Phát triển vật liệu nhẹ tại Việt Nam để bảo vệ môi trường

Ngành xây dựng tại Việt Nam đã bắt đầu xuất hiện xu hướng sử dụng các vật liệu xây dựng siêu nhẹ nhằm giảm thiểu những tác động tiêu cực đối với môi trường phù hợp với xu hướng sống “Xanh” của người tiêu dùng nhằm kết nối con người, hướng hoạt động sống khỏe và gần gũi với thiên nhiên. Điều này tạo cơ hội cho các loại vật liệu thân thiện môi trường, tiết kiệm năng lượng.

Vật liệu nhẹ là loại vật liệu được sản xuất, tái chế dựa trên công nghệ hiện đại để sử dụng trong ngành xây dựng, đem lại hiệu quả kinh tế vượt trội như giảm chi phí, thi công nhanh và bảo vệ môi trường. Ngoài ra, trong suốt vòng đời, vật liệu nhẹ sử dụng năng lượng ít hơn nên cũng tạo ra giá trị bền vững cho các công trình xây dựng.

Các vật liệu siêu nhẹ như bê tông nhẹ, khung giàn (kèo) nhẹ, vách thạch cao nhẹ, gạch nhẹ, ngói nhẹ, tấm lợp nhẹ, đá nhân tạo, đá xuyên sang, đá veneer, đá siêu nhẹ được đánh giá là vật liệu thân thiện môi trường hàng đầu hiện nay. Ưu điểm của vật liệu nhẹ là sử dụng năng lượng ít hơn, độ bền tốt hơn trong khi khả năng chịu lực tương đương hoặc tốt hơn vật liệu truyền thống. Vật liệu siêu nhẹ còn có thể phản ứng nhanh hơn với những thay đổi về nhiệt độ, có khả năng làm mát nhanh ở những vùng khí hậu nóng. Vật liệu nhẹ cũng giúp giải bài toán kinh tế vì tốn ít chi phí hơn.

Trên thị trường Việt Nam hiện nay đã có một số doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu các loại vật liệu siêu nhẹ như Viglacera với sản phẩm tấm panel bê tông khí chưng áp, Đạt Phú Thịnh với gạch nhựa Vinyl, Công ty Vĩnh Cửu với gạch nhẹ, Thanh Phúc Group với đá siêu nhẹ …

Theo đánh giá của giới chuyên gia vật liệu xây dựng, không giống như các vật liệu tự nhiên, vật liệu siêu nhẹ trong đó có đá siêu nhẹ, ngoài những hoa văn cố định nhà sản xuất có thể tự thiết kế hoa văn theo nhu cầu và thị hiếu thị trường. Màu sắc của vật liệu siêu nhẹ cũng đa dạng hơn nhờ khả năng pha trộn, phối màu để tạo ra những tông màu phù hợp với sở thích của khách hàng.

Vật liệu siêu nhẹ hiện đang được ứng dụng rộng rãi ở nhiều nước trên thế giới, từ thi công nội thất, ngoại thất, đến trang trí văn phòng, sảnh công ty, tiền sảnh các công trình lớn, biệt thự, resort, khu vui chơi giải trí, công viên, nhà ga, sân bay, khách sạn, phòng karaoke…

Tuy nhiên, việc ứng dụng vật liệu siêu nhẹ tại Việt Nam vẫn còn chưa phổ biến. Điển hình như gạch nhẹ mới chiếm tỷ lệ sử dụng 8-9% trên tổng số vật liệu xây dựng không nung. Theo các chuyên gia, việc các vật liệu mới khó chen chân vào thị trường vật liệu xây dựng hiện nay xuất phát từ nhiều nguyên nhân mà trước hết nằm ở tâm lý ngại thay đổi và lợi ích của việc sản xuất vật liệu cũ bị ảnh hưởng khi thay thế.

Bên cạnh đó, hiện nay hệ thống pháp luật quy định cho các vật liệu mới chưa hoàn thiện, dẫn đến quá trình ứng dụng nảy sinh nhiều vấn đề. Trên thực tế, đôi khi những vấn đề này không bắt nguồn từ doanh nhưng lại khiến doanh nghiệp bị ảnh hưởng và giá trị của các vật liệu mới bị nhìn sai lệch, từ đó cản trở khả năng lan tỏa của sản phẩm mới.

Các chuyên gia cho rằng, Bộ Xây dựng cần sớm ban hành các quy định việc xử lý, sử dụng vật liệu nhẹ trong xây dựng. Đồng thời, cần thiết có quy định bắt buộc hoặc khuyến khích các dự án xây dựng sử dụng vốn ngân sách nhà nước phải sử dụng các sản phẩm mới để tiết kiệm chi phí, rút ngắn thời gian thi công, tiết kiệm năng lượng. Cùng với đó, tuyên truyền, khuyến khích người dân sử dụng vật liệu nhẹ vào trong quá trình xây dựng.

Bên cạnh đó, đào tạo, có chương trình giảng dạy tại các trường chuyên ngành xây dựng về thiết kế, thi công sử dụng vật liệu xây dựng thân thiện; khuyến khích hỗ trợ các trường, các trung tâm dạy nghề mở các khóa đào tạo ngắn hạn kỹ thuật cho công nhân sử dụng vật liệu nhẹ.