài chính.
(VNF) - Thương vụ Kokuyo thâu tóm Thiên Long dù mới dừng lại ở khâu công bố thông tin và đang xúc tiến thực hiện tạo được tiếng vang như dấu mốc về sự trở lại mạnh mẽ của nhà đầu tư Nhật Bản tại Việt Nam.
(VNF) - Theo các chuyên gia, tài sản số sẽ sớm chính thức bước ra khỏi “vùng xám” để trở thành một kênh dẫn vốn chính thống và hiệu quả cho nền kinh tế.
(VNF) - Sau khi Bộ Tài chính ban hành Thông tư 99/2025/TT-BTC, lộ trình áp dụng IFRS đã trở thành yêu cầu bắt buộc với doanh nghiệp Việt Nam. Cơ hội nâng tầm minh bạch và chuẩn hóa quốc tế đang mở ra, nhưng đi kèm là thách thức lớn về dữ liệu, hệ thống và nhân lực – những yếu tố then chốt quyết định thành công của quá trình chuyển đổi.
(VNF) - Bà Lê Thị Duyên Hải khuyên rằng, chính sách thuế đối với hộ, cá nhân cho trường hợp có đăng ký hoặc không đăng ký kinh doanh sẽ rất khác nhau. Do đó, cần thực hiện theo quy định để hưởng đúng quyền lợi của mình.
(VNF) - Vay ngân hàng mua nhà rồi rơi vào thất nghiệp, mất thu nhập, trong khi khoản vay vẫn đều đặn đến hạn, trở thành bài học điển hình về rủi ro tài chính cho nhiều người trẻ khi mua nhà bằng đòn bẩy vay vốn.
(VNF) - Dự án cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng có tổng mức đầu tư lên đến 11.029 tỷ đồng dự kiến sẽ chính thức thông tuyến vào ngày 19/12.
