Các nhà kinh tế khó có thể dự báo chính xác những gì sẽ diễn ra đối với nền kinh tế toàn cầu năm 2022 trong bối cảnh đại dịch Covid-19 vẫn còn tiếp diễn. Bên cạnh việc chỉ ra các rủi ro về lạm phát leo thang, khủng hoảng nợ, thiếu hụt năng lượng..., các chuyên gia cũng có cái nhìn khá lạc quan về bức tranh kinh tế thế giới trong năm tới.
Nhiều chuyên gia kinh tế có kịch bản cơ sở là một đợt phục hồi mạnh, giá cả hạ nhiệt và giảm dần các chính sách tiền tệ khẩn cấp. Tuy nhiên, với những diễn biến khó lường của Covid-19 và những ảnh hưởng khủng khiếp của nó thì mọi dự đoán đều có thể không chính xác.
Nguy cơ mới đối với nền kinh tế thế giới có thể là biến chủng Omicron, lạm phát kéo dài, các gói hỗ trợ dần bị siết chặt, cuộc khủng hoảng nợ ở Trung Quốc, giá thực phẩm leo thang, chuỗi cung ứng đứt gãy chưa được hàn gắn,... Song, vẫn có những tín hiệu lạc quan nếu Chính phủ các nước quyết định giữ nguyên các biện pháp hỗ trợ, thúc đẩy đầu tư, kích cầu tiêu dùng.
Những mối đe dọa tiềm ẩn
Hiện còn quá sớm để biết chắc ảnh hưởng từ biến chủng Omicron sẽ như thế nào. Omicron đang lây nhiễm mạnh nhưng lại ít độc lực hơn so với các biến chủng trước đó. Thế giới được dự đoán sẽ có thể tiến về gần hơn với trạng thái bình thường trước đại dịch – đồng nghĩa với việc người dân chi tiêu nhiều hơn, nhu cầu tiêu dùng sẽ đi lên. Việc tái cân bằng chi tiêu có thể thúc đẩy tăng trưởng toàn cầu lên 5,1% từ dự báo cơ bản 4,7% của Bloomberg Economics.
Các kịch bản cơ sở (màu vàng), tích cực (màu đen), tiêu cực (màu hồng tím) và xu hướng trước đại dịch (xanh dương) của chi tiêu cho những dịch vụ dễ bị tổn thương do Covid-19 như thương mại, vận tải, du lịch. Chỉ số là 100 điểm trong quý IV/2019. (Nguồn: Bloomberg Economics, OECD)
Tuy nhiên, tình hình có thể không hoàn toàn khả quan như vậy. Một biến chủng dễ lây nhiễm hơn, nguy hiểm hơn có thể xuất hiện và đẩy lùi các nền kinh tế. Chỉ cần 3 tháng với những lệnh phong tỏa cứng rắn nhất 2021 có thể khiến tăng trưởng toàn cầu năm 2022 giảm còn 4,2%.
Trong kịch bản này, lực cầu sẽ yếu hơn, các rắc rối trong chuỗi cung ứng kéo dài, công nhân tiếp tục ở ngoài thị trường lao động và logistics gặp khó khăn.
Đầu năm 2021, Mỹ dự báo kết thúc năm với lạm phát 2%. Song, trên thực tế, lạm phát tại nền kinh tế số 1 thế giới đã tiến sát mức 7%. Năm 2022, rất khó dự đoán lạm phát bởi sự biến thiên khó lường của Omicron. Lương đã tăng nhanh ở Mỹ và có thể còn tăng hơn nữa. Căng thẳng giữa Nga và Ukraine khiến giá khí đốt có nguy cơ tăng mạnh. Biến đổi khí hậu có thể gây ra nhiều hình thái thời tiết bất ổn hơn và giá thực phẩm sẽ tiếp tục tăng.
Cũng không loại trừ khả năng xuất hiện một làn sóng Covid-19 mới làm ảnh hưởng đến đi lại, kéo tụt giá dầu. Dù vậy, vẫn có nguy cơ lạm phát khiến các ngân hàng trung ương phải "đau đầu" khi phải điều chỉnh chính sách tiền tệ.
Tại Trung Quốc - nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới, áp lực ngày càng tăng từ cuộc khủng hoảng nợ của tập đoàn bất động sản Evergrande, tái triển khai phong tỏa vì Covid-19 và thiếu năng lượng đã kéo tăng trưởng kinh tế xuống còn 0,8% - thấp hơn nhiều so với mức tăng trưởng 6% thường thấy của nền kinh tế khổng lồ này.
"Cơn khát" năng lượng của Trung Quốc có thể hạ nhiệt trong năm 2022, nhưng các lệnh phong tỏa vì biến chủng Omicron và lực cầu yếu có thể sẽ khiến nền kinh tế số 2 thế giới gặp nhiều khó khăn trong khi khả năng tiếp cận vốn bị hạn chế, lĩnh vực xây dựng bất động sản - lực đẩy của 25% nền kinh tế Trung Quốc - lại đang đi xuống.
Thêm vào đó, ảnh hưởng kép từ Covid-19 và thời tiết xấu đã đẩy giá thực phẩm thế giới gần đỉnh lịch sử và có thể tăng tiếp trong năm 2022. Cú sốc giá thực phẩm năm 2011 từng dẫn đến hàng loạt cuộc biểu tình, đặc biệt là ở Trung Đông. Nhiều quốc gia trong khu vực vẫn nhạy cảm với nguy cơ này, từ đó gây bất ổn diện rộng.
Ngoài ra, một cuộc chiến giữa các cường quốc là kịch bản tồi tệ nhất. Hai nền kinh tế lớn nhất thế giới là Mỹ và Trung Quốc có thể áp biện pháp trừng phạt lẫn nhau, dẫn đến đóng băng quan hệ. Sự sụp đổ sản xuất bán dẫn ở Đài Loan (Trung Quốc) cũng sẽ ảnh hưởng đến sản xuất toàn cầu, từ điện thoại thông minh đến xe hơi.
Vẫn có nhiều điểm sáng
Bên cạnh những rùi ro tiềm ẩn, nền kinh tế toàn cầu vẫn có nhiều yếu tố hỗ trợ tích cực, ví dụ như chính sách ngân sách của Mỹ có thể mở rộng hơn so với hiện tại – giữ nền kinh tế tránh xa khỏi bờ vực tài chính và thúc đẩy tăng trưởng.
Trên thế giới, các hộ gia đình vẫn đang nắm giữ hàng nghìn tỷ USD tiết kiệm vượt mức, nhờ các gói kích thích thời đại dịch và giai đoạn phong tỏa. Nếu số tiền đó được chi tiêu nhanh hơn dự báo, tăng trưởng sẽ được thúc đẩy.
Tại Trung Quốc, đầu tư vào năng lượng xanh và nhà ở giá hợp lý, đã được nêu trong Kế hoạch 5 năm lần thứ 14, có thể thúc đẩy đầu tư nói chung.
Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) của châu Á – bao trùm 2,3 tỷ người và 30% GDP toàn cầu – có thể tăng cường xuất khẩu.
Nhìn lại năm 2020, nhiều nền kinh tế tệ hơn nhiều so với dự báo từ giới chuyên gia nhưng điều này không còn đúng trong năm 2021, khi đà phục hồi tích cực bất ngờ. Đó cũng là lý do năm 2022 được cho là sẽ có nhiều gam màu tươi sáng./.
Tags:
(VNF) - Hãng xe điện Tesla của Elon Musk vừa bất ngờ ra mắt chiếc vợt pickleball trị giá 350 USD, đánh dấu bước mở rộng danh mục sản phẩm phong cách sống. Động thái này phản ánh chiến lược của công ty trong việc không chỉ dừng lại ở ô tô mà còn khai thác thị trường tiêu dùng cao cấp và sản phẩm giải trí – thể thao.
(VNF) - Mỹ là nơi khai sinh các mô hình trí tuệ nhân tạo mạnh mẽ nhất và nắm quyền kiểm soát các loại chip máy tính tiên tiến nhất. Thế nhưng, giữa cuộc cạnh tranh AI toàn cầu, Trung Quốc lại sở hữu một lợi thế mang tính quyết định: một lưới điện khổng lồ và rẻ nhất thế giới.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) ngày 12/12 quyết định đóng băng vô thời hạn khoảng 210 tỷ euro (tương đương 246 tỷ USD) tài sản nhà nước của Nga, thay vì tiếp tục cơ chế gia hạn 6 tháng một lần như trước đây.
(VNF) - Ngày 11/12, doanh nhân người Hàn Quốc Do Kwon, nhà sáng lập Terraform Labs, đơn vị đứng sau hai đồng tiền TerraUSD và Luna, đã bị tòa án liên bang Mỹ tuyên phạt 15 năm tù. Bản án được đưa ra gần 3 năm sau cú sập gây thiệt hại ước tính 40 tỷ USD, được thẩm phán mô tả là “một vụ gian lận mang tính thế hệ”.
(VNF) - Mỹ tiếp tục gia tăng sức ép đối với chính quyền Tổng thống Nicolás Maduro khi áp đặt lệnh trừng phạt lên ba cháu trai của ông, cùng nhiều cá nhân, doanh nghiệp và tàu vận tải bị cáo buộc tham gia vận chuyển dầu cho Caracas. Động thái này là một phần trong chiến dịch siết nguồn thu tài chính của Venezuela và mở rộng nỗ lực trấn áp hoạt động buôn lậu ma túy tại khu vực Caribe.
(VNF) - Ukraine ngày 11/12 cho biết máy bay không người lái tầm xa của họ đã tấn công một giàn khoan dầu lớn ngoài khơi Biển Caspi trong tuần này. Chiến dịch này phản ánh nỗ lực mở rộng mục tiêu của Kyiv nhằm bóp nghẹt nguồn thu từ năng lượng - nguồn lực quan trọng nhất giúp Nga duy trì cuộc chiến.
(VNF) - Các chuyên gia quốc tế nhận định thị trường chứng khoán Việt Nam đã bùng nổ trong năm 2025, và dư địa tăng trưởng còn rất rộng mở trong thời gian tới.
(VNF) - Mexico nâng thuế nhập khẩu lên 50% khiến Trung Quốc phản ứng gay gắt, gọi đây là hành động bảo hộ “mang tính xúc phạm” và cảnh báo tác động tiêu cực tới thương mại song phương.
(VNF) - Trung Quốc ghi nhận thặng dư thương mại kỷ lục 1.000 tỷ USD, đặt ra câu hỏi liệu sức mạnh xuất khẩu có che giấu những điểm yếu ngày càng lớn của nền kinh tế hay không?
(VNF) - Sau tin Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất, Phố Wall tăng điểm mạnh. Trong khi đó, giá vàng cũng bật tăng nhưng cuối cùng vẫn quay trở về vùng 4.205 USD/ounce, gần như không đổi so với trước đó.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 10/12 cho rằng quyết định mới nhất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) về việc hạ lãi suất chuẩn thêm 0,25 điểm phần trăm là chưa đủ mà lẽ ra phải “mạnh tay gấp đôi”.
(VNF) - Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã cắt giảm lãi suất xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm sau một cuộc họp căng thẳng, phơi bày những rạn nứt sâu sắc giữa các nhà hoạch định chính sách về việc nên ưu tiên xử lý thị trường lao động suy yếu hay lạm phát vẫn ở mức cao.
(VNF) - Giới đầu tư đặt cược tới 90% vào khả năng Fed tiếp tục hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm. Nếu kịch bản này xảy ra, quyết định của Fed có thể tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ lên USD, vàng, Bitcoin và toàn bộ thị trường tài chính toàn cầu trong những tháng tới.
(VNF) - Thặng dư thương mại kỷ lục của Trung Quốc một lần nữa phơi bày sức mạnh công nghiệp của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đồng thời phản ánh mức độ mất cân đối đang gia tăng trong cấu trúc tăng trưởng của nước này.
(VNF) - Thỏa thuận thương mại giữa Indonesia và Washington đang đối mặt nguy cơ sụp đổ khi các quan chức Mỹ ngày càng thất vọng trước điều họ cho là Jakarta "bội ước" những điều khoản đã thống nhất hồi tháng 7.
(VNF) - Bạc đang cạnh tranh quyết liệt với vàng. Kim loại quý này đã tăng giá hơn gấp đôi kể từ đầu năm và vừa lập kỷ lục mới trong ngày 9/12 khi lần đầu tiên vượt mốc 60 USD/ounce trên Sàn giao dịch hàng hóa New York. Tính từ đầu năm 2025, giá bạc đã tăng 102% bỏ xa vàng khi “chỉ” tăng 59%.
(VNF) - Một vụ hỏa hoạn nghiêm trọng bùng phát tại tòa nhà văn phòng ở trung tâm Jakarta khiến ít nhất 22 người thiệt mạng, trong đó có một phụ nữ mang thai. Lực lượng chức năng Indonesia huy động hàng trăm nhân viên cùng gần 30 xe chữa cháy để dập lửa, song thiệt hại về người vẫn ở mức đặc biệt nghiêm trọng.
(VNF) - Ngày 9/12, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo sẽ cho phép Nvidia xuất khẩu chip AI H200 sang Trung Quốc và áp thuế 25% trên các giao dịch.
(VNF) - Một tòa án Trung Quốc yêu cầu Malaysia Airlines bồi thường 3,3 triệu USD cho gia đình 8 nạn nhân MH370, 11 năm sau ngày chiếc máy bay biến mất bí ẩn.
(VNF) - Cảng thương mại tự do Hải Nam không chỉ là bàn đạp giúp phục hồi kinh tế Trung Quốc, mà còn là biểu tượng cải cách mở cửa của Bắc Kinh trong thời đại mới.
(VNF) - Mới đây, tập đoàn truyền thông Paramount đã đưa ra đề nghị mua lại Warner Bros Discovery với giá 108 tỷ USD, cao hơn so với thỏa thuận 82,7 tỷ trước đó của Netflix.
(VNF) - Mới đây, tỷ phú Elon Musk đã kêu gọi “giải tán” Liên minh châu Âu (EU) sau khi khối này phạt công ty mạng xã hội X của ông 140 triệu USD.
(VNF) - Lần đầu tiên, thặng dư thương mại của Trung Quốc với phần còn lại của thế giới vượt mốc 1.000 tỷ USD. Con số này đặt ra câu hỏi về hiệu quả các nỗ lực kiềm chế dòng hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc của nhiều nền kinh tế phát triển, đặc biệt là của Tổng thống Mỹ trong nhiệm kỳ hiện tại.
(VNF) - Kỳ vọng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất vào ngày 10/12 đang đẩy giá vàng tăng, trong khi giá USD được dự báo sẽ suy yếu trong năm 2026.
(VNF) - Sự hỗn loạn xoay quanh một trong những nhà phát triển bất động sản lớn nhất Trung Quốc đang phơi bày mức độ trầm trọng của cuộc khủng hoảng bất động sản nước này.
(VNF) - Hãng xe điện Tesla của Elon Musk vừa bất ngờ ra mắt chiếc vợt pickleball trị giá 350 USD, đánh dấu bước mở rộng danh mục sản phẩm phong cách sống. Động thái này phản ánh chiến lược của công ty trong việc không chỉ dừng lại ở ô tô mà còn khai thác thị trường tiêu dùng cao cấp và sản phẩm giải trí – thể thao.
(VNF) - Dự án cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng có tổng mức đầu tư lên đến 11.029 tỷ đồng dự kiến sẽ chính thức thông tuyến vào ngày 19/12.
